Can thiệp dị dạng mạch máu bằng phương pháp tiêm cồn

Dị dạng mạch máu là một bệnh lý tổn thương khu trú hoặc lan toả, tác động đến tất cả các thành phần mạch máu (động mạch, mao mạch, tĩnh mạch, bạch mạch). Một số biểu hiện dễ nhận biết khi dị dạng mạch máu như đau, biến dạng, sưng, đổi màu sắc da, thiếu máu đoạn chi xa…

Chẩn đoán dị dạng mạch máu phải phối hợp lâm sàng với chẩn đoán hình ảnh như siêu âm, chụp cắt lớp vi tính, cộng hưởng từ và đặc biệt tiêu chuẩn vàng là chụp mạch máu số hóa xóa nền. Hiện tại, có nhiều phương pháp điều trị: nội khoa, phẫu thuật, đốt laser và can thiệp nội mạch. Điều trị nội khoa rất hạn chế trong một số bệnh lý như dị dạng bạch mạch, dị dạng tĩnh mạch, mao mạch,... Đốt laser chỉ dùng đối với dị dạng mao mạch nông vùng da. Phẫu thuật đóng vai trò điều trị chính yếu trước đây, tuy nhiên khả năng điều trị khỏi thấp, tàn phá các cấu trúc lân cận và khả năng gây tàn phế và biến chứng phẫu thuật rất cao.

Phẫu thuật chỉ được chỉ định trong tổn thương dị dạng nông, khu trú hoặc phối hợp điều trị sau khi can thiệp nội mạch. Điều trị can thiệp nội mạch hiện nay là phương pháp điều trị đầu tay và hiệu quả, tỷ lệ đáp ứng điều trị giảm triệu chứng và khỏi bệnh cao hơn so với các phương pháp khác.

Theo BS Nguyễn Đình Luân, Phó Trưởng khoa chẩn đoán hình ảnh, Bệnh viện Nhân dân Gia Định, trên thế giới, dùng cồn tuyệt đối (Ethanol nồng độ 99,5%) để điều trị dị dạng mạch máu đã được áp dụng từ năm 1980. Theo đó, cồn tuyệt đối được tiêm vào nhân dị dạng ở mạch máu, phá hủy nhân dị dạng, kích thích đông máu tại chỗ, từ đó nhân dị dạng sẽ xẹp đi hoặc biến mất. Tuy nhiên, có ít chuyên gia thuần thục phương pháp này, rất nhiều trường hợp tiêm cồn tuyệt đối không đúng kỹ thuật điều trị gây biến chứng nặng nề.

Được sự chuyển giao kỹ thuật của bác sĩ Wayne Francis Yakes, Trung tâm Dị dạng mạch máu Colorado (Mỹ), một trong những chuyên gia hàng đầu thế giới sử dụng cồn tuyệt đối gây xơ hóa hoặc tắc mạch dị dạng mạch máu, các bác sĩ Việt Nam đã áp dụng đại trà điều trị cho bệnh nhân tại Bệnh viện Nhân dân Gia Định. Từ năm 2016 đến nay, Bệnh viện đã điều trị cho hơn 500 bệnh nhân các loại dị dạng mạch máu với tỉ lệ thành công lên đến hơn 90%, tỉ lệ tai biến cho người bệnh rất thấp, chỉ dưới 2%. Những biến chứng nhẹ có thể điều trị khỏi bằng dùng thuốc, nội khoa. Biến chứng nặng như áp xe chiếm dưới 0,1%.

Bên cạnh đó, chi phí điều trị chấp nhận được cho đa số người bệnh. Người bệnh được thanh toán BHYT, chi phí chủ yếu phụ thuộc vào vật liệu sử dụng kèm, vào mức độ khó của bệnh lý dị dạng (dị dạng động tĩnh mạch khó hơn dị dạng tĩnh mạch). Nếu hiểu bệnh lý, biết cách sử dụng đúng, cồn tuyệt đối là vật liệu điều trị rẻ tiền, hiệu quả, phù hợp với điều kiện kinh tế tại Việt Nam.

Bệnh viện Nhân dân Gia Định cũng sẵn sàng chuyển giao kỹ thuật cho đồng nghiệp, các bệnh viện để giúp bệnh nhân điều trị bệnh đạt hiệu quả cao, với chi phí hợp lý.

“Can thiệp dị dạng mạch máu bằng cách tiêm cồn” của Bệnh viện Nhân dân Gia Định đã nhận được giải thưởng “Thành tựu y khoa Việt Nam” năm 2023. Đây là giải thưởng nhằm tôn vinh những đóng góp của các tập thể, cá nhân và giới thiệu rộng rãi các thành tựu, công trình y khoa của ngành y tế Việt Nam với chủ đề “Phát triển y tế chuyên sâu”.