Phát hiện một dạng mất trí nhớ mới dễ nhầm với Alzheimer

Các chuyên gia gọi đây là phát hiện liên quan đến bệnh mất trí nhớ quan trọng nhất trong nhiều năm. Loại bệnh mới được phát hiện, bệnh não TDP-43 liên quan đến tuổi tác, gọi tắt là LATE, có các triệu chứng tương tự như Alzheimer nhưng đây là một bệnh khác. Kết quả nghiên cứu được báo cáo trên tạp chí thần kinh học Brain thuộc Oxford Academic. Phát hiện này có thể giải thích một phần lý do tại sao cho đến nay vẫn không thể phát triển thành công phương pháp chữa bệnh mất trí nhớ.

"Mất trí nhớ" (dementia) không phải là một bệnh đơn lẻ, mà là tên của một nhóm các triệu chứng bao gồm các vấn đề về trí nhớ và khả năng suy nghĩ. Có rất nhiều loại chứng mất trí khác nhau và bệnh Alzheimer được cho là phổ biến nhất và được nghiên cứu nhiều nhất.

Nhưng lên đến một phần ba số ca bệnh Alzheimer ở người cao tuổi có thể thực chất là bệnh LATE, nhóm nghiên cứu cho biết, mặc dù cả hai chứng mất trí nhớ này đều có thể cùng tồn tại ở một bệnh nhân.

LATE ảnh hưởng đến nhóm người cao tuổi nhất - những người trên 80 tuổi - theo kết quả bằng chứng từ hàng ngàn kết quả khám nghiệm tử thi. Các nhà nghiên cứu cho biết trong nhóm tuổi trên 80, cứ 5 người thì có một người mắc LATE; điều này có nghĩa là ảnh hưởng sức khỏe cộng đồng của căn bệnh này sẽ rất lớn. Không giống như Alzheimer, LATE có xu hướng gây ra sự suy giảm trí nhớ chậm hơn, theo các nhà nghiên cứu.

Hiện tại, không có xét nghiệm đơn lẻ cụ thể nào cho chứng mất trí. Dấu hiệu của bệnh này đôi khi có thể được nhìn thấy trong não sau khi bệnh nhân đã chết.

LATE dường như liên quan đến sự tích lũy của một loại protein nhất định trong não, TDP-43, trong khi bệnh Alzheimer liên quan chặt chẽ với hai loại protein não khác - amyloid và tau. Từ trước đến nay, các nhà khoa học đã nỗ lực tìm ra phương pháp chữa chứng mất trí nhớ, nhưng với rất nhiều loại bệnh và nguyên nhân gây bệnh khác nhau, công việc này hết sức khó khăn.

Các nhà nghiên cứu từng thử nghiệm thuốc làm giảm các protein trong não được cho là gây ra bệnh Alzheimer, nhưng đã thất bại. Không có phương pháp điều trị mới nào hiệu quả và một số công ty dược phẩm đã bỏ cuộc đua tìm thuốc mất trí nhớ.

Các nhà nghiên cứu cho biết hiểu rõ hơn về LATE có thể dẫn đến việc phát hiện ra các phương pháp điều trị mới. Họ đã có văn bản hướng dẫn để giúp tăng cường nhận thức và thúc đẩy nghiên cứu về căn bệnh mới được xác định này.

"Rõ ràng căn bệnh này đã có từ lâu nhưng đến bây giờ chúng ta mới nhận ra nó", tác giả chính của nghiên cứu, Tiến sĩ Pete Nelson từ Đại học Kentucky, nói. "Bệnh Alzheimer là bệnh mà gần như mọi người đều biết chỉ là một trong các chứng mất trí nhớ. Ngoài ra còn có những bệnh khác nhau và căn bệnh này, gọi là LATE, là một trong những bệnh phổ biến nhất. Đây là thời điểm quan trọng để phát triển và tối ưu hóa các liệu pháp điều trị, nhiều người trước đây coi là mắc Alzheimer thực tế không mắc bệnh Alzheimer."

Nhưng Pete cũng cho biết "có rất nhiều việc phải làm, đây chỉ là điểm khởi đầu."

Giáo sư Robert Howard từ Đại học College London cho biết: "Đây có lẽ là bài báo quan trọng nhất được xuất bản trong lĩnh vực nghiên cứu về mất trí nhớ trong 5 năm qua."

"Các thuốc thử nghiệm điều trị bệnh Alzheimer sẽ không có hiệu quả với người bệnh LATE và điều này có ý nghĩa quan trọng đối với việc lựa chọn người tham gia thử nghiệm thuốc trong tương lai."

Giáo sư Tara Spiers-Jones, chuyên gia về chứng mất trí tại Đại học Edinburgh, cho biết: "Bài báo này rất quan trọng vì chúng tôi biết rằng các triệu chứng mất trí nhớ có thể được gây ra bởi nhiều bệnh tiềm ẩn và cần phải hiểu nguyên nhân gây ra bệnh để phát triển được các phương pháp điều trị nhắm mục tiêu."

Bác sĩ James Pickett từ Hiệp hội Alzheimer, cho biết nghiên cứu này là "bước đầu tiên hướng tới chẩn đoán chính xác hơn và điều trị cá nhân cho chứng mất trí nhớ".

Tuy nhiên đến thời điểm này, các bác sĩ vẫn chưa thể chẩn đoán chính xác LATE hay các bệnh mất trí nhớ khác trong phòng khám. Các nhà nghiên cứu vẫn đang làm việc để tìm các xét nghiệm chẩn đoán và phương pháp điều trị nhắm mục tiêu cho các loại bệnh mất trí nhớ khác nhau.

Mới đây, một nghiên cứu công bố trên tạp chí Nature Neuroscience cho thấy sự suy giảm trí nhớ liên quan đến tuổi tác có thể được đảo ngược bằng cách kích thích điện hai vùng não chính theo một nhịp điệu cụ thể. Những phát hiện này vẫn đang ở giai đoạn sớm và mới chỉ được thực hiện trên những tình nguyện viên khỏe mạnh, nhưng kết quả có thể chỉ ra những cách mới để tăng cường chức năng não ở những người bị suy giảm nhận thức liên quan đến tuổi già, như các chứng mất trí nhớ và bệnh Alzheimer.