Chúng ta thường được nghe nhiều về loại nhựa phân hủy sinh học (biodegradable plastics) thân thiện với môi trường, có thành phần chính làm từ sợi nano cellulose.

Mặc dù gỗ thải loại vẫn là nguồn cung nano cellulose chính, nhưng theo một nghiên cứu mới tại ĐH Quốc gia Yokohama (Nhật Bản) do PGS. Izuru Kawamura dẫn dắt, chúng ta hoàn toàn có thể thu được loại sợi này trong bã cà phê vốn rất dồi dào. Kết quả của nghiên cứu đã được công bố trên Tạp chí Cellulose.

Bã cafe chứa rất nhiều cellulose, và có thể được tận dụng để làm thành nhựa phân hủy sinh học. Ảnh: ICO.

Bã cafe chứa rất nhiều cellulose, và có thể được tận dụng để làm thành nhựa phân hủy sinh học. Ảnh: ICO.

Cellulose là hợp chất hữu cơ phong phú nhất trên Trái đất, thường được tìm thấy tạo thành tế bào thực vật, đóng vai trò giúp lá và thân cây chắc khỏe. Nhưng cellulose cũng có nhiều trong bã cafe. Theo ước tính của International Coffee Organization (Tổ chức Cafe Quốc tế), mỗi năm thế giới sản xuất ra khoảng hơn 6 triệu tấn bã cafe. Ngoài một phần đem ủ, số còn lại thường được dùng làm thành vật liệu có khả năng hấp thụ carbon, nhiên liệu sinh học (biofuel) hoặc vật liệu xây dựng đường xá (road material), … Tuy nhiên, hầu hết bã cafe vẫn đang bị phí phạm.

Các nhà khoa học tại ĐH Yokohama đã đi sâu vào khám phá xem “Liệu có thể làm ra sợi nano cellulose từ loại phế thải này hay không?”, bởi cellulose chiếm tới gần một nửa khối lượng và thể tích của bã cafe.

Nhóm nghiên cứu đã sử dụng tiến trình oxy hóa xúc tác (catalytic oxidation) được phát triển trước đó. Cụ thể, họ sẽ đưa vào một chất xúc tác để thúc đẩy quá trình oxy hóa thành tế bào của hạt cafe rang xay. Khi phân tích các sợi nano cellulose thu được, họ phát hiện thấy chúng có cấu trúc rất đồng nhất, đúng như kỳ vọng. Ngoài ra, chúng cũng kết hợp tốt với rượu polyvinyl (CH2CH)n, một loại polymer thường được dùng trong sản xuất nhựa phân hủy sinh học. Từ đó, các nhà khoa học đã lên ý tưởng về một sản phẩm biodegradable plastics đầu tiên làm bằng bã cafe.

Sợi nanofiber cellulose làm từ bã cafe đã qua sử dụng bằng tiến trình oxyhóa xúc tác có kích thước chiều rộng lên tới 25 nm. Ảnh:

Sợi nanofiber cellulose làm từ bã cafe đã qua sử dụng, nhờ tiến trình oxyhóa xúc tác, có kích thước chiều rộng đạt tới 25 nm. Ảnh: Yokohama National University.

“Một số nơi trên thế giới hiện đã cấm các nhà hàng và tiệm cà phê sử dụng loại ống hút dùng một lần,” Kawamura nói. “Trước xu thế đó, chúng tôi đang hướng tới sản xuất loại ly [đựng cafe] và ống hút trong suốt, bằng vật liệu chính là các sợi nano cellulose làm từ bã cafe đã qua sử dụng,” ông nhấn mạnh.

Nguồn: