Một năm trước, tôi đã nghe ông Trịnh Minh Giang, CEO của VMCG trình bày về câu chuyện này, nhưng vẫn lờ mờ. Đọc sách xong, vẫn không… tiêu hóa được hết. Nhân dịp anh em trong ngành này tụ hội tại Hà Nội, tôi xách giỏ đi học xóa mù…
Tuần rồi, YANTV - một trong những công ty khởi nghiệp bằng âm nhạc và truyền hình “đời đầu” của Việt Nam tuyên bố dừng phát sóng sau hơn 10 năm liên tục dẫn đầu trong thế giới giải trí. Ông Giang chia sẻ trong cộng đồng đầu tư: “Những mô hình kinh doanh truyền thống dù có độ phủ rộng và thương hiệu mạnh mẽ nhưng không tạo ra được tương tác và dữ liệu người dùng sẽ dần được thay thế bởi các mô hình kinh doanh mới với digital platform. Tôi không nghĩ YanTV (hay các kênh TH khác) ngừng phát sóng là sự kết thúc hay thất bại mà các bạn ấy đang khởi đầu một chu kỳ mới phù hợp với Cuộc Cách mạng Nền tảng”.
Thấy thông tin về workshop “Hiệu ứng mạng lưới - Lợi thế tuyệt đối của mô hình kinh doanh nền tảng số” với những người chia sẻ có nghề, tôi mua cái vé, xách giỏ đi học.
Các diễn giả tại tọa đàm về platform. Ảnh: K.C
Đó là câu chuyện của anh Phạm Kim Hùng - Founder Base Inc. - nền tảng doanh nghiệp mở đầu tiên tại Đông Nam Á cho phép tích hợp, hỗ trợ kết nối các ứng dụng khác nhau trong doanh nghiệp vừa chính thức ra mắt tại Việt Nam, giúp việc quản lý doanh nghiệp hiệu quả hơn. Tiếp theo là chuyện của anh Trần Anh Dũng - Founder MOG - group đầu tư vào nhiều platform trong lĩnh vực quảng cáo online, affiliate marrketing (tiếp thị liên kết), thanh toán điện tử, ví điện tử, tiện ích di động, kết nối bán lẻ..., một trong những tấm gương được cộng đồng khởi nghiệp vinh danh.
Câu chuyện về việc tạo ra một “nền tảng” trực tuyến và thực tế với các điểm nối và các mắt xích tạo ra giá trị giữa các thành tố, nghe thì phức tạp, nhưng diễn giải thành những ví dụ thực tế thì dễ hiểu hơn nhiều. Đó là việc tạo ra một đường dẫn riêng để khách hàng khi chia sẻ trải nghiệm của mình thì sẽ có lợi ích cụ thể, hoặc tạo ra một cộng đồng chia sẻ quyền lợi theo kiểu mô hình kinh tế quy mô, và làm sao để giải quyết các hiệu ứng domino, để các mắt xích phải kết nối liên lạc với nhau.
Bất ngờ, một khán giả đứng dậy hỏi: “Em thấy 30Shine là một nền tảng thành công. Có thể giải thích cụ thể về ví dụ này không”. Các khách mời, có vẻ “trúng tủ” nên hào hứng phân tích. Đó là một tiệm hớt tóc nam, bắt đầu với quy mô rất nhỏ nằm trong hẻm. Họ nghiên cứu ra các vấn đề của thị trường như sau: không ai muốn đến tiệm tóc mà phải chờ đợi và mất quá nhiều thời giờ; sau đó là việc các mô hình kinh doanh tóc rất dễ bị phụ thuộc vào nhóm thợ chính. Vậy là họ dành ra 6 tháng để xây dựng phần mềm đặt hẹn với mô hình cắt tóc 7 bước tốn 30 phút. Điều này sẽ đưa vai trò của người thợ cắt xuống thấp hơn trong chuỗi giá trị...
Bên trong một cửa hàng 30 Shine. Ảnh: K.C
Rảnh tay, tôi mở website 30Shine, thấy hộp thoại hiện ra câu hỏi số điện thoại, sau đó chọn khu vực, chọn khung giờ, chọn tiệm và chọn thợ cắt. Nửa phút sau thì tin nhắn xác nhận lịch hẹn, rõ ràng và nhanh chóng. Sáng hôm sau, đúng hẹn tôi đến, đọc số điện thoại và bắt đầu được đẩy vào quy trình chặt chẽ. Lên lầu, đến đúng cái ghế đã chuẩn bị sẵn, bắt đầu 7 bước, ào ào, chuyên nghiệp đến cả từng câu nói với khách. Cắt xong, cẩn thận xin phép chụp ảnh để lưu lại kết quả vào phần mềm. Và rải rác đâu đó khắp nơi, là các giá trị cộng thêm của việc phân phối sản phẩm chăm sóc tóc, mỹ phẩm cho nam... Ra về, còn phải bấm nút đánh giá chất lượng sản phẩm. Nhanh gọn chuyên nghiệp, và hoá ra là không đắt hơn dịch vụ ở ngoài.Thấy rất rõ khả năng lấn át các tiệm cắt tóc nam truyền thống của hệ thống dựa trên kinh doanh platform này.
Tối về, khoá đi học xoá mù còn được “khuyến mãi” cuộc nói chuyện với anh Mai Duy Quang, giám đốc học viện khởi nghiệp Topica. Quang ngồi hào hứng nói về platform, là thứ mình cũng đang thực hiện: “Cuối cùng là phải xây một cái móng nhà cho rộng, cho vững mà dựa trên đó, nhiều người, nhiều tổ chức có thể kết nối và thực hiện các giao dịch thương mại với nhau...”.
Về đến nhà, vẫn không thực sự tin là mình đã hiểu về khái niệm nóng ơi là nóng này, nhưng tin rằng việc chạy theo để hiểu các công nghệ, mô hình kinh doanh mới thực sự là một thách thức cho bất kỳ ai muốn dấn thân vào cuộc chơi khởi nghiệp hoặc kinh doanh đổi mới sáng tạo...