Trung tâm nghiên cứu CERN sẽ chấm dứt hợp tác với Moscow trong vòng hai tháng nữa, tạp chí Nature cho biết.

Tạp chí Nature đưa tin, Phòng thí nghiệm vật lý hạt lớn nhất châu Âu CERNdự kiến sẽ trục xuất hàng trăm nhà khoa học Nga vào ngày 30/11, trừ khi họ chuyển đến các cơ sở nghiên cứu ở bên ngoài quốc gia này.

Đây là quyết định chính thức nhằm chấm dứt quan hệ hợp tác với Liên bang Nga, sau khi xảy ra cuộc chiến với Ukraine vào năm 2022.

Tuy nhiên, CERN vẫn tiếp tục hợp tác với Viện Liên hợp Hạt nhân (JINR), một tổ chức liên chính phủ có trụ sở tại Dubna, gần thủ đô Moscow của Nga. Điều này gây ra tranh cãi trong giới khoa học.

Một số nhà nghiên cứu, đặc biệt là từ Ukraine, chỉ trích quyết định này vì JINR có quan hệ chặt chẽ với Chính phủ Nga. Họ lo ngại rằng các nghiên cứu của JINR có thể hỗ trợ chiến tranh, ví dụ như phát triển công nghệ cho quân đội. Trong khi đó, CERN nhấn mạnh rằng các nghiên cứu của họ là vì mục đích hòa bình.

CERN bắt đầu hợp tác với Liên Xô kể từ năm 1955. Nhưng trong thời gian gần đây, tổ chức này đã gặp nhiều khó khăn khi cân bằng giữa áp lực chính trị từ các quốc gia thành viên và việc duy trì hợp tác khoa học với Nga.

Việc Nga rời đi sẽ gây ra tổn thất không hề nhỏ cho các dự án nghiên cứu tại CERN. Mặc dù Nga chưa bao giờ là thành viên chính thức – và hiện nay đã bị đình chỉ tư cách quan sát viên – nhưng hàng trăm nhà khoa học Nga đã có nhiều đóng góp vào các dự án quan trọng của CERN, đặc biệt là các thí nghiệm tại Máy gia tốc hạt lớn (LHC).

Đăng số 1311 (số 39/2024) KH&PT