Các nghiên cứu cho thấy phụ nữ thay đổi cảm xúc và tâm lý rất lớn khi trang điểm, nhưng không phải lúc nào cũng theo chiều hướng tích cực.

Trang điểm có nhiều tác động đến sức khỏe tinh thần của con người | Ảnh: MK
Trang điểm có nhiều tác động đến sức khỏe tinh thần của con người | Ảnh: MK

Vài tháng trước, ông chủ của L'Oreal tiết lộ, Instagram tốt cho việc kinh doanh vì khiến các cô gái trẻ mua đồ trang điểm nhiều hơn để làm mình giống những bức ảnh đã đăng. Trong một cuộc phỏng vấn, ông nói rằng: "Bạn càng làm cho mình xinh đẹp trên mạng thì bạn càng phải nỗ lực làm đẹp bản thân khi ra ngoài, bởi vì nếu mọi người gặp và phát hiện ra rằng bạn hoàn toàn khác với những gì họ nghĩ thì bạn gặp vấn đề rồi."

Điều này đã gây ra một cuộc tranh cãi. Một số người cảm thấy áp lực khi họ phải sống theo diện mạo kỹ thuật số của mình hoặc những người khác, đặc biệt là những người bị rối loạn hình ảnh cơ thể. Áp lực này có thể tác động tiêu cực đến sức khỏe tinh thần của họ.

Đã có những nghiên cứu xem xét mối quan hệ của việc trang điểm với sức khỏe tổng thể và tinh thần của con người.

Nhìn nhận bản thân khác đi

Một số phụ nữ nhận thức bản thân khác đi sau khi trang điểm. Một số nghiên cứu trước đây đã mô tả một hiệu ứng gọi là “ngụy trang” – tức trang điểm cung cấp một lớp vỏ ngoài khiến cá nhân cảm thấy mình hấp dẫn hơn. Một nghiên cứu cho thấy tần suất sử dụng đồ trang điểm có mối tương quan tích cực với việc tự nhận thức về sức hút của bản thân, nghĩa là những người thường trang điểm sẽ thấy mình hấp dẫn hơn.

Một nghiên cứu khác của các nhà nghiên cứu ở Đại học São Paulo, Brazil, cũng cho kết quả tương tự. Khoảng 50 phụ nữ được đo lường mức độ nhận thức về bản thân trước và sau khi trang điểm theo 4 mức độ trang điểm tăng dần (trang điểm nhẹ bằng mỹ phẩm không màu, trang điểm trung bình, đậm, và đậm hơn). Kết quả, phụ nữ đánh giá mình nữ tính, khỏe mạnh và có lòng tự trọng cao hơn so với lúc không trang điểm. Những người trang điểm đậm hơn cũng tự đánh giá các yếu tố đó cao hơn so với khi trang điểm nhẹ.

Cải thiện tương tác xã hội

Trong một số trường hợp, các nhà nghiên cứu đã tìm thấy việc trang điểm có thể giúp cải thiện các tương tác xã hội của một cá nhân. Một số nghiên cứu trước đây gợi ý rằng trang điểm cho phép phụ nữ kiểm soát tốt hơn ấn tượng xã hội và hình ảnh bản thân. Do đó, họ tự tin hơn trong xã hội và cởi mở hơn trong những cuộc nói chuyện trực tiếp.

Nhiều người cảm thấy lo lắng nếu họ phải ra ngoài mà không trang điểm. Một khảo sát năm 2018 ở Anh quốc cho thấy có tới 18% phụ nữ nói rằng họ sẽ không ra khỏi nhà mà không có một chút trang điểm nào.

Tuy nhiên...

Mối quan hệ giữa mỹ phẩm và sức khỏe tinh thầm không phải lúc nào cũng tích cực với tất cả mọi người. Theo các nhà nghiên cứu, việc sử dụng trang điểm liên tục trong văn hóa ngày nay đã tạo ra những hình ảnh và chuẩn mực vẻ đẹp phi thực tế. Những hình ảnh này có thể khiến phụ nữ cảm thấy lo lắng và thiếu tự tin khi so sánh bản thân mình, dẫn đến mức độ tự trọng của họ cũng bị giảm sút.

Hình thức bên ngoài có thể có ảnh hưởng mạnh mẽ đến lòng tự trọng. Một báo cáo về tình trạng lòng tự trọng tại 13 quốc gia của dự án Dove Self-Esteem cho biết, “78% nữ sinh có lòng tự trọng thấp thừa nhận rằng thật khó để cảm thấy tốt ở trường nếu bản thân họ không cảm thấy hài lòng về ngoại hình của mình (so với 54% các cô gái có lòng tự trọng cao)”.

Khi các cô bé không cảm thấy hài lòng về ngoại hình của mình, phần lớn họ sẽ tránh gặp bạn bè và gia đình, nhịn ăn hoặc có những hành động gây hại đến sức khỏe, và sẽ không quyết đoán trong hành động.

Việc trang điểm để chạy theo những chuẩn mực hay kỳ vọng của xã hội cũng gây hại không kém. Chúng tạo nên áp lực lên tinh thần khiến nhiều người luôn ở trong trạng thái lo lắng, và dễ bị tác động bởi những bình luận liên quan đến ngoại hình.

Đó là lý do tại sao xu hướng không trang điểm lại bắt đầu trở nên phổ biến. Cái nhìn "không trang điểm" dường như được áp dụng bởi những người phụ nữ thoải mái với bản thân và ngoại hình của mình.

Trong một nghiên cứu sơ bộ, nếu phụ nữ nhìn vào hình ảnh phản chiếu của mình trong gương 10 phút mỗi ngày mà không có mục tiêu nào khác ngoài việc sống với chính mình hiện tại, thì sau khoảng 2 tuần, họ sẽ cảm thấy thoải mái hơn về ngoại hình và ít quan tâm hơn đến việc trang điểm. Những người này cũng cho biết họ giảm căng thẳng và tăng lòng trắc ẩn.

Những bộ lọc chụp ảnh như Instagram có thể là tin tốt cho các doanh nghiệp mỹ phẩm, nhưng không phải lúc nào cũng đúng cho sức khỏe tinh thần của chúng ta.