Trên lý thuyết, xe tự lái được điều khiển bởi một người thật, cho nên nó có thể đảm bảo an toàn hơn, tuy nhiên cả xe lẫn người điều khiển đều không thể phát hiện kịp người đi bộ – chẳng hạn một ai đó đang dắt xe đạp băng ngang qua ngã tư – trước khi đâm vào họ với vận tốc 40 dặm một giờ (khoảng 64 km/h).
Cả Uber và chính quyền địa phương đều đang điều tra nguyên nhân của vụ tai nạn, gây sự chú ý của công chúng về vấn đề rủi ro và lợi ích do xe tự lái đem lại. Ngoài ra, vụ việc cũng có thể trở thành động lực cho việc nghiên cứu và phát minh ra những chiếc xe an toàn, được giám sát chặt chẽ hơn.
Xe tự lái do Uber thử nghiệm. Ảnh: Designboom
Tuy nhiên, nhiều nhà nghiên cứu vẫn tin rằng xe tự lái an toàn hơn nhiều so với các tài xế, và có thể họ đã đúng.
Theo giáo sư tâm lý học và kỹ thuật xây dựng Peter Hancock của Đại học Central Florida (Mỹ): “Khoảng hơn 90% số vụ tai nạn xe hơi ở Mỹ được xem là liên quan đến lổi do tài xế”. Ông nhấn mạnh: “Nếu loại trừ được điều này, trong vòng hai năm tới, chúng ta sẽ cứu được thêm nhiều sinh mạng, bằng với tất cả tổn thất trong chiến tranh Việt Nam” (khoảng 58.000 lĩnh Mỹ đã chết tại Việt Nam).
Giao thông đường bộ được xếp là nguyên nhân gây tử vong đứng hàng thứ 5 trên thế giới, và Hoa Kỳ chính là một trong những nước [thuộc nhóm thu nhập cao] có tỷ lệ người chết cao nhất khi nhắc tới khía cạnh an toàn trên đường cao tốc.
Theo một báo cáo mới đây của Cục Quản lý An toàn Giao thông Quốc gia Hoa Kỳ (U.S. National Highway Traffic Safety Administration), 37.461 người đã chết vì tai nạn giao thông trong năm 2016. Trong số đó, 5.987 trường hợp thiệt mạng khi đang đi bộ – tức trung bình 16 người chết mỗi ngày, tỷ lệ tăng 9% so với năm 2015 và đạt mức cao nhất kể từ năm 1990.
Cảnh sát điều tra hiện trường vụ tai nạn. Ảnh: Techtly.com
Đáng buồn hơn, xu hướng trên thật ra không hề mới. Theo Hiệp hội An toàn Đường cao tốc địa phương (GHSA), một tổ chức phi lợi nhuận chuyên nghiên cứu và đưa ra giải pháp cho vấn đề về an toàn liên quan đến hành vi của lái xe, tỷ lệ người đi bộ tử vòng đã tăng bền vững, 6 trong 7 năm liên tiếp kể từ 2009 – 2016, dẫn tới số người chết năm 2016 cao hơn gần 2000 trường hợp so với năm 2009.
Có nhiều nhân tố đóng góp vào xu hướng đáng lo ngại này, theo GHSA, đó là các điều kiện kinh tế, giá nhiên liệu, người lái xe di chuyển nhiều hơn và thói quen sử dụng điện thoại thông minh gây mất tập trung đối với cả tài xế lẫn người đi bộ đang ngày càng gia tăng.
Ngay trong các vụ tai nạn liên quan đến xe tự lái, hành vi khó đoán trước hay sự phân tâm của con người nhiều khi mới là nguyên nhân chính.
Một nghiên cứu năm 2015 của Viện Nghiên cứu Giao thông vận tải (Transportation Research Institute) thuộc Đại học Michigan đã phát hiện thấy, trên mỗi hàng triệu dặm di chuyển, xe tự lái có tỷ lệ gây ra tai nạn cao hơn so với xe do tài xế điều khiển, tuy nhiên không vụ tai nạn nào cho thấy lỗi thuộc về xe tự lái. Do đó, việc dạy cho xe tự lái phản ứng phù hợp trước những hành vi khó đoán trước của con người được xem là một thách thức lớn nhất về mặt công nghệ trong tương lai.
Cho đến nay, cũng chỉ mới có duy nhất một trường hợp khác tử vong trong tai nạn liên quan đến xe tự lái. Năm 2016, một người điều khiển xe đầu kéo đã thực hiện cú ngoặt ngay trước mặt một chiếc Tesla Model S đang cài đặt chế độ tự lái. Chiếc Tesla đã không thể phanh kịp thời, đâm thẳng vào xe đầu kéo khiến người ngồi trên xe Tesla tử vong.