Nhóm nghiên cứu Trường Đại học Y Dược TPHCM đã nghiên cứu và xây dựng thành công quy trình bào chế viên nang cứng DR từ hai loại thảo dược Diệp hạ châu đắng và Râu mèo, giúp hạ acid uric máu, kháng viêm và an toàn khi sử dụng dài ngày.

Đây cũng là kết quả của đề tài "Nghiên cứu bào chế và thử nghiệm tác dụng hạ acid uric máu của viên nang DR từ Diệp hạ châu đắng (Phyllanthus amarus) và Râu mèo (Orthosiphon aristatus)", do PGS.TS Nguyễn Phương Dung làm chủ nhiệm. Đề tài được Sở KH&CN TPHCM nghiệm thu năm 2019.

Theo PGS.TS Nguyễn Phương Dung, tăng acid uric máu là một dạng rối loạn chuyển hóa thường gặp, chiếm từ 2,6 - 47,2% ở các dân số khác nhau và có xu hướng ngày càng gia tăng. Tăng axít uric máu không chỉ liên quan đến bệnh gout, mà còn là một nguy cơ của nhiều bệnh lý quan trọng khác như tăng huyết áp, bệnh mạch máu não, bệnh lý chuyển hóa, bệnh thận, tiền sản giật,…

Để điều trị hạ acid uric, người ta thường sử dụng allopurinol - loại thuốc tương đối rẻ tiền. Tuy nhiên, chỉ có khoảng 21 - 22% số bệnh nhân đạt được nồng độ acid uric huyết thanh mục tiêu (dưới 0,36 mmol/L) khi uống thuốc này. Có khoảng 5% các trường hợp xuất hiện phản ứng tăng cảm với allopurinol, mức độ khá nghiêm trọng, tỷ lệ tử vong tới 20 - 30% trong số đó. Bất lợi khác của allopurinol là khi sử dụng, bệnh nhân phải uống nhiều nước và gây kiềm hóa nước tiểu. Đây là những trở ngại đối với một liệu trình điều trị lâu dài. Vì vậy, việc nghiên cứu và sản xuất những thuốc an toàn, có nguồn gốc từ thiên nhiên, sử dụng lâu dài cho người bệnh đang được nhiều đơn vị quan tâm thực hiện.

Trước đó, nghiên cứu của nhóm tác giả Khoa Y học cổ truyền, Trường ĐH Y Dược TPHCM cho thấy, phối hợp cao đặc Diệp hạ châu đắng và cao khô Râu mèo có hiệu quả hạ acid uric máu tốt trên cả phác đồ dự phòng và điều trị. Mặt khác, hỗn hợp này an toàn khi uống liên tục 60 ngày. Kế thừa kết quả này, nhóm tiếp tục nghiên cứu xây dựng quy trình bào chế và tiêu chuẩn chất lượng cho viên nang cứng DR từ cao chiết Diệp hạ châu đắng và Râu mèo.

Diệp hạ châu (trái) và Râu mèo là hai dược liệu
Diệp hạ châu (trái) và Râu mèo là những dược liệu thích hợp với thổ nhưỡng, khí hậu Việt Nam.

Quy trình bào chế viên nang cứng DR quy mô 10.000 viên/lô đã được xây dựng thành công. Đồng thời, lựa chọn được tỷ lệ tá dược cho 1 viên nang DR (chứa 180 mg cao khô Diệp hạ châu và 120 mg cao khô Râu mèo). Viên nang cứng DR được xây dựng tiêu chuẩn chất lượng theo yêu cầu của Dược điển Việt Nam V, có hạn dùng thực tế khoảng 49 tháng.

Theo PGS.TS Nguyễn Phương Dung, Diệp hạ châu và Râu mèo là 2 loại thảo dược ngắn ngày, thích hợp với điều kiện thổ nhưỡng, khí hậu của Việt Nam, thuận lợi cho việc phát triển các vùng nguyên liệu ở nhiều tỉnh thành trên cả nước. Bên cạnh đó, cao bán thành phẩm đã được sản xuất ở quy mô công nghiệp. Quy trình bào chế viên nang cứng DR phù hợp với điều kiện cơ sở vật chất của các cơ sở sản xuất dược phẩm trong nước.

Hiện thị trường trong và ngoài nước chưa có sản phẩm tương tự, bởi vậy nhóm nghiên cứu mong muốn được chuyển giao công nghệ, hợp tác với các doanh nghiệp để có thể thực hiện các bước thử nghiệm tiếp theo (kết quả nghiên cứu viên nang mới được thử nghiệm lâm sàng trên động vật) và đưa sản phẩm ra thị trường.