Google vừa cho biết, người dùng điện thoại chạy hệ điều hành Android ở New Zealand và Hy Lạp sẽ nhận được thông báo về những trận động đất sắp xảy do chính các điện thoại thông minh phát hiện.

Động đất là một mối đe dọa lớn ở cả hai quốc gia, nhưng cả hai nước đều chưa triển khai hệ thống cảnh báo động đất.

Marc Stogaitis, kỹ sư trưởng của dự án cảnh báo động đất dựa trên điện thoại tại Google, cho biết, đây là cơ hội để tạo ra sự khác biệt. “Chúng tôi có hai vấn đề lớn muốn giải quyết: phát hiện động đất nhanh nhất có thể và gửi cảnh báo càng sớm càng tốt.”

Các hệ thống cảnh báo truyền thống sử dụng máy đo địa chấn để phát hiện quy mô và độ lớn của trận động đất, sau đó gửi cảnh báo qua Internet đến điện thoại thông minh, hoặc loa phóng thanh, đến những người dân có khả năng bị ảnh hưởng bởi động đất. Những cảnh báo trước khi trận động đất xảy ra, dù chỉ vài giây, có thể giúp người dân có đủ thời gian tìm nơi trú ẩn hoặc tránh các vị trí nguy hiểm. Các hệ thống cảnh báo như vậy rất hiệu quả, nhưng khó phát triển và tốn kém. Một hệ thống cảnh báo động đất, được gọi là ShakeAlert, đã mất 15 năm để phát triển và triển khai ở các bang California, Oregon và Washington. Hệ thống này đã tiêu tốn 60 triệu USD để xây dựng và cần hơn 30 triệu USD để vận hành mỗi năm.

Men-Andrin Meier, nhà địa chấn học nghiên cứu hệ thống cảnh báo động đất tại ETH Zurich, cho rằng, “Nếu có thể cảnh báo động đất chỉ với điện thoại, thông qua Google, thì đó là một lối tắt đáng kể.”

Trận động đất Kaikōura 7,8 độ Richter vào năm 2016 ở New Zealand.

Hầu hết điện thoại thông minh ngày nay được trang bị gia tốc kế theo dõi chuyển động, để phát hiện khi nào người dùng nhấc máy lên khỏi một bề mặt hoặc xoay điện thoại. Và những cảm biến chuyển động đó cũng có thể được lập trình để hoạt động như những máy đo địa chấn thô sơ, phát hiện sự rung lắc khác thường do áp suất và sóng biến dạng do động đất gây ra. Nhưng thách thức là làm thế nào để thu hút người dùng tải ứng dụng theo dõi động đất để tạo ra một mạng theo dõi đủ rộng. Vì vậy, Google cài đặt trực tiếp phần mềm cảm biến động đất vào hơn 2 tỷ điện thoại Android, trong một bản cập nhật hệ thống. Đây là cơ hội to lớn, Richard Allen, nhà địa chấn học tại Đại học California, Berkeley, người tư vấn cho Google về chương trình theo dõi động đất qua điện thoại thông minh, cho biết.

Khi điện thoại phát hiện tín hiệu động đất, nó sẽ gửi thông báo, cùng với vị trí ước tính, đến một máy chủ trung tâm. Nhưng trong khi một hệ thống cảnh báo động đất truyền thống chỉ cần bốn trạm địa chấn để phát hiện một trận động đất, thì Google sẽ cần hơn 100 điện thoại cùng gửi thông báo về một trận động đất tại một vị trí để xác nhận rằng cảnh báo là đáng tin cậy. Và khi một trận động đất như vậy được xác nhận, các thông báo cảnh báo động đất, hiển thị trên toàn màn hình, sẽ được gửi đến các điện thoại trong khu vực tương ứng.

Cho đến nay, mạng lưới điện thoại Android đã phát hiện hơn 1.000 trận động đất trên toàn thế giới. Và các cảnh báo tỏ ra nhanh và chính xác khi so sánh với ShakeAlert và hệ thống cảnh báo động đất của Nhật Bản, theo Allen. Điện thoại cũng phát hiện một trận động đất mạnh 7 độ richter bắt nguồn ngay phía bắc Samos, một hòn đảo của Hy Lạp gần với Thổ Nhĩ Kỳ, vào cuối tháng 10/2020.

Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu cho biết, hệ thống Android vẫn còn nhiều vấn đề, chẳng hạn như khả năng phát hiện các trận động đất ở các khu vực dân cư thưa thớt, nơi không có nhiều người dùng điện thoại thông minh. Theo Meier, ở New Zealand, phần lớn dân cư tập trung ở một vài thành phố, trong khi ở các khu vực ngoại ô dân cư thưa thớt, do đó sẽ không có đủ điện thoại thông minh để phát hiện các trận động đất bắt đầu từ các khu vực này. Mạng lưới điện thoại thông minh chỉ có thể đưa ra cảnh báo khi động đất đã bắt đầu ảnh hưởng đến các khu vực đông dân.

Caroline Francois-Holden, nhà địa chấn làm việc tại GNS Science, viện địa chất hàng đầu của New Zealand, cho biết, nhiều trận động đất ở nước này cũng bắt nguồn từ ngoài khơi, nơi có rất ít điện thoại thông minh. Và hệ thống cảnh báo dựa trên điện thoại không còn lý tưởng để cảnh báo các đợt sóng thần gây chết người.

“Bất kỳ hệ thống cảnh báo sớm động đất nào cũng cần tính đến điều đó. Mặc dù việc tiết kiệm chi phí mà hệ thống Google hứa hẹn nghe có vẻ lý tưởng, nhưng nó cần được kiểm tra kỹ lưỡng," Francois-Holden nói. Ông cho biết thêm, cho đến khi hiệu suất của hệ thống cảnh báo dựa trên điện thoại được chứng minh rõ ràng, Google nên cảnh giác với việc hứa hẹn quá nhiều.

Nguồn: