Noah Harari: Tự động hóa sẽ tàn phá các nền kinh tế nghèo

Theo dự báo của các chuyên gia, xu hướng tự động hóa, trong đó có robot, sẽ thay thế công việc của hàng triệu lao động trong vài một thập kỷ tới. Để đối phó với những vấn nạn hay xáo trộn đối với xã hội do tiến trình này gây ra, một số học giả và nhà hoạch định đã đề xuất chính sách “thu nhập cơ bản phổ quát” - ý tưởng phát biểu như sau: nếu không thể tạo ra đủ việc làm cho người dân thì chính quyền hoặc các thực thể như chủ thuê lao động (sở hữu robot) sẽ cung cấp những khoản tiền hàng tháng để họ có thể đủ sống.

Tuy nhiên, nhà sử học Noah Harari – tác giả “Sapiens: Lược sử về loài người” (một cuốn bestseller năm 2011), lại tỏ ra quan ngại, rằng giải pháp trên có thể sẽ chỉ khiến tình trạng bất bình đẳng ngày càng trở nên tồi tệ. Trả lời phỏng vấn Wall Street Journal, Harari lập luận, nếu “thu nhập cơ bản phổ quát” trở nên không thật sự “phổ quát”, trong lúc các nước giàu vẫn đủ khả năng để không bị ảnh hưởng nhiều thì những nước nghèo lại không được như vậy. Và kết quả là, khoảng cách giàu nghèo trên thế giới sẽ ngày càng bị nới rộng.

Theo Harari, thực thể có khả năng nhất để cung cấp những khoản thu nhập phổ quát chính là các chính phủ. Điều này có lẽ sẽ không phải là vấn đề với Mỹ, nơi có những công ty đóng thuế khổng lồ như Google hay Facebook, song chắc chắn tiền thuế khó có thể giúp cho người dân tại các nước kém phát triển hơn như Honduras hay Bangladesh – nơi sẽ có rất nhiều lao động trong ngành sản xuất bị mất việc bởi robot.

“Cuộc cách mạng tự động hóa có thể sẽ khiến một số khu vực trên thế giới trở nên cực kỳ giàu có và hùng mạnh, trong khi lại phá hủy hoàn toàn nền kinh tế ở những nơi khác”, Harari bi quan. Mặc dù vậy, không phải tất cả các chuyên gia đều đồng tình với quan điểm trên, bởi nhận định cho rằng, rất có thể xu thế tự động hóa đang lan rộng sẽ dẫn tới một kỷ nguyên thịnh vượng toàn cầu, nếu những ông chủ sở hữu robot biết sẵn sàng chia sẻ.

Nguồn: Futurism. Link: https://futurism.com/the-byte/ubi-inequality-harari