Quỹ VinFuture do vợ chồng tỷ phú Phạm Nhật Vượng đồng sáng lập vừa chính thức phát động Giải thưởng VinFuture mùa 3, hướng đến những phát minh và giải pháp KH&CN giúp thúc đẩy sự phát triển kiên cường và bền vững, giữa bối cảnh kinh tế - xã hội toàn cầu năm 2023 được dự báo gặp nhiều thách thức.
Bước vào năm 2023, nhân loại đối mặt nhiều thách thức do ảnh hưởng từ các xung đột trên thế giới và kinh tế toàn cầu suy giảm. Trong đó, theo Chương trình Lương thực Thế giới (World Food Program), thêm 50 triệu người đứng trước nguy cơ nạn đói. Ngoài ra, thiếu hụt nguồn cung khí đốt cho sinh hoạt và sản xuất có thể buộc các nước tiếp tục sử dụng nhiên liệu hóa thạch, làm chậm quá trình chuyển đổi xanh.
Với tầm nhìn và sứ mệnh “Khoa học phụng sự nhân loại”, Giải thưởng VinFuture năm 2023 hướng đến công nhận và vinh danh các nghiên cứu khoa học, sáng tạo công nghệ mang tính đột phá, góp phần giải quyết những vấn đề nhân loại đang đối mặt và mang tới sự phát triển bền vững cho cuộc sống con người trong tương lai.
Để tham gia mùa giải 2023, các phát minh, giải pháp KH&CN cần đáp ứng đầy đủ các tiêu chí đề cử của Giải thưởng, gồm:
1. Cần có bằng chứng rõ ràng hoặc tiềm năng cho một sản phẩm hoặc giải pháp cuối cùng dựa trên ứng dụng thực tế;
2. Các giải pháp đã mang lại lợi ích cho hàng triệu người trong 10 năm qua hoặc có khả năng mang lại lợi ích cho hàng triệu người trong 10 năm tới;
3. Các giải pháp phải phù hợp với một hoặc nhiều Mục tiêu Phát triển Bền vững của Liên Hợp Quốc (SDGs);
4. Các giải pháp phải được chứng minh bằng khoa học (có bằng chứng rõ ràng về việc đã vượt qua các thử nghiệm khoa học liên quan và trong trường hợp nghiên cứu, nó phải được chứng minh bằng thực nghiệm hoặc được đánh giá rộng rãi);
5. Mở rộng cho các nhà nghiên cứu hoặc nhà sáng chế đã tham gia vào việc phát triển các giải pháp cơ bản, chứ không phải các doanh nhân hoặc công ty đã giúp thương mại hóa/phổ biến công nghệ;
6. Các sản phẩm cuối cùng của nghiên cứu phải có tiềm năng mang lại lợi ích cho mọi người trên toàn cầu, bao gồm cả những người đến từ các nước đang phát triển và kém phát triển, cũng như các cộng đồng có thu nhập thấp và thiệt thòi;
7. Mở rộng cho các cá nhân hoặc nhóm các nhà nghiên cứu/nhà phát minh;
8. Ưu tiên cho những người được đề cử trong giai đoạn hoạt động tích cực của sự nghiệp;
9. Cùng một cá nhân/nhóm có thể được đề cử cho một hoặc nhiều Giải thưởng Đặc biệt của VinFuture nếu đủ điều kiện;
10. Nghiên cứu/ Giải pháp/ Sáng chế được đề cử có thể thuộc bất kỳ chuyên ngành nào của khoa học, kỹ thuật hoặc công nghệ, bao gồm cả các phương pháp tiếp cận đa lĩnh vực.
Bên cạnh đó, các phát minh, giải pháp KH&CN phải được đề cử bởi các tổ chức, các cá nhân uy tín về KH&CN trên toàn thế giới. Thời gian nhận đề cử từ 14 giờ ngày 9/1 đến 14 giờ ngày 15/5/2023 (giờ Việt Nam) tại cổng
https://online.vinfutureprize.org/nomination.
Các dự án đề cử sẽ được đánh giá qua các bước sàng lọc và xét chọn của Hội đồng Sơ khảo và Hội đồng Giải thưởng, gồm các nhà khoa học và chuyên gia hàng đầu thế giới.
Trước đó, ngày 20/12/2022,
Giải thưởng Chính VinFuture mùa 2, với chủ điểm “Hồi sinh và Tái thiết”, trị giá 3 triệu USD đã được trao cho
5 nhà khoa học: GS Sir Tim Berners-Lee, TS Vinton Cerf, TS Emmanuel Desurvire, TS Robert Kahn, và Giáo sư Sir David Payne với các tầng phát minh đột phá trong việc kết nối công nghệ mạng toàn cầu. Giải Đặc biệt VinFuture 2022 dành cho Nhà khoa học nghiên cứu các lĩnh vực mới đã được trao cho TS Demis Hassabis và TS John Jumper với công trình tiên phong về hệ thống trí tuệ nhân tạo giải mã protein AlphaFold 2. Giải Đặc biệt VinFuture 2022 dành cho Nhà khoa học đến từ các nước đang phát triển đã vinh danh GS Thalappil Pradeep (Ấn Độ) với hệ thống lọc nước nhiễm asen và kim loại nặng chi phí thấp. Giải Đặc biệt VinFuture 2022 dành cho Nhà khoa học nữ đã ghi nhận công trình nghiên cứu đột phá của
GS Pamela Ronald trong việc phân lập gene Sub1A tạo điều kiện phát triển các giống lúa chịu ngập úng dài hạn.