Cách công bố giải Nobel Vật lý 2016 kỳ lạ

Nhà vật lý Thor Hans Hansson cho biết: "Đối với chúng ta, những chiếc bánh này rất khác nhau. Mỗi chiếc có mùi vị và hình dạngkhác nhau. Tuy nhiên, nếu bạn nghiên cứu về topo, điều bạn chú ý sẽ là: chiếc bánh quế không có lỗ, bánh mì tròn có một lỗ, bánh quy xoắn có hai lỗ."

Chiếc bánh là nỗ lực của thành viên Ủy ban trao giải Nobel - Thor Hans Hansson khi ông muốn dùng cách đơn giản nhất để giải thích về cấu trúc liên kết, khái niệm cốt lõi của giải Nobel vật lý năm nay - "Lý thuyết chuyển pha tôpô và các pha topo của vật chất". Siêu lý thuyết này là nền tảng cho các vật liệu mới, có thể thay thế dây điện và các bộ phận trong các siêu máy tính vào một ngày nào đó trong tương lai.

Ba nhà khoa học đạt giải là: David Thouless của Đại học Washington, Duncan Haldane của Đại học Princeton và Michael Kosterlitz của Đại học Brown. Thouless được nhận một nửa trong số tiền thưởng trị giá 937.000USD, Haldane và Kosterlitz sẽ cùngchia nhau nửa còn lại.

Ba nhà khoa học đã nghiên cứu lý thuyết này trong những năm 1970 và 1980. Nghiên cứu của Kosterlitz và Thouless công bố trước, khi họ chứng minh - trái với quan niệm hiện tại, lớp siêu mỏng của vật chất có thể hoạt động như các chất siêu dẫn hoặc chất siêu lỏng. Họ cũng đã tìm ra lý do nhiệt độ của các vật liệu siêu dẫn có ý nghĩa quan trọng: Những vật liệu này đổi pha nhẹ khi nhiệt độ ấm lên. Nghiên cứu của Haldane cũng tiến hành vào những năm 80, sử dụng cấu trúc liên kết để mô tả đặc tính của nam châm nhỏ xíu. Thouless cũng phát hiện ra, dòng điện khi đi qua vật liệu siêu dẫn, mỏng trong các bước nguyên chính xác.

Topology đã phát triển thành một lý thuyết quan trọng trong vật lý, được các nhà khoa học sử dụng để phát triển các loại vật liệu mới cho máy tính, truyền tải điện và lưu trữ pin.