Theo dữ liệu mới của chính phủ Trung Quốc, tỷ lệ sinh năm 2019 đã giảm xuống mức thấp nhất kể từ khi nước này thành lập, một dấu hiệu cho thấy những nỗ lực chống lại khủng hoảng nhân khẩu học đã không thành công sau nhiều thập kỷ kế hoạch hóa gia đình nghiêm ngặt.
Cục Thống kê Quốc gia Trung Quốc vừa cho biết, tỷ lệ sinh của nước này là 10,48 phần nghìn, con số thấp nhất kể từ năm 1949 và đây là năm thứ ba liên tiếp giảm. Năm qua, Trung Quốc có 14,6 triệu trẻ em ra đời, giảm khoảng 500.000 so với năm trước, cũng là con số thấp nhất kể từ năm 1961 khi đất nước này trải qua ba năm nạn đói.
Trẻ em Trung Quốc trong trang phục truyền thống tại một ngày hội thể thao ở Thẩm Dương, tỉnh Liêu Ninh.
Ning Jizhe, Giám đốc Cục thống kê Trung Quốc, cho biết, mặc dù tỷ lệ sinh tiếp tục giảm vào năm 2019, nhưng xét về mức độ vẫn chưa bằng năm 2018 khi tỷ lệ sinh giảm từ 12,43 phần nghìn năm 2017 xuống còn 10,94 phần nghìn. Ông Ning nói, 14,6 triệu ca sinh năm ngoái "vẫn còn một số lượng tương đối lớn".
Các nhà hoạch định chính sách Trung Quốc đã nỗ lực thúc đẩy tăng trưởng dân số sau nhiều thập kỷ thực hiện kế hoạch hóa gia đình, dẫn đến dân số ngày càng già hóa. Chính sách một con bắt đầu từ năm 1980 nghiêm ngặt đến mức các gia đình vi phạm có thể bị phạt tiền, mất việc làm và đôi khi buộc phải phá thai.
Tỉ lệ sinh của Trung Quốc liên tục giảm, hiện thuộc nhóm các nước với tỉ lệ sinh thấp nhất.
Năm 2015, Trung Quốc đã đảo ngược chính sách và cho phép tất cả các cặp vợ chồng có hai con và thậm chí còn ám chỉ rằng không có hạn chế về số con các cặp vợ chồng được phép sinh. Tuy nhiên, cải cách này đã không cứu vãn được tình hình - tỉ lệ sinh có tăng nhẹ trong hai năm ngay sau đó rồi lại tiếp tục đà giảm. Việc nới lỏng chính sách cũng không đi kèm với những hỗ trợ cuộc sống gia đình.
Nhiều gia đình vẫn chọn không sinh thêm con, với lý do chi phí trường học, nhà ở và chăm sóc y tế cao. Những người khác cho biết quá mệt mỏi để đảm bảo con cái họ có thể cạnh tranh trong xã hội Trung Quốc hiện đại. Tỷ lệ ly hôn cũng đã tăng lên và nhiều phụ nữ kết hôn muộn hơn hoặc không kết hôn.
Các chuyên gia cho biết rất khó để thay đổi thói quen trong một xã hội được xây dựng xung quanh các gia đình có con độc thân và tỷ lệ sinh có thể sẽ tiếp tục giảm nữa.
Các nhà nhân khẩu học cho biết dân số Trung Quốc sẽ bắt đầu thu hẹp trong thập kỷ tới và đến năm 2050, những người trên 60 tuổi sẽ chiếm một phần ba dân số. Điều này đặt gánh nặng lên các dịch vụ công cũng như con cái của nhóm dân số này, nhiều người trong số họ là con một và sẽ chịu trách nhiệm chăm sóc cha mẹ già của họ.
Các chuyên gia nói rằng tỷ lệ sinh thấp như vậy không phải là chỉ báo tốt cho tương lai.
"Từ lâu, Trung Quốc đã gia nhập nhóm các quốc gia có mức sinh rất thấp trên thế giới," Wang Feng, giáo sư xã hội học tại Đại học California, Irvine, nói. "Bây giờ họ cần phải học những bài học và kinh nghiệm từ các quốc gia khác để hình thành các biện pháp và cải cách dài hạn, làm cho xã hội trở nên thân thiện với các gia đình hơn."
Nguồn:
https://www.theguardian.com/world/2020/jan/17/chinas-birthrate-falls-to-lowest-level-despite-push-for-more-babies
https://www.theguardian.com/world/2019/mar/02/china-population-control-two-child-policy
https://www.bbc.com/news/world-asia-china-51145251