Viện Nghiên cứu Nuôi trồng Thủy sản II đã xây dựng quy trình sản xuất giống và thử nghiệm nuôi thương phẩm móng tay chúa, mở ra tiềm năng cho nghề nuôi trồng một loại thủy sản có giá trị cao mà lâu nay vốn chỉ được đánh bắt tự nhiên.
Móng tay chúa là một loài nhuyễn thể hai mảnh vỏ, phân bố chủ yếu ở vùng biển nhiệt đới, có nền đáy bãi triều là bùn mịn hoặc bùn cát giàu chất hữu cơ. Móng tay chúa có giá trị dinh dưỡng (lượng protein cao, cùng các axit amin, omega3, omega6, sắt,…) và giá trị kinh tế cao (giá tươi sống từ 500 – 700 ngàn/kg). Ở Việt Nam, móng tay chúa tự nhiên phân bố chủ yếu ở những nơi ít chịu ảnh hưởng của sóng gió, rừng ngập mặn nơi có nguồn nước ngọt chảy vào từ Bà Rịa – Vũng Tàu, Cần Giờ đến Cà Mau.
Hiện nay, móng tay chúa chủ yếu được đánh bắt tự nhiên, chưa đáp ứng được nhu cầu thị trường và đang dần bị suy giảm nhanh chóng. Do đó, nhóm tác giả ở Viện Nghiên cứu Nuôi trồng Thủy sản II đã tiến hành đề tài “Nghiên cứu xây dựng quy trình sản xuất giống và thử nghiệm nuôi thương phẩm móng tay chúa” để tạo cơ sở ban đầu cho việc phát triển nghề nuôi móng tay chúa.
Móng tay chúa bố mẹ từ tự nhiên, được nhóm tác giả thu thập ở các vùng biển Cần Giờ, Tiền Giang. Sau đó, lựa chọn những con khỏe mạnh, nuôi trong bể nhựa composite để kích thích sinh sản và ương nuôi giống. Cụ thể, móng tay chúa được kích thích sinh sản bằng phương pháp sốc nhiệt (móng tay chúa bố mẹ được đặt trong bể có nước lạnh hơn 10oC so với bể nuôi thông thường và sục khí mạnh trong 45 phút). Sau khi móng tay chúa phóng trứng và tinh trùng, thu trứng vào bể riêng để làm các thí nghiệm tiếp theo (ấp nở, ương nuôi ấu trùng, giống). Điều kiện trong giai đoạn này với các chỉ tiêu độ mặn nước biển 28 - 32‰, pH 7,8-8, Oxy hòa tan trong nước (DO) 4-6mg/L, thức ăn là tảo khô. Khi móng tay chúa có kích thước từ 2,5 – 4cm, được thử nghiệm nuôi thương phẩm tại bãi triều. Sau 12 tháng nuôi cho chiều dài trung bình khoảng 11cm, trọng lượng 50gr (kích thước ốc móng tay chúa tự nhiên khoảng 10 - 15cm, trọng lượng từ 70 - 150g/ con trưởng thành).
Dựa trên kết quả các thử nghiệm nuôi móng tay chúa trên bãi triều, nhóm tác giả đã xây dựng quy trình nuôi thương phẩm với các chỉ tiêu như độ mặn nước biển từ 20 – 25‰, pH 7,5 – 8, DO trên 4mg/l; chất đáy là lớp cát xốp dày, ít bùn; mật độ nuôi 10 con/m2. Nước trong ao nuôi phải lưu thông tốt, ít tù đọng, không bị ảnh hưởng của nguồn nước ngọt vào mùa mưa lũ, không chịu ảnh hưởng của nguồn thải công nghiệp, sinh hoạt, bến cảng, phương tiện vận tải thủy. Địa điểm nuôi cũng cần chú ý đến nguồn thức ăn tự nhiên, nơi có thành phần thực vật phù du phong phú, đa dạng, giàu chất hữu cơ lơ lửng. Bãi nuôi thích hợp thường nằm gần cửa biển nhỏ, có lưu lượng nước vừa phải.
Đề tài đã được Sở KH&CN TPHCM nghiệm thu, mở ra hướng mới cho ngành nuôi trồng thủy sản ở Cần Giờ. Tuy nhiên, theo nhóm tác giả, cần tiếp tục nghiên cứu điều kiện sống ngoài tự nhiên để hoàn thiện các điều kiện nuôi, thức ăn bổ sung cho móng tay chúa.