Facebook khó thâm nhập thị trường nông thôn Việt Nam

Theo gã khổng lồ về truyền thông xã hội của Mỹ, khu vực nông thôn Việt Nam ngày càng phát triển và người dân nơi đây đang thích nghi nhanh chóng với việc sử dụng điện thoại thông minh, đặc biệt là dùng các chức năng như trò chuyện và đăng tải video. Hoạt động kinh doanh của Facebook gần như hoàn toàn dựa vào quảng cáo, vì vậy đây là vấn đề cần quan tâm.

Đại diện Facebook chia sẻ với Nikkei Asia rằng, thông qua đo lường lượng tin nhắn trao đổi giữa doanh nghiệp và khách hàng, họ nhận thấy Việt Nam và Thái Lan là hai nước dẫn đầu thế giới về sử dụng chức năng trò chuyện (chat) trong bán lẻ trực tuyến. “Nhiều đồng nghiệp của chúng tôi thực sự ngạc nhiên khi biết điều này”, Khôi Lê, Giám đốc mảng kinh doanh tại Việt Nam của Facebook, nói.

Thực chất, Việt Nam từ trước đến nay vẫn là một thị trường quan trọng đối với Facebook, bởi đây là nguồn doanh thu lớn nhất của họ tại Đông Nam Á – theo một báo cáo tài chính vào tháng Giêng. Và trong giai đoạn tiếp theo, Khôi Lê nhận định thị trường nông thôn là một trong những mục tiêu mà Facebook nhắm đến. Theo Tổng cục Thống kê, năm ngoái, 62 triệu trong tổng số 98 triệu dân của Việt Nam hiện sống ở nông thôn. Ngoài ra, Facebook dự báo chi tiêu mà người dân nông thôn dành cho hàng tiêu dùng nhanh sẽ tăng 7% mỗi năm trong giai đoạn từ năm 2020 đến 2025, con số này ở khu vực thành thị là 2%.

Cũng trong năm 2020, lượt xem video trực tuyến ở nông thôn lần đầu tiên vượt qua lượt người xem TV. Trong một báo cáo hồi tháng Tư, Facebook cho biết, đến tận năm 2018, TV vẫn là phương tiện truyền thông giải trí chính của người dân nông thôn; thì vào năm 2020, tỷ lệ người xem TV đã giảm xuống 86% trong khi tỷ lệ người dùng Internet đạt 91% - báo cáo trích dẫn thông tin từ cuộc khảo sát do công ty đầu tư truyền thông GroupM thực hiện với sự tham gia của 4.500 người dân ở vùng nông thôn Việt Nam.

“Tôi cũng từng có một suy nghĩ hoang đường rằng, có lẽ người dân ở nông thôn không thực sự sử dụng Internet một cách thành thạo”, Khôi nói. Nhưng cuộc khảo sát của công ty cho thấy, 92% số hộ gia đình ở nông thôn có smartphone và họ sử dụng chúng để chơi game, mua sắm và xem TV. “Họ sử dụng mọi công cụ mà họ có trong tay vô cùng thành thạo.”

Với “thói quen xem video ngày càng cao” của người dùng Việt Nam, Facebook xác định một số hoạt động trọng tâm, bao gồm livestream (phát trực tiếp), chương trình TV trên Facebook Watch, video clip trên bảng tin, video đăng lại từ Instagram (một ứng dụng mà Facebook sở hữu) và những video story (sẽ tự động biến mất sau một khoảng thời gian).

Còn với hoạt động thương mại điện tử, Khôi Lê cho biết những dịch vụ này sẽ bổ sung cho chức năng trò chuyện, vốn hiện tại đã có sẵn một số tính năng như chatbot (trả lời tự động) hay cho phép người bán trả lời câu hỏi trực tiếp trong một buổi livestream.

Công ty hy vọng những tiện ích kể trên sẽ giúp các nhà bán lẻ kết nối với người dùng Facebook, đặc biệt là sau khi chính sách của Apple có hiệu lực vào tháng Tư vừa qua – yêu cầu các ứng dụng phải nhận được sự đồng ý của chủ sở hữu Iphone nếu muốn theo dõi họ. Việc thay đổi chính sách khiến các công ty gặp phải khó khăn – nhất là những công ty đã dành nhiều tiền để mua quảng cáo trên Google và Facebook. Họ sẽ khó nhắm đối tượng để gửi những quảng cáo thích hợp đến cơ sở khách hàng.

Mới đây, Apple tiết lộ, hệ điều hành mới nhất của họ sẽ có thêm nhiều tính năng bảo mật hơn nữa - động thái này dự kiến sẽ tiếp tục khiến thị trường quảng cáo trực tuyến chao đảo. Phúc Ngô, Giám đốc chiến lược của công ty tiếp thị Vero, cho biết các nhà quảng cáo vẫn đang tìm cách thích ứng với chính sách giám sát chặt chẽ của Apple. “Trước khi thay đổi phương hướng hoạt động, bạn có thể tin tưởng vào AI của Facebook, nó rất thông minh”, anh nói.

Chưa dừng lại đó, những thách thức mà Facebook đang phải đối mặt vẫn còn rất nhiều. Dù nông thôn Việt Nam đang phát triển, nhưng nó vẫn còn tụt hậu so với thành thị. Mức lương tối thiểu hằng tháng ở Hà Nội là 4,4 triệu đồng; trong khi ở các tỉnh nghèo nhất, con số này là 3 triệu đồng.

Hơn nữa, việc tập trung vào video khiến Facebook trở thành đối thủ cạnh tranh với YouTube và nền tảng video ngắn TikTok – một đối thủ mới nổi tại Việt Nam. Một khảo sát của tổ chức nghiên cứu thị trường Decision Lab cho thấy, Facebook là lựa chọn đầu tiên của người dân Việt Nam nếu muốn xem video ngắn, nhưng họ vẫn cần thận trọng khi TikTok đã tăng hơn gấp đôi thị phần so với năm trước.

Và dù Khôi Lê nhấn mạnh vai trò của thương mại điện tử trong việc giúp doanh nghiệp kết nối với khách hàng nông thôn, thì với người dân nông thôn, giá bán của các doanh nghiệp này vẫn còn quá đắt đỏ.

Với hạn chế về cơ sở hạ tầng bên ngoài các thành phố, chi phí logistics tổng thể tương đương 16,8% tổng sản phẩm quốc nội, cao hơn mức trung bình của châu Á – theo Báo cáo về Logistics Việt Nam năm 2020 của Bộ Công Thương. Các công ty có thể quảng cáo sản phẩm của mình đến nông dân Việt Nam, nhưng vận chuyển những sản phẩm đó sau khi đã quảng cáo thành công lại là một vấn đề khác.