Suốt một thời gian dài, Mỹ và Trung Quốc đã ngầm cạnh tranh trên mọi
lĩnh vực, từ sản xuất năng lượng mặt trời đến tái chế rác thải. Gần đây,
cuộc chạy đua này lan sang cả nghiên cứu khoa học cơ bản cũng như phát triển
công nghệ nguồn và Trung Quốc dường như đang vượt qua Mỹ. Từ nghiên cứu
trí tuệ nhân tạo để xây dựng mạng lượng tử (quantum network) đến các
siêu máy tính mạnh nhất thế giới, Trung Quốc đều giành được vị trí số
một. Thực tế cho thấy, hai siêu máy tính mạnh nhất của họ hiện vượt xa
tất cả 21 đối thủ của Mỹ do Bộ Năng lượng điều hành.
Các nhà khoa học Mỹ rất muốn giành lại vị trí dẫn đầu, và siêu máy tính đang được xây dựng có thể là chìa khóa. Tại Phòng thí nghiệm Quốc gia Oak Ridge ở tiểu bang Tennessee, các chuyên gia đang xây dựng Summit, siêu máy tính mạnh mẽ nhất của Mỹ tính đến nay, dự kiến sẽ được hoàn thành trong năm 2018.
Và Summit không phải là dự án duy nhất. Tại Phòng thí nghiệm Quốc gia Argonne ở Lemont (bang Illinois), các nhà khoa học còn lên kế hoạch xây dựng một siêu máy tính khác, thậm chí mạnh hơn nhiều so với Summit. Được đặt tên là A21, cỗ máy này có thể đạt năng lực tính toán 1.000 petaflop mỗi giây (hoặc 1018 flops) – công suất ước tính của não bộ người. Trong khi đó, trên lý thuyết, hiệu suất tối đa của Summit vào khoảng 200 petaflops.
Những con số trên cho biết cả hai siêu máy tính mới của Mỹ sẽ vượt xa Thần Uy Thái Hồ Chi Quang của Trung Quốc – hiện đang giữ danh hiệu mạnh nhất thế giới với năng lực tính toán 93 petaflops.
Theo dự tính, A21 sẽ được xây dựng xong vào năm 2021, sớm hơn hai năm so dự kiến, nhờ sự trợ giúp của Intel và Cray. Các nhà khoa học liên quan tới dự án đã lên kế hoạch gặp nhau trong tuần này tại Knoxville (Tennessee) để kiểm tra chi tiết thiết kế đầu tiên.
Trước đó, Science cũng cho biết nhiều khả năng Trung Quốc và cả Nhật Bản sẽ tung ra siêu máy tính 1.000 petaflop đầu tiên, như Trung Quốc sẽ ra mắt Thiên Hà 3 vào năm 2020, trong kế hoạch 5 năm của họ.
Chí ít, Summitvà A21 sẽ giúp Mỹ không bị bỏ lại sau những thành tựu của Trung Quốc trong lĩnh vực siêu máy tính mà Mỹ từng là người tiên phong trong nhiều thập niên. Trung Quốc chỉ thực sự giành được danh hiệu này vào năm 2013 và duy trì nó cho đến nay.