Biến đổi khí hậu đã và đang khiến mực nước biển dâng cao trên toàn cầu. Châu Á sẽ bị ảnh hưởng nặng nề hơn bất kỳ khu vực nào trên thế giới. Dự báo, khoảng 70% số người bị ảnh hưởng bởi mực nước biển dâng sinh sống ở 8 nước gồm Trung Quốc, Bangladesh, Ấn Độ, Việt Nam, Indonesia, Thái Lan, Philippines và Nhật Bản.

Đây là kết quả được rút ra trong nghiên cứu về mực nước biển dâng năm 2019 của Climate Central, một tổ chức tin tức phi lợi nhuận phân tích và báo cáo về khoa học khí hậu. Các tác giả đã sử dụng công cụ đồ họa CoastalDEM để đo lường khả năng tiếp xúc của dân số với mực nước cực đoan ven biển và kiểm tra mực nước biển dâng cao dưới các mức phát thải khí nhà kính (GHG) khác nhau.

Đồ họa do họa sĩ Florent Lavergne thực hiện đã trực quan hóa dữ liệu nghiên cứu đối với những khu vực châu Á. (xem các khu vực khác tại đây) Trong đó, màu tím đậm biểu thị số người đang đối mặt với rủi ro lũ lụt tại thời điểm hiện tại. Các vòng ngoài màu nhạt dần biểu thị số người tăng thêm phải đối mặt với tình trạng này vào năm 2100 ở kịch bản phát thải khí nhà kính (GHG) tại mức trung bình và mức cao.

Số người đối mặt với rủi ro lũ lụt vào năm 2100 | Ảnh: VC

Đối với Việt Nam, dữ liệu chỉ ra có hơn 10 triệu người sẽ chịu ảnh hưởng của nước biển dâng. Khi công bố báo cáo, Climate Central đã đưa ra cảnh báo nguy cơ ngập nhanh chóng tại khu vực Đồng bằng sông Cửu Long, thậm chí nhấn chìm một số thành phố ven biển như TPHCM vào năm 2050.

Kết luận này gây tranh cãi khi các nhà khoa học trong nước thấy rằng kết quả đưa ra còn nhiều điểm chưa chắc chắn vì dữ liệu cho mô hình toàn cầu không có độ chính xác chi tiết cao đối với một khu vực cụ thể, và các kịch bản đưa ra cũng cực đoan khiến mức cảnh báo có thể trầm trọng hơn thực tế. Tuy vậy, các nhà khoa học Việt Nam cũng công nhận kết quả của Climate Central là một "cảnh báo đáng quan tâm".

Trong khi đó, theo TS.Benjamin Strauss, hiện là Giám đốc điều hành và Trướng nhóm nghiên cứu của Climate Central, có 3 chiến lược cơ bản để thích ứng với nước biển dâng: phòng thủ, thích nghi hoặc rút lui. "Phân tích toàn cầu của chúng tôi cho thấy hơn 100 triệu người trên thế giới hiện đang sống dưới mực thủy triều," ông nói.