Khả năng lây truyền COVID-19 ở trẻ em vẫn còn bí ẩn

Đã có một số nghiên cứu về khả năng nhiễm và lây nhiễm virus SARS-CoV-2 cho người khác ở trẻ em nhưng các kết quả cho đến nay không nhất quán.

Các nhà nghiên cứu ở Iceland, một trong số ít các quốc gia tiến hành xét nghiệm sàng lọc hàng loạt, không phát hiện ca nhiễm nào ở 848 trẻ em dưới 10 tuổi, so với tỷ lệ nhiễm gần 1% ở độ tuổi 10 trở lên. Một phân tích của Mỹ với gần 150.000 người nhiễm bệnh cũng cho thấy người dưới 18 tuổi chỉ chiếm 1,7%.

Nhưng một số nghiên cứu lại cho thấy trẻ em dễ mắc COVID-19 như người lớn, trong đó có nghiên cứu trên 391 trường hợp và gần 1.300 người tiếp xúc ở Thâm Quyến, Trung Quốc.

Bên cạnh đó, các nhà nghiên cứu cũng phát hiện những bằng chứng về việc trẻ em có khả năng lan truyền SARS-CoV-2 như người lớn. Họ tìm thấy lượng RNA virus trong gạc mũi hoặc họng ở những đứa trẻ bị bệnh tương đương như ở những bệnh nhân lớn tuổi. Tìm thấy RNA không phải lúc nào cũng đồng nghĩa với việc một người bị nhiễm bệnh; nó có thể chỉ là các mảnh virus, không có khả năng lây bệnh. Nhưng theo nghiên cứu chưa công bố của nhóm Isabella Eckerle, nhà virus học ở Bệnh viện Đại học Geneva, 12 trong số 23 trẻ em nhiễm COVID-19, chứa những virus trong mũi hoặc cổ họng có thể tấn công và lây nhiễm cho tế bào người trong phòng thí nghiệm với tỷ lệ tương tự như người lớn.

Trong khi giới khoa học còn đang tranh cãi về nguy cơ, một số chính phủ đã bắt đầu mở cửa trường học trở lại. Đan Mạch cho trẻ em dưới 11 tuổi đi học từ ngày 15/4 và Đức mở cửa trường học từ ngày 29/4. Một số trường học Israel mở cửa từ ngày 3/5, trong khi Quebec và Hà Lan có kế hoạch mở cửa nhiều trường tiểu học từ ngày 11/5. Hầu hết các trường học mở lại với quy mô lớp học nhỏ hơn, số ngày học trong tuần ít hơn và tăng cường vệ sinh.

Macro Ajelli, nhà dịch tễ học ở Quỹ Bruno Kessler ở Trento, Ý, cho rằng những động thái như vậy là sớm, đã hợp tác với các đồng nghiệp ở Trung Quốc để ước tính tác động của việc đóng cửa trường học và các biện pháp cách ly xã hội khác ở Thượng Hải và Vũ Hán. Dựa trên các khảo sát truy vết, trong đó các đối tượng được hỏi họ gặp bao nhiêu người trong một ngày học/ngày làm việc hoặc vào cuối tuần, nhóm phát hiện, trẻ em có số lượng tiếp xúc nhiều gấp ba lần so với người lớn. Từ đó, nhóm nghiên cứu kết luận trong một bài báo được Science đăng online vào ngày 29/4 rằng, việc giữ trẻ em ở nhà đã giúp ngăn chặn dịch bệnh bùng phát ở Trung Quốc. Mở lại các trường học sẽ có khả năng tăng tốc lây nhiễm, Ajelli cảnh báo.

Trẻ em rất dễ nhiễm và lây lan vi trùng, từ cúm đến cảm lạnh thông thường, ngay cả khi chúng không phát triển các triệu chứng nặng - theo Eckerle. "Trẻ em là đối tượng dễ nhiễm virus đường hô hấp," bà nói.

COVID-19 có thể khác với các virus hô hấp thông thường, nhưng vì nhiều lí do mà cho đến nay vẫn chưa có nhiều bằng chứng về điều đó. Khi các trường học đóng cửa và trẻ em chỉ ở với gia đình hạt nhân của mình, rất khó để nghiên cứu mức độ lây nhiễm của virus trong nhóm người trẻ tuổi hoặc từ những người trẻ tuổi sang người lớn. Eckerle cũng cảnh báo, một số dữ liệu trong các nghiên cứu "được thu thập trong một tình huống nhân tạo. Trẻ em khi đó không ở sân chơi và không được đến trường."

Để xác định vai trò của trẻ em trong Covid-19, Birken và Jonathon Maguire ở Bệnh viện St. Michael, Toronto, có kế hoạch theo dõi sát sao thực tế việc lây truyền. Họ bắt đầu tìm kiếm 1.000 gia đình để lấy mẫu xét nghiệm, kiểm tra triệu chứng và lấy danh sách tiếp xúc hàng tuần. Kế hoạch theo dõi bao gồm cả những câu hỏi như: trẻ em có đi xe đạp với bạn bè không? Bố mẹ có đến cửa hàng tạp hóa không? Một số nghiên cứu tương tự cũng được tiến hành ở Hà Lan và Mỹ, trong đó nghiên cứu của Viện Y tế Quốc gia Hoa Kỳ (NIH) bắt đầu từ ngày 4/5 sẽ theo dõi 2.000 gia đình trong 6 tháng.

"Quan trọng là phải nghiên cứu khi các trường mở cửa," Susan Coffin ở Bệnh viện nhi Philadelphia, nói. Nếu trẻ em là đối tượng lây lan virus, số trường hợp có thể sẽ tăng nhanh trong vài tuần. Còn nếu không phải, cha mẹ và các nhà hoạch định chính sách sẽ thở phào nhẹ nhõm và nhiều quốc gia có thể mở cửa trường học theo.