Với 200 triệu USD đầu tư vào các công ty khởi nghiệp và các công ty cần mở rộng quy mô, Quỹ đầu tư Trung và Đông Âu (CEE) của công ty Đài Loan Taiwania Capital đang trở thành một “thế lực” đáng kể trong khu vực này.

Được hình thành từ tháng 3/2022, quỹ này hiện đã rót ba đầu tư đầu tiên vào các khởi nghiệp, qua đó bắt đầu trở thành một tay chơi mới trong vùng, nơi các quỹ đầu tư mạo hiểm địa phương vẫn còn e dè.

Quỹ CEE có một phạm vi quan tâm rất rộng, bao gồm bán dẫn, quang laser, công nghệ sinh học, không gian, công nghệ tài chính, xe điện, sản xuất thông minh, trí tuệ nhân tạo và thành phố thông minh. Những công ty đầu tiên được quỹ chấp thuận rót vốn là Litilit, một startup về laser femtosecond có trụ sở ở Lithuania; Photoneo Brightpick, một Công ty thị giác máy tính và robotics tại Slovakia; Oxipit, công ty về ứng dụng AI trong xử lý hình ảnh y tế ở Lithuania. “Taiwania mang đến một dòng tiền mới cho thị trường còn nhiều hạn chế về vốn này”, Andrey Bakholdin, Phó Chủ tịch phụ trách marketing tại Công ty Photoneo Brightpick, nói.

Sản phẩm tích hợp kết hợp công nghệ thị giác máy tính của Photoneo với robotics và AI của mình.

Gốc rễ của việc quỹ CEE đầu tư vào Đông – Trung Âu xuất hiện ngay trong đại dịch COVID-19. Trong những tháng đầu tiên của đại dịch, Đài Loan đã gửi khẩu trang và thiết bị y tế tới các quốc gia trong vùng như Lithuania, Czech, Slovakia, và Ba Lan đã đền đáp lại bằng vaccine khi virus lan truyền đến Đài Loan.

Sự hỗ trợ lẫn nhau này đã dẫn đến việc một phái đoàn cấp cao từ Đài Loan đến vùng vào tháng 10/2021, mở ra những cuộc thảo luận về khả năng mở rộng hợp tác. Nhưng cũng có những nguyên nhân thu hút mối quan tâm của quỹ CEE đến Lithuania, thậm chí còn vượt qua cả hệ sinh thái startup giàu sinh lực ở Estonia. “Sau khi đến Lithuania, chúng tôi thấy là nơi này phù hợp với công nghiệp Đài Loan”, Yang nhận xét. “Ví dụ có thể sử dụng các laser femtosecond của Lithuania cho các ứng dụng điện tử của chúng tôi. Dường như là công nghệ mới này sẽ đóng một vai trò quan trọng trong phát triển bán dẫn thế hệ mới”.

Phái đoàn cấp cao tiếp theo của Taiwania sẽ tới Estonia và trở lại Ba Lan, những nơi đầy hứa hẹn nhưng có một hệ sinh thái lớn hơn và phức tạp hơn, cần những khoản đầu tư lớn hơn.

Khoảng trống đầu tư mạo hiểm

Quỹ CEE đã gia nhập một thị trường vô cùng khan hiếm vốn đầu tư mạo hiểm trong các vòng gọi vốn series A và B, các nhà quản lý quỹ địa phương lại quan tâm nhiều hơn đến phần mềm, công nghệ tài chính và AI hơn là các startup có các công nghệ đột phá, công nghệ sâu. Điều này thể hiện đặc biệt rõ ràng trong ngành khoa học sự sống. “Chúng tôi ngạc nhiên về sức mạnh của công nghệ sinh học và các công ty liên quan đến lĩnh vực hóa sinh trong vùng, đặc biệt là ở Lithuania, Slovakia, và Czech”, Yang nói. Các start-up này có một nền tảng vững chắc về khoa học cơ bản do đều trưởng thành từ trường, viện nhưng hiện phải rất vất vả mới có được số vốn đầu tư khiêm tốn. Họ đang muốn mở rộng quy mô, nghĩa là cần có từ 4 đến 5 triệu USD cho vòng gọi vốn series A hoặc 8 đến 12 triệu cho series B.

“Các công ty này đều khó tìm được sự hỗ trợ từ các quỹ đầu tư mạo hiểm địa phương, do đó có thể là họ không có được những khoản đầu tư lớn cỡ đó”, Yang nói. “Và các công ty này lại quá nhỏ và không ‘bắt sóng’ được với các quỹ đầu tư mạo hiểm ở tây Âu, Mỹ hoặc có lẽ ở cả Nhật Bản nữa. Vì vậy Taiwania đến đúng thời điểm và tập trung vào đúng giai đoạn họ cần”.

Ở Đài Loan, Taiwania có 63 chuyên gia có thể thẩm định và khi cần nhiều kiến thức chuyên sâu hơn, họ có thể mời thêm nguồn chuyên gia đang làm việc ở các viện nghiên cứu về sức khỏe quốc gia. “Vì vậy thật dễ dàng để chúng tôi có được phản hồi trong khi nhiều quỹ đầu tư mạo hiểm khác lại không có được điều đó”.

Trong khi việc thực hiện chiến lược đầu tư được Quỹ Phát triển quốc gia trực tiếp hướng dẫn, Yang và nhóm chuyên gia của mình ở Taiwania được trao quyền tự do khi lựa chọn các công ty. “Chúng tôi là một quỹ đầu tư mạo hiểm chuyên nghiệp. Phần lớn chúng tôi đều nghĩ đó là những công ty rất triển vọng và chúng tôi sẽ có khả năng đón nhận được thành quả từ những khoản đầu tư của mình”.

Mỗi khoản đầu tư đều có nghĩa là mở ra một mối liên hệ lợi ích giữa các công ty này và Đài Loan, có thể là một mối cộng tác nghiên cứu mới, một đối tác thương mại hay sự phát triển thị trường mới. Các chi tiết như vậy không nhất thiết có ngay vào thời điểm đầu tư nhưng cần được phát triển từ chiến lược thương mại của công ty. “Chúng tôi muốn họ ít nhất có một ý tưởng về khả năng kết nối”, Yang nói. “Họ cần phải nghĩ đến việc đó trước khi họ đề xuất tài trợ, sau đó chúng tôi có thể giúp họ xây dựng kết nối ở Đài Loan”.

Trong phần lớn lĩnh vực ưu tiên của Quỹ CEE, điều này thể hiện một cách rõ ràng. Các công ty y dược và công nghệ sinh học có thể tìm thấy các đối tác ở hệ sinh thái sức khỏe Đài Loan, ví dụ như thực hiện nghiên cứu hoặc khởi động các ca thử nghiệm lâm sàng. Và với các công ty kỹ thuật, có nhiều lựa chọn cho kết nối với các lĩnh vực điện tử và sản xuất linh kiện điện tử.

Các công ty phần mềm có thể khó hơn trong kết nối, đặc biệt trong ứng dụng công nghệ tài chính. “Có lẽ 20 đến 30% công ty công nghệ tài chính đều khá khu biệt nên khó khăn cho họ xây dựng một kết nối với Đài Loan, Yang nhận xét. “Vì vậy nếu là một công ty công nghệ tài chính quá đặc thù địa phương thì chúng tôi phải bỏ qua, ngay cả nếu đó là một công ty tốt”.

Khoản đầu tư lớn cho tương lai

Photoneo được thành lập từ năm 2013 với sự hợp lực của ba nghiên cứu sinh có chuyên môn trong thị giác máy tính, vật lý và AI tại ĐH Comenius, Bratislava, để phát triển các cảm biến 3D cho thị giác máy tính, tự động hóa, hướng đến ứng dụng công nghiệp cho tự động hóa, công nghiệp và lĩnh vực logistics. Năm 2020, công ty bắt đầu mở bộ phận thương mại Brightpick để phát triển một giải pháp khung thiết kế quy trình đầu cuối cho thương mại điện tử, kết hợp công nghệ thị giác máy tính của Photoneo với robotics và AI. Brightpick đã vào vòng gọi vốn series B với 21 triệu USD vào năm 2021 để vươn tới mở rộng quy mô ở châu Âu và Mỹ nhưng bất ngờ là nhu cầu về sản phẩm còn lớn hơn chờ đợi. Đây là lúc Taiwania trờ đến, đem lại sự mở rộng ngân quỹ bằng cú rót thêm 19 triệu USD. “Taiwania đã mang đến rất nhiều sức mạnh để có thể mở rộng công việc ở Đài Loan. Với Brightpick, trong vòng 12 đến 24 tháng tới, chúng tôi sẽ khám phá tiềm năng mở rộng ở châu Á vì việc có được một đối tác ở châu lục này cũng sẽ rất có giá trị”, Bakholdin nói.

Nhìn về tương lai, Yang thấy quỹ CEE đã đặt được bước đầu tiên trong việc hợp tác bền vững giữa Đài Loan và khu vực này, và ngay cả Ukraina. “Tôi muốn Đài Loan đóng một phần quan trọng trong quá trình tái thiết sau xung đột”, Yang nói. “Chúng tôi sẽ đầu tư dựa trên các giá trị của chúng tôi”.

Nguồn: sciencebusiness.net