Sáng 11/1/2020, các Đại sứ STEM đã có cuộc "ra quân" đầu tiên trong chương trình "Đưa nhà khoa học đến với học sinh” tại Trường THCS Đức Thắng, Đông Ngạc, Thụy Phương, Xuân Đỉnh, Hà Nội.

Sự kiện thu hút hơn 120 học sinh từ 4 trường THCS trên địa bàn quận Bắc Từ Liêm cùng nhiều thầy cô và các bậc phụ huynh.

Tại đây, học sinh được trải nghiệm tại các khu vực (Trạm) tương ứng với các chủ đề mà các em sẽ khám phá kiến thức: Ô nhiễm nguồn nước; ô nhiễm không khí; Năng lượng; Rác thải; Hộ chiếu công dân xanh.

Dưới đây là một số hình ảnh trải nghiệm tại Trường THCS Đức Thắng, Bắc Từ Liêm:

TS. Dương Tuấn Hưng (Viện Hóa học) chuẩn bị dụng cụ cho các bạn học sinh tham gia ngày hội
TS. Dương Tuấn Hưng (Viện Hóa học,Viện Hàn lâm KH&CN Việt Nam) chuẩn bị dụng cụ cho các bạn học sinh tham gia các trải nghiệm.


Tại trạm “Ô nhiễm nguồn nước”, học sinh trải nghiệm đo thử độ pH, độ dẫn và độ trong của mẫu nước lấy từ nhiều nguồn để xem thế nào là nước sạch. Các nhóm được hướng dẫn phương pháp kiểm tra từ đơn giản như dùng giấy chỉ thị vạn năng, máy đo cho đến phức tạp như kính hiển vi quan sát vi sinh vật. Nhiều bạn bất ngờ vì thấy mẫu nước sông Tô Lịch hóa ra lại không nhiều vi sinh vật như nước giếng khoan.
Tại trạm “Ô nhiễm nguồn nước”, học sinh trải nghiệm đo thử độ pH, độ dẫn và độ trong của mẫu nước lấy từ nhiều nguồn để xem thế nào là nước sạch.

Đại sứ STEM
Các nhóm được hướng dẫn phương pháp kiểm tra từ đơn giản như dùng giấy chỉ thị vạn năng, máy đo cho đến phức tạp như kính hiển vi quan sát vi sinh vật.

Đại sứ STEM
Nhiều bạn bất ngờ vì thấy mẫu nước sông Tô Lịch hóa ra lại không nhiều vi sinh vật như nước giếng khoan.

Đại sứ STEM
Tại trạm “Ô nhiễm không khí”, học sinh được hướng dẫn dùng máy đo chất lượng không khí AirSENSE của ĐH Bách Khoa Hà Nội để xem các chỉ số bụi PM từ các nguồn không khí quanh trường, ngọn nến cháy, khói đốt hương nhang, bụi phấn…

Tại trạm “Ô nhiễm không khí”, học sinh được hướng dẫn dùng máy đo chất lượng không khí AirSENSE của ĐH Bách Khoa Hà Nội để xem các chỉ số bụi PM từ các nguồn không khí quanh trường, ngọn nến cháy, khói đốt hương nhang, bụi phấn… “Làm sao để lập trình được máy này ạ?”, một bạn nữ hỏi TS. Hàn Huy Dũng ở ĐH Bách Khoa. Thầy cho biết bất kì bạn nào quan tâm đều có thể mua bộ Kit đơn giản và đăng kí vào nhóm cùng anh chị sinh viên đang nghiên cứu máy để được hướng dẫn.
Hóa ra "phấn không bụi" dùng viết bảng cũng khiến chỉ số đo chất lượng không khí tăng cao (AQI > 85), các bạn càng thấu hiểu sự vất vả của những thầy cô ngày ngày "đưa đò sang sông".

STEM Đo chất lượng không khí AirSENSE
“Làm sao để lập trình được máy này ạ?”, một bạn nữ hỏi TS. Hàn Huy Dũng phụ trách dự án AirSENSE ở ĐH Bách khoa Hà Nội. Thầy cho biết bất kì bạn nào quan tâm đều có thể mua bộ Kit đơn giản và đăng kí vào nhóm cùng anh chị sinh viên đang nghiên cứu máy tại SPARC LAB để được hướng dẫn.

STEM
Tại trạm “Năng lượng”, cô giáo trao đổi về cách khai thác các nguồn năng lượng hiện nay và hướng dẫn học sinh sử dụng máy đo điện năng của tấm pin mặt trời khi có ánh sáng chiếu vào ở các góc 0, 30, 60, 90 độ.

Đại sứ STEM
Các bạn đã khám phá rằng dàn năng lượng mặt trời đạt công suất tối đa khi đặt vuông góc với ánh sáng.

STEM
"Có những nguồn nào tạo ra điện?", "Điện gió có sạch không?", "Tình hình ô nhiễm phóng xạ ở Việt Nam ra sao?"... Đó là một một số trong nhiều câu hỏi mà các bạn học sinh đặt ra cho các đại sứ STEM như TS. Nguyễn Bình (Giám đốc Kỹ thuật của PAM Air), TS. Hàn Huy Dũng (ĐH Bách khoa Hà Nội), và TS. Dương Tuấn Hưng (Viện Hóa học).

Tại trạm “Rác thải”, học sinh tham gia trò chơi phân loại rác theo thời gian phân hủy và loại rác nào có thể tái chế.
Tại trạm “Rác thải”, học sinh tham gia trò chơi phân loại rác theo thời gian phân hủy và so sánh loại rác nào có thể tái chế.

Các bạn nhanh chóng xếp những loại rác vào giỏ dưới 1 năm, từ 1-5 năm, 100+ năm
Các bạn nhanh chóng xếp những loại rác vào giỏ tùy theo thời gian phân hủy dưới 1 năm, từ 1-5 năm, 100+ năm.

Tại trạm “Rác thải”, học sinh tham gia trò chơi phân loại rác theo thời gian phân hủy và loại rác nào có thể tái chế. Phần lớn các bạn hiểu rằng đồ nhựa như vỏ chai, bút bi, túi nilon… mất hàng trăm năm mới có thể phân hủy, trong khi các loại giấy, lá cây chỉ cần dưới 1 năm.
Phần lớn các bạn hiểu rằng đồ nhựa như vỏ chai, bút bi, túi nilon… gây nhiều hậu quả lâu dài cho trái đất và nên hạn chế sử dụng một lần.

Đại sứ STEM
Tại trạm “Hộ chiếu công dân xanh”, các bạn nhỏ lập nhóm tìm hiểu về vấn đề ô nhiễm môi trường như các loại chất gây ô nhiễm, chỉ số AQI... và điền vào hộ chiếu xanh những biện pháp mình đã làm hoặc cho rằng sẽ góp phần cải thiện chất lượng không khí.

Có những câu hỏi khiến các bạn phải lật giở "tài liệu tham khảo" để hiểu, chẳng hạn như "thế nào là công trình xanh", hay "bảng màu về chất lượng không khí"
Có những câu hỏi khiến các bạn phải lật giở tài liệu tham khảo để tìm hiểu thêm, chẳng hạn như "thế nào là công trình xanh?", hay "nếu chỉ số chất lượng không khí có màu đỏ thì cần phải làm gì?"

Các bạn nhỏ được sờ nắm, dùng thử một loại khẩu trang có khả năng ngăn bụi PM2.5 khác với khẩu trang y tế thông thường.
Các bạn còn được sờ nắm, dùng thử loại khẩu trang có khả năng ngăn bụi PM2.5 khác với khẩu trang y tế thông thường.

Phụ huynh cũng quan tâm trao đổi về những cuốn sách, học liệu liên quan đến chủ đề trái đất và môi trường.
Các bậc phụ huynh cũng quan tâm về những cuốn sách, học liệu liên quan đến chủ đề trái đất và môi trường.

Chủ nhiệm câu lạc bộ Hoàng Giáp Maths and Science (giữa) chia sẻ với các thầy cô kinh nghiệm dạy STEM. Theo anh, việc đưa ra các mô hình không chỉ để “chơi theo bản năng” đơn thuần mà người dạy phải có định hướng cụ thể, giúp các em phát triển khả năng giải quyết vấn đề bắt đầu bằng việc nhìn ra quy luật hoặc lý thuyết trong những bài toán nhỏ đơn giản để từ đó mở ra những bài toán phức tạp hơn.
Chủ nhiệm câu lạc bộ Hoàng Giáp Maths and Science (giữa) chia sẻ với các thầy cô kinh nghiệm dạy STEM. Theo anh, việc đưa ra các mô hình không chỉ để “chơi theo bản năng” đơn thuần mà người dạy phải có định hướng cụ thể, giúp các em phát triển khả năng giải quyết vấn đề bắt đầu bằng việc nhìn ra quy luật hoặc lý thuyết trong những bài toán nhỏ đơn giản để từ đó mở ra những bài toán phức tạp hơn.

STEM
Tiến sĩ Hàn Huy Dũng (Khoa điện tử viễn thông, ĐH Bách khoa Hà Nội) chia sẻ câu chuyện vì sao có ý tưởng chiếc máy đo chất lượng không khí AirSENSE. Anh nhắn nhủ các bạn học sinh rằng dù là một kĩ sư, chúng ta cũng cần phải quan tâm đến môi trường và hoàn toàn có thể tạo ra các máy móc kĩ thuật giúp giải quyết vấn đề môi trường.

Đại sứ STEM
Cũng trong dịp này, mạng lưới đại sứ STEM Việt Nam đã có buổi ra mắt chính thức, gồm cả đại diện từ viện trường và doanh nghiệp. Các đại sứ STEM xuất hiện lần đầu ở Việt Nam vào năm 2015 nhưng phần lớn mới chỉ mang tính chất hình ảnh, chưa có nhiều hoạt động chính thức do thiếu tổ chức hỗ trợ nhưng giờ đây mạng lưới đã sẵn sàng hơn. Mục tiêu trong năm 2020 là có 100 đại sứ STEM tham gia và tổ chức khoảng 200 hoạt động cộng đồng về STEM. Trong ảnh: Các đại sứ STEM đến từ một số trường đại học và doanh nghiệp ở Hà Nội chụp ảnh cùng các em học sinh tham gia trải nghiệm sáng 11/1.

TS. Đặng Văn Sơn
TS. Đặng Văn Sơn (bìa phải), Giám đốc học Viện sáng tạo S3 và là một thành viên tích cực của mạng lưới, cho biết mô hình Đại sứ STEM ở Anh Quốc đã có khoảng 30 nghìn thành viên tham gia và được 24 tổ chức tài trợ kinh phí. Một hệ sinh thái STEM cần sự tham gia của nhiều bên, trong đó sự ủng hộ của các trường đại học và doanh nghiệp đặc biệt quan trọng. Mạng lưới Đại sứ STEM Việt Nam cũng mong muốn nhận được sự kết nối tích cực tương tự. Đây cũng là cơ hội để các trường và doanh nghiệp quảng bá danh tiếng, giới thiệu công nghệ đang theo đuổi và tiếp cận nguồn nhân lực từ sớm.

Ra đời từ năm 2015, Liên minh STEM - một tổ chức chuyên kết nối những người tình nguyện dành thời gian tham gia các hoạt động STEM - đã làm được rất nhiều việc ý nghĩa: tập huấn cho khoảng 10.000 giáo viên phổ thông về giáo dục STEM, hỗ trợ thành lập hơn 500 câu lạc bộ STEM khắp cả nước, nhất là tại các trường làng. Bên cạnh đó, Liên minh STEM luôn đóng vai trò quan trọng trong việc tổ chức 6 Ngày hội STEM quốc gia và 5 Ngày hội Toán học mở, thu hút được sự quan tâm của đông đảo giáo viên, học sinh và phụ huynh.

Các "đại sứ STEM" của liên minh là những nhà chuyên môn cam kết hoạt động tình nguyện để truyền bá niềm đam mê và kiến thức trong các lĩnh vực khoa học, công nghệ, kĩ thuật, toán tới cộng đồng.