Ngày 22/05/2019, giới công nghệ thế giới được phen xôn xao với thông tin nội bộ của ARM yêu cầu các bộ phận, nhân viên của mình ngừng việc hợp tác với Huawei. Người ta nghĩ rằng quyết định Google không hợp tác với Huawei là một đòn nặng. Nhưng Huawei vẫn có thể dùng ASOP là nguồn mở Android và như thế phát triển thêm hệ điều hành HongMeng của mình. Tuy nhiên với ARM thì thật sự Huawei có vấn đề.
Thế giới di động phụ thuộc phần lớn vào ARM
Thế giới di động của chúng ta phụ thuộc phần lớn vào ARM hay các tài sản trí tuệ (IP) mà ARM sở hữu. Nếu như kiến trúc máy tính bàn đang bị thống lĩnh bởi Intel (cấu trúc x86, x64) thì di động bị thống trị bởi chip có cấu trúc ARM. Theo ARM Holdings, chỉ tính riêng năm 2010, kiến trúc của họ đã có mặt trên 95% số smartphone, 35% số TV và set-top box, 10% số máy tính di động được bán ra. Năm 2019 này Intel đã không còn làm chip di động, vậy nên con số thị phần giờ chắc chắn cao hơn 95%.
ARM là công ty chuyên làm về thiết kế CPU, GPU và các kết nối nội bộ (bus) với các xử lý này. Các hãng khác như Samsung, Qualcomm, Huawei mua bản quyền, giấy phép xử dụng của ARM để thiết kế những SoC (system On Chip) những chip như Exynos, Kirin, A12X Bionic.
Lấy ví dụ chip Kirin 980 hiện đại nhất của Huawei trên điện thoại P30 Pro có 8 nhân, bao gồm 4 nhân mạnh Cortex-A76 chuyên xử lý việc nặng và 4 nhân Cortex-A55 xử lý những việc nhẹ hơn. Ngoài ra, Kirin 980 còn được trang bị GPU Mali-G76. CPU Cortex và GPU Mali là bản quyền thiết kế của ARM. Huawei phải mua bản quyền thiết kế 2 loại vi xử lý này để xây dựng nên con SoC Kirin của mình. Kiến trúc thiết kế Kirin 980 của Huawei đã có thể cạnh tranh với A12x Bionic của Apple .
Ngoài ra để CPU, GPU giao tiếp với nhau, và để các thành phần của SoC có thể truyền tải dữ liệu, Huawei cũng phải mua thiết kế nội liên kết của ARM nữa. Chưa kể nhiều linh kiện khác như bộ xử lý hình ảnh trong điện thoại cũng có thể dùng thiết kế do ARM làm ra.
Kế hoạch 5G cũng sẽ bị ảnh hưởng bởi chip 5G của Huawei cũng sử dụng thiết kế ARM.
Khi ARM dừng hợp tác với Huawei có nghĩa là Huawei không còn được phép sử dụng kiến trúc ARM nữa, và công ty con HiSilicon không còn được sản xuất bất kì con chip nào chạy trên ARM.
Trên thế giới hiện nay thì trong vòng một hai năm tới chưa có ai, hãng nào có thể thay thế được thiết kế của ARM. Ngoài ra Andoid được tối ưu và chỉ hoạt động trên ARM, x86. Cho nên nếu Trung Quốc có thực hiện cấu trúc khác cũng khó lòng tương thích với Android.
Không nên có thái độ vui mừng trước sự kiện này
Sau tin từ BBC về việc ARM đã chỉ thị cho nhân viên của mình đình chỉ “tất cả các hợp đồng đang hoạt động, các quyền lợi hỗ trợ và bất kỳ cam kết treo lại chờ xử lý” (“all active contracts, support entitlements, and any pending engagements”) với Huawei thì hầu hết các chuyên gia công nghệ đều cho rằng đây là một đòn khá nặng của Mỹ và các đồng minh trong chiến tranh thương mại Mỹ- Trung.
Các bạn có hỏi tại sao ARM, một công ty của Anh nhưng có vốn chi phối của SoftBank, một công ty Nhật, lại có quyết định như thế. Theo thông báo, ARM cần tuân thủ quyết định của chính phủ Mỹ theo cái gọi là “US origin technology” (công nghệ có nguồn gốc Mỹ), khi nhiều cơ sở nghiên cứu đặt trên đất Mỹ để sáng tạo ra kiến trúc và vi xử lý của hãng này.
Tuy nhiên, cũng cần phải nói rằng, ngay lập tức thì Huawei chưa bị tác động lớn. Kiến trúc ARMv8, là kiến trúc mới nhất của ARM, phát triển từ 1996 và Huawei có bản quyền vĩnh viễn (a permanent license) cho tập lệnh ARMv8 (ARMv8 instruction set) từ năm 2013, cách đây 6 năm. Mặt khác Huawei cũng có bản quyền ở mức độ cao nhất về kiến trúc (architecture), toàn quyền trong việc sử dụng, thay đổi thiết kế theo ý mình. Như vậy Huawei vẫn có thể dùng license này cho Soc Kirin 980 mạnh nhất, tiên tiến nhất của họ. Nên lưu ý rằng Kiến trúc (Architecture) của hệ thống vi xử lý khá ổn định, không phải nó thay đổi nhanh chóng như các vi xử lý (CPU, GPU) bên trong.
Tuy nhiên, với các hệ thống chip mới như Cortex A mới, GPU Mali mới hay tập lệnh mới trong tương lai thì theo chỉ thị này Huawei sẽ không có quyền tiếp cận nữa. Nhưng những loại thế này phải năm 2020 may ra mới có. Lúc đó, có thể Huawei phát triển hệ thống vi xử lý của mình trên nền tảng ARMv8 cũ và làm cái gì đó có trời mới biết. Ngoài ra GPU Mali-G76 của ARM đang được dùng trong Kirin 890 có thể được thay thế trong tương lai bởi GPU khác ví dụ Adreno như trên các SoC Snapdragon của Qualcomm.
Hoặc giải pháp khác là Huawei mua bán, thâu tóm Media Tek, nhà sản xuất SoC lớn, trụ sở ở Đài Loan, có bản quyền ARM và đang sản xuất các chíp Helio, SoC đang có mặt trên các điện thoại tầm trung Nokia 5.1 Plus, Realme 1, OPPO F9 và LG Q7. Trong khi đó, điện thoại tầm trung nổi bật với chip Qualcomm bao gồm Nokia 7 Plus, Xiaomi Mi A2, Xiaomi Redmi Note 5 và Realme 2 Pro.
Ngoài ra, cần lưu ý patent về công nghệ bán dẫn, thiết kế của Trung Quốc đã vượt xa Mỹ, Châu Âu về nhiều lĩnh vực AI, xử lý ảnh, viễn thông. Họ có thể xử dụng để build nên các hệ thống mạnh mẽ khác.
Không nên coi thường Trung Quốc và cũng không nên có thái độ vui mừng trước sự kiện này. Chiến tranh thương mại gây thiệt hại cho nền kinh tế thế giới và theo Thomas L. Friedman là nhà bình luận về các vấn đề đối ngoại của The New York Times, tác giả nhiều sách về Toàn cầu hóa, trong bài viết mới đây “China Deserves Donald Trump”, The New York Times, 21/05/2019:
“Mỹ hoặc Trung Quốc phải tìm cách để xây dựng lòng tin hơn nữa, để toàn cầu hóa có thể tiếp tục và chúng ta có thể cùng phát triển trong kỷ nguyên mới, hoặc họ sẽ không thể tiến thêm được nữa. Trong trường hợp đó, toàn cầu hóa sẽ bắt đầu rạn vỡ, và cả hai sẽ nghèo đi vì điều đó”.