Phân tích lớn nhất và toàn diện nhất về tác động của các chất chủ vận kích hoạt thụ thể GLP-1 cho thấy chúng có lợi ích bảo vệ thận rõ rệt đối với người mắc bệnh tiểu đường, béo phì, tim mạch.

Ban đầu, các chất chủ vận thụ thể GLP-1 (Glucagon-like peptide-1) được phát triển để điều trị bệnh tiểu đường: chúng mô phỏng một hormone tự nhiên do các tế bào ruột non tiết ra, có tác dụng kích thích sản xuất insulin và làm giảm lượng đường trong máu. Gần đây, các chất chủ vận thụ thể GLP-1 nổi lên như một phương pháp điều trị hiệu quả bệnh béo phì bằng cách làm chậm quá trình tiêu hóa, tăng cảm giác no và giảm cơn đói.

Nhưng trong khi lợi ích của các chất chủ vận thụ thể GLP-1 trong điều trị bệnh tiểu đường loại 2, béo phì và bệnh tim mạch đã được biết đến rộng rãi, thì tác động của chúng đối với bệnh thận mãn tính (CKD) vẫn chưa rõ ràng.

Hình minh họa. Nguồn: Pixabay/CC0 Public Domain

Các nhà nghiên cứu đã tiến hành một phân tích tổng hợp từ 11 thử nghiệm lâm sàng quy mô lớn về các chất chủ vận thụ thể GLP-1, với tổng cộng 85.373 người tham gia (67.769 người mắc tiểu đường tuýp 2, 17.604 người thừa cân hoặc béo phì và mắc bệnh tim mạch nhưng không bị tiểu đường).

Đây là nhóm bệnh có mối liên quan chặt chẽ với bệnh thận. Thừa cân hoặc béo phì đều làm tăng nguy cơ phát triển bệnh tiểu đường, trong khi bệnh tiểu đường là một trong những nguyên nhân phổ biến nhất gây ra bệnh thận mãn tính. Ngoài ra, suy thận thường bị biến chứng sang suy tim và bệnh tim mạch cũng làm tăng nguy cơ mắc bệnh thận.

Bảy loại chất chủ vận thụ thể GLP-1 khác nhau đã được nghiên cứu trong các thử nghiệm, bao gồm semaglutide (còn được biết đến với tên gọi Ozempic hoặc Wegovy), dulaglutide (Trulicity) và liraglutide (Victoza).

Kết quả cho thấy, so với giả dược, các chất chủ vận thụ thể GLP-1 làm giảm 16% nguy cơ suy thận và giảm 22% tình trạng suy giảm chức năng thận (được xác định bằng mức giảm tốc độ lọc cầu thận ước tính - một thước đo lượng máu thận lọc sạch mỗi phút - ít nhất 50%). Mức giảm tổng thể trong nguy cơ suy thận, suy giảm chức năng thận và tử vong do bệnh thận là 19%.

Phân tích cũng xác nhận các kết quả trước đó rằng các chất chủ vận thụ thể GLP-1 bảo vệ sức khỏe tim mạch - cụ thể giảm 14% nguy cơ tử vong do tim mạch, nhồi máu cơ tim không gây tử vong, và đột quỵ không gây tử vong, so với giả dược. Tỷ lệ tử vong do mọi nguyên nhân thấp hơn 13% ở những bệnh nhân được điều trị bằng các chất chủ vận thụ thể GLP-1.

“Đây là nghiên cứu đầu tiên chỉ ra lợi ích rõ ràng của các chất chủ vận thụ thể GLP-1 đối với tình trạng suy thận,” theo GS Sunil Badve - tác giả chính và là nghiên cứu viên tại Viện George về Y tế Toàn cầu và Đại học New South Wales, Sydney. “Kết quả này đặc biệt quan trọng đối với bệnh nhân mắc bệnh thận mãn tính. Đây là tiến triển cuối cùng dẫn đến suy thận và phải lọc máu hoặc ghép thận, thường liên quan đến tử vong sớm, chủ yếu do bệnh tim. Bệnh ảnh hưởng lớn đến chất lượng sống của bệnh nhân và gây tốn kém chi phí chăm sóc sức khỏe.”

Bệnh thận mãn tính được ước tính ảnh hưởng đến 10% dân số thế giới, tương đương khoảng 850 triệu người. Đây là nguyên nhân gây tử vong đứng thứ mười và được dự báo sẽ trở thành nguyên nhân gây tử vong đứng thứ năm vào năm 2050.

GS Vlado Perkovic - nghiên cứu viên tại Viện George, Phó Hiệu trưởng tại New South Wales, Sydney, và tác giả cao cấp của nghiên cứu, cho biết: “Nghiên cứu này cho thấy các chất chủ vận thụ thể GLP-1 có thể đóng vai trò quan trọng trong việc giải quyết gánh nặng toàn cầu của các bệnh không lây nhiễm. Nghiên cứu của chúng tôi sẽ có tác động lớn đến các hướng dẫn lâm sàng trong việc quản lý bệnh thận mãn tính và bệnh tim mạch ở những người mắc và không mắc tiểu đường."

“Cần thêm nhiều nghiên cứu để triển khai kết quả của nghiên cứu này vào thực tế lâm sàng và cải thiện khả năng tiếp cận các chất chủ vận thụ thể GLP-1 cho những người có thể hưởng lợi từ chúng.”

Nghiên cứu đã được công bố trên The Lancet Diabetes & Endocrinology.

Nguồn: