Sữa mẹ từ lâu đã được các bác sĩ lâm sàng coi là “vàng lỏng” trong điều trị trẻ sinh non tại đơn vị chăm sóc đặc biệt dành cho trẻ sơ sinh (NICU). Nhưng đến nay vẫn chưa rõ vì sao trẻ sinh non được nuôi bằng sữa mẹ sẽ khỏe mạnh hơn những đứa trẻ được nuôi bằng sữa công thức.

Nghiên cứu mới từ Viện Khoa học Bộ gen của Đại học Maryland (UMSOM) (IGS), được công bố trực tuyến trên tạp chí mBio cho thấy không chỉ hàm lượng sữa mẹ là yếu tố tạo nên sự khác biệt, mà còn là khả năng tiêu hóa.

Nghiên cứu được dẫn đầu bởi Bing Ma, nhà nghiên cứu Vi sinh và Miễn dịch học tại UMSOM và IGS, đã phát hiện ra một dòng vi khuẩn Bifidobacterium breve hoặc B. breve xuất hiện nhiều hơn trong ruột của những đứa trẻ bú sữa mẹ so với trẻ bú sữa công thức. Sau đó, những đứa trẻ sinh non đó có khả năng hấp thụ chất dinh dưỡng tốt hơn vì chúng đã phát triển thành ruột nguyên vẹn một tuần sau khi sinh. B. breve ít phổ biến hơn ở cả trẻ sơ sinh bú sữa công thức và trẻ sơ sinh bú sữa mẹ có "ruột bị rò rỉ" - đây là tình trạng trẻ không phát triển hàng rào bảo vệ chống vi khuẩn và thức ăn đã tiêu hóa xâm nhập vào máu. Nhóm nghiên cứu cũng phát hiện ra rằng cách B. breve chuyển hóa sữa mẹ giữ cho trẻ bú sữa mẹ khỏe mạnh hơn và cho phép chúng tăng cân bằng cách tăng cường hàng rào đường ruột vốn kém phát triển ở trẻ sinh non.

Hình minh họa. Nguồn: CC0 Public Domain

Ruột chưa phát triển đầy đủ hoặc "rò rỉ" có thể dẫn đến viêm ruột hoại tử (NEC), là nguyên nhân thứ ba gây tử vong ở trẻ sơ sinh ở Hoa Kỳ và trên toàn thế giới. Trên thực tế, NEC tác động đến 10% trẻ sinh non với tỷ lệ tử vong nghiêm trọng lên tới 50%.

Ma cho biết: “Khám phá của chúng tôi có thể dẫn đến những can thiệp lâm sàng đầy hứa hẹn và thiết thực để củng cố đường ruột của trẻ sơ sinh, và do đó, tăng tỷ lệ sống sót của những trẻ sinh non dễ bị tổn thương nhất."

Bifidobacterium trong ruột hoặc hệ vi sinh vật từ lâu đã được biết là có lợi cho sức khỏe. Nó bao gồm một tập hợp đa dạng các chủng có các đặc tính rất khác nhau. Một số chủng chỉ được tìm thấy ở người lớn; một số chủ yếu ở tuổi vị thành niên. Một chủng, Bifidobacterium Infantis, đã được nhìn thấy chủ yếu ở trẻ sinh đủ tháng.

Các nhà nghiên cứu đã theo dõi 113 trẻ sinh non được sinh ra từ 24 đến 32 tuần tuổi thai. Họ chỉ tìm thấy Bifidobacterium breve (B. breve) ở những đứa trẻ sinh ra đã cải thiện chức năng hàng rào đường ruột trong vòng một tuần sau khi sinh. Ma và các đồng nghiệp cũng đã phát hiện ra rằng Bifidobacterium breve tiêu hóa các chất dinh dưỡng trong màng tế bào chứ không qua quá trình tiêu hóa bên ngoài, trong đó vi khuẩn tiết ra các enzym tiêu hóa lên các chất dinh dưỡng để phân hủy chúng.

Ở cấp độ cơ bản nhất, hệ vi sinh vật đường ruột trong những trẻ sinh non được bú sữa mẹ có nhiều B. breve chuyển hóa carbohydrate so với trẻ bú sữa công thức. Các nhà nghiên cứu cho biết họ đưa ra giả thuyết rằng quá trình trao đổi chất này sau đó củng cố và giúp phát triển hàng rào đường ruột nhanh hơn, bảo vệ trẻ sinh non khỏi bệnh tật.

Ma nói: “Bây giờ chúng ta biết rằng không phải chỉ riêng sữa mẹ mới giúp trẻ sơ sinh phát triển hàng rào đường ruột của chúng nhanh hơn. Chúng tôi sẽ cần phải tìm ra cách tốt nhất để tiêm B. breve dự phòng sớm trong thai kỳ, thay vì dựa vào sữa mẹ hoặc thậm chí là đường ruột hoặc hệ vi sinh vật âm đạo của người mẹ trong quá trình sinh nở. Điều này đặc biệt quan trọng đối với những đứa trẻ sinh non bú sữa công thức."

Họ cũng nói rằng cần phải có thêm nhiều nghiên cứu để xác định xem vi khuẩn B. breve có nguồn gốc từ sữa mẹ, ruột, âm đạo của mẹ hay thậm chí là môi trường hay không.

E. Albert Reece, Phó chủ tịch điều hành các vấn đề y tế, Đại học Maryland, Baltimore, và Trưởng khoa tại UMSOM, cho biết: "Nghiên cứu này có thể có tác động sâu rộng trên toàn cầu. Cuối cùng, nó có thể cứu hàng nghìn trẻ sinh non khỏi tình trạng tàn tật vĩnh viễn hoặc tử vong liên quan đến ruột non do hàng rào ruột bị vi khuẩn nguy hiểm xâm nhập vào."

Nguồn: https://medicalxpress.com/news/2022-08-breast-fed-premature-infants-healthier-guts.html