Nghiên cứu mới của Đại học Montana, Mỹ, cùng các đối tác cho thấy trí tuệ nhân tạo tương ứng với nhóm 1% những người đứng đầu trong một bài kiểm tra tiêu chuẩn về tính sáng tạo.
Nhóm nghiên cứu sử dụng các bài kiểm tra Torrance về tư duy sáng tạo (TTCT), một công cụ nổi tiếng được dùng trong nhiều thập niên để đánh giá tính sáng tạo của con người.
Tám câu trả lời do ChatGPT tạo ra, cùng các câu trả lời từ một nhóm kiểm soát gồm 24 sinh viên Đại học Montana đã được đưa cho Dịch vụ kiểm tra học thuật chấm điểm. Công ty này không được thông báo là có AI tham gia làm bài kiểm tra. Điểm số còn được so sánh với kết quả của 2.700 sinh viên toàn quốc đã làm bài kiểm tra TTCT vào năm 2016.
Kết quả, ChatGPT được xếp vào hàng xuất sắc về tính sáng tạo. Nó nằm trong nhóm 1% đạt điểm nhất về độ lưu loát - khả năng tạo ra một lượng ý tưởng lớn, lẫn độ độc đáo - khả năng nghĩ ra những ý tưởng mới. AI thụt lùi một chút về độ linh hoạt hay là khả năng tạo ra các loại ý tưởng khác nhau, ở nhóm 3% đạt điểm cao nhất (bách phân vị thứ 97). Như vậy, ChatGPT đã xếp trên hầu hết sinh viên toàn quốc.
TTCT là tài liệu độc quyền được bảo mật, cho nên ChatGPT không thể “gian lận” bằng cách tiếp cận bài kiểm tra qua internet hay cơ sở dữ liệu công cộng. Bài kiểm tra đưa ra các câu hỏi giống với các vấn đề đòi hỏi tính sáng tạo trong đời thực như nghĩ ra các công dụng mới cho một sản phẩm, hoặc cách cải tiến sản phẩm đó. Ví dụ, với một quả bóng rổ, bạn có thể nghĩ ra các cách sử dụng nó như ném vào rổ, dùng để trưng bày, hoặc các công dụng mới như cắt ra làm chậu cây.
Các nhà nghiên cứu cho biết họ nảy ra ý định kiểm tra tính sáng tạo của ChatGPT sau khi dùng thử năm ngoái và nhận thấy nó làm được nhiều điều thú vị mà họ không tính tới, trong đó có những câu trả lời mới mẻ và gây bất ngờ. Họ dự đoán ChatGPT sẽ có khả năng tạo ra nhiều ý tưởng (độ lưu loát cao) vì đó là chức năng của AI tạo sinh. Và nó cũng giỏi trả lời câu hỏi với nhiều ý tưởng mà những người chấm bài cho là phù hợp, hữu ích và có giá trị.
Dù thế, họ vẫn ngạc nhiên khi thấy nó còn có thể tạo ra nhiều ý tưởng độc đáo đến vậy, trong khi đây là điều đặc trưng cho trí tưởng tượng của con người. Những người chấm bài được cung cấp danh sách các câu trả lời thường thấy, nhưng AI đã đứng trong top đầu khi đưa ra những câu trả lời mới.
Năm ngoái, nghiên cứu về phiên bản trước GPT-3 cho thấy ChatGPT không đạt được kết quả cao như con người trong các bài kiểm tra liên quan đến tư duy độc đáo. Nhưng chỉ một năm sau, với phiên bản GPT-4 tiên tiến hơn, ChatGPT đã vào top 1% gồm toàn những phần trả lời do con người làm.
Với việc AI phát triển tăng tốc, các nhà nghiên cứu dự đoán đây sẽ trở thành công cụ then chốt trong ngành kinh doanh tương lai, và là một tác nhân mới quan trọng thúc đẩy sự đổi mới của quốc gia và khu vực.
Các nhà nghiên cứu đã hỏi ChatGPT về ý nghĩa khi nó làm tốt bài kiểm tra TTCT, câu trả lời là có thể chúng ta chưa hiểu hết về tính sáng tạo của con người. Và nó cũng cho rằng chúng ta cần các công cụ đánh giá công phu hơn để phân biệt giữa ý tưởng do con người hay do AI tạo ra.
Nguồn: