WHO cho biết nguy cơ nhiễm coronavirus từ thực phẩm đông lạnh là thấp. Thế nhưng, Trung Quốc đã nhiều lần lên tiếng cảnh báo dân sau khi phát hiện coronavirus trên bao bì các sản phẩm từ thịt lợn Đức, thịt bò Brazil đến tôm Ecuador, gây ra các lệnh cấm nhập khẩu.

Sử dụng các biện pháp quyết liệt để kiểm soát sự lây lan coronavirus, Trung Quốc tuần này đã thắt chặt các hạn chế yêu cầu kiểm tra và khử trùng toàn diện với các sản phẩm thực phẩm nhập khẩu, sau khi phát hiện tràn lan các mẫu dương tính với COVID-19 trên thịt bò, thịt lợn và hải sản đông lạnh.

Trung Quốc đã dừng nhập khẩu 99 nhà cung cấp từ 20 quốc gia, Ủy ban Y tế Quốc gia cho biết.

Trung Quốc cho rằng các biện pháp như vậy là cần thiết để ngăn chặn việc rước về coronavirus, phần lớn đã được kiểm soát trong nước. Một khu chợ hải sản ở trung tâm thành phố Vũ Hán được cho là nơi bắt nguồn của đại dịch COVID-19 bùng phát vào cuối năm ngoái, hiện giết chết hơn 1,319 triệu người toàn cầu.

Cuộc đàn áp gây ra sự xáo trộn trong các bộ phận mạng lưới chuỗi cung cứng lạnh của Trung Quốc và các nhà ngoại giao ở Bắc Kinh cho rằng nỗ lực này được thúc đẩy về mặt chính trị. Trong đó, các nhà phê bình nhận xét các biện pháp này là tốn kém và không cần thiết.

Tuần trước, các cơ sở dây chuyền lạnh ở thành phố cảng phía bắc Thiên Tân, Trung Quốc đã phải đóng cửa khi một nhân viên thực phẩm đông lạnh 38 tuổi có kết quả xét nghiệm dương tính với COVID-19 liên quan đến lô hàng 28,1 tấn thịt lợn đông lạnh của Đức.

Một nhà nhập khẩu ở tỉnh Hà Nam (Trung Quốc), người quản lý chuỗi cung cứng thủy sản và trái cây nhập khẩu, cho biết: “Chúng tôi không thể nhập bất kỳ loại hải sản nào vì các kho của chúng tôi vẫn chưa hoàn thành công việc chấn chỉnh. Việc đó bắt đầu vào tháng 10 và đã hơn một tháng nay. Tôi không mong đợi nó sẽ hoàn thành vào cuối năm".

Trong khi các nhà khoa học nói rằng khả năng lây nhiễm coronavirus từ thực phẩm đông lạnh là thấp, các nhà chức trách Trung Quốc cho biết tháng trước hai công nhân bến tàu ở Thanh Đảo đã nhiễm bệnh từ bao bì cá tuyết đông lạnh. Đây là thông tin mà một số chuyên gia nghi ngờ.

Bên ngoài Trung Quốc, thực phẩm đông lạnh hiếm khi liên quan đến các nỗ lực truy tìm coronavirus. Vào tháng 8, một nhân viên kho lạnh ở New Zealand có kết quả dương tính với COVID-19 nhưng cơ quan y tế loại trừ nguồn gốc đến từ thực phẩm đông lạnh.

Các nhà khoa học chỉ ra rằng các thử nghiệm trên thực phẩm dây chuyền lạnh và bao bì cũng phát hiện mẫu coronavirus đã chết, nghĩa là kết quả dương tính không cho thấy căn bệnh này có khả năng tồn tại và lây nhiễm sang người.

Mike Ryan, người đứng đầu chương trình khẩn cấp của WHO, nói vào tháng 8: “Mọi người không nên sợ thực phẩm, đóng gói thực phẩm hoặc giao thực phẩm. Không có bằng chứng cho thấy chuỗi thức ăn tham gia vào việc truyền coronavirus”.

Lời khuyên đó đã không làm lung lay các nhà chức trách ở Trung Quốc, nơi có dư thừa thiết bị kiểm tra và các trung tâm chế biến thực phẩm, chợ trở thành vật trung gian cho các đợt bùng phát COVID-19 theo báo cáo.

Một nhân viên bày hải sản tại siêu thị hôm 11.11 sau đợt bùng phát COVID-19 ở Bắc Kinh - ảnh: Reuters

Các nguyên tắc về dây chuyền lạnh được thắt chặt của Trung Quốc kêu gọi “loại bỏ hoàn toàn” và “từ chối nhập khẩu nghiêm ngặt” bất kỳ sản phẩm nào bị nghi ngờ có coronavirus.

Các quy tắc yêu cầu khử trùng thường xuyên, bao gồm cả bao bì bên trong và bên ngoài, cùng kiểm tra hàng hóa nhập khẩu. Hiện tại, các nhà xuất khẩu có sản phẩm được kiểm tra dương tính với COVID-19 phải đối mặt với lệnh cấm kéo dài 1 tuần và đến 1 tháng với những ai vi phạm ba lần.

Nếu bị nhiễm coronavirus, họ sẽ trả lại toàn bộ bao bì thực phẩm. Đó là quyền của họ, nhưng tôi không nghĩ điều đó là rất cần thiết”, Jin Dong-Yan, giáo sư vi rút học tại Đại học Hồng Kông, cho biết một quá trình khử nhiễm đã là đủ.

Các trung tâm nhập khẩu bao gồm Bắc Kinh và Quảng Châu đã kêu gọi các công ty ngừng nhập khẩu từ các quốc gia đang bị ảnh hưởng nghiêm trọng bởi đợt bùng phát COVID-19.

Không muốn được tiết lộ danh tính vì tính nhạy cảm của vấn đề này, một nhà ngoại giao ở Bắc Kinh tin rằng chiến dịch của Trung Quốc vì chính trị.

Ở Trung Quốc, các nhà chức trách đã quản lý để kiểm soát nó nhưng các cơ quan y tế nước ngoài thì không. Điều đó cho thấy những vấn đề trong quản lý ở nước ngoài”, nhà ngoại giao này nói.

Các xét nghiệm tích cực từ các sản phẩm thủy sản và thịt đã làm dấy lên lo ngại của công chúng về thực phẩm nhập khẩu.

Vào tháng 6, cá hồi nhập khẩu đã biến mất khỏi các kệ hàng và nhà hàng trong nhiều tháng sau khi các phương tiện truyền thông đưa tin rằng coronavirus được phát hiện trên các khối băm nhỏ ở một chợ đầu mối Bắc Kinh.

Đại dịch đang hoành hành ở nước ngoài, vì vậy tốt hơn hết là các nhà chức trách nên nghiêm khắc với những quy định này”, nhà nhập khẩu ở Hà Nam nói.