Trong đống đổ nát ở khu di tích Olympia, các nhà khảo cổ Hy Lạp đã tìm thấy một phiến đất nung khắc những khúc cổ nhất trong thiên anh hùng ca Odyssey của Homer – Bộ Văn hóa Hy Lạp công bố hôm 10/07/2018.
Olympia được coi là một trong những thánh đường tâm linh quan trọng nhất của người Ai Cập cổ đại, và cũng chính là nơi Thế vận hội (Olympics) bắt nguồn.
Trong ba năm (2015 – 2017), Bộ Văn hóa Hy Lạp đã hợp tác cùng các nhà khoa học Đức trong một dự án điều tra và khảo sát địa khảo cổ tại khu vực xung quanh những ngôi đền và tòa nhà tôn giáo – điều làm nên diện mạo của di tích Olympia. Tại đây, các nhà khảo cổ đã phát hiện ra tấm đất nung trong trong đống gạch ngói, đá vỡ cùng những tàn tích từ thời La Mã cổ đại và nằm cách không xa thánh địa – Erophili Kollia, giám đốc dự án và là chuyên gia khảo cổ thuộc Bộ Văn hóa Hy Lạp, cho biết.
Hiện tại, mặc dù tin rằng phiến đất được tạo ra từ trước thế kỷ thứ 3 TCN, các học giả vẫn đang cố gắng diễn dịch hết nội dung của những chữ khắc trên đó, đồng thời tìm hiểu xem người tạo ra chúng có mục đích gì. Theo nhận định của Kollia, phiến đất này không có nhiều liên hệ trực tiếp với khu bảo tồn lẫn thánh địa Olympia, và cũng không thể tìm thấy thứ tương tự ở những nơi này trên thực tế.
Mặt phiến đất có khắc 13 khúc đầu tiên trong thiên thứ 14 của trường ca “Odyssey”, đặc biệt những khúc từ 1 đến 8 được đánh giá là cổ nhất – theo Kollia. Mặc dù nội dung mới được phát hiện có đôi chút khác biệt so với những phiên bản sau này, song Kollia và các cộng sự chưa thể đưa ra bình luận chi tiết, bởi công việc “nghiên cứu những dòng chữ vẫn đang được tiến hành.”
Trong thiên thứ 14 của Odyssey, nhân vật chính – người anh hùng Odyssey (hay Ulysses) – tìm được đường trở lại quê nhà Ithaca sau một hành trình lưu lạc suốt 10 năm, từng chiến đấu và thắng trận trong cuộc chiến thành Troy; nhưng sau ngần ấy năm … đến cả người gia nhân trung thành Eumaeus cũng không còn có thể nhận ra chàng.
Bên cạnh câu chuyện kể về cuộc phiêu lưu và những chiến công của Odyssey, bản thiên sử thi thực sự là một bức tranh hoành tráng và hào hùng của người Hy Lạp cổ đại trong công cuộc chinh phục thiên nhiên và di dân mở đất. Mặc dù còn nhiều rất tranh cãi xoay quanh tác giả (Homer là ai? Sống vào thời gian nào?) hay thời gian tác phẩm ra đời, nhưng hầu hết giới học giả đều công nhận rằng Odyssey chính là một trong những tác phẩm lâu đời và có sức ảnh hưởng mạnh mẽ nhất đối với văn chương hiện đại phương Tây. Hầu hết các khúc trong bản trường ca đã được truyền khẩu qua nhiều đời, trước khi toàn bộ 12.110 dòng của nó được chép lại.
Thế Hải (Theo Live Science)