TS. Ngô Minh Hà (Học viện Nông nghiệp Việt Nam) và các đồng nghiệp Mỹ đã tìm ra cách mới chứng tỏ VLPs (vi sinh vật có cấu trúc giống virus) có thể “gây sốc và tiêu diệt” ổ bệnh HIV.
Kết quả được nêu trong bài báo “Effective and targeted latency reversal in CD4+ T cells from individuals on long term combined antiretroviral therapy initiated during chronic HIV-1 infection”, xuất bản trên tạp chí
Emerging Microbes and Infections.Anh và cộng sự đã tạo ra một liệu pháp: một vi sinh vật có cấu trúc giống virus HIV (HLP) hiệu quả hơn 100 lần so với các liệu pháp khác, ví dụ như liệu pháp kháng virus kết hợp (cART) khi áp dụng trên người mắc HIV mãn tính.
Nếu thành công trong các đợt thử nghiệm lâm sàng sắp tới, HLP có thể hữu dụng trong loại trừ virus HIV cho hàng triệu người mắc bệnh sống trên thế giới. Nghiên cứu này đã được thực hiện dựa trên việc sử dụng các mẫu máu người bệnh mắc HIV mãn tính. Virus HIV làm suy yếu hệ miễn dịch của người bệnh thông qua việc phá hủy các tế bào bạch cầu CD4-T khiến nó không thể thực hiện được chức năng là chống lại các bệnh truyền nhiễm.
Xấp xỉ 95% người có HIV đều mắc HIV mãn tính – virus là nguyên nhân phá hủy một cách dần dần hệ miễn dịch của người bệnh, khi họ bắt đầu điều trị bằng phương pháp cART suốt đời.
HLP là những hạt HIV đã chết có một bộ protein HIV có thể làm gia tăng phản hồi miễn dịch mà không làm nhiễm bệnh. Các nhà khoa học đã chứng tỏ, HLP có thể hướng đích đến các tế bào CD4+ T đặc hiệu HIV-1 để đảo ngược tình trạng virus ẩn, cơ chế tương tự của kháng nguyên HIV-1 sẽ cho phép thúc đẩy một phản hồi miễn dịch HIV-1 đặc hiệu thứ hai khi kết hợp với cART, qua đó ngăn ngừa bất cứ sự trở lại nào của việc sao chép ở HIV-1. So với những cách tiếp cận điều trị tiềm năng khác, HLP là liệu pháp sinh học giá cả phải chăng và có thể được tiêm như tiêm bắp, tương tự vaccine cúm mùa.
TS. Ngô Minh Hà, tác giả thứ nhất của công bố và là postdoc tại Khoa Vi sinh vật và miễn dịch học ĐH Western Ontario, cho biết có lo ngại là người có HIV sử dụng liệu pháp cART có thể dẫn đến việc không thể loại trừ được virus. Tuy nhiên kết quả này cho thấy, việc kết hợp HLP với cART sẽ kích hoạt và làm yếu chúng trước khi có thể loại trừ chúng khỏi cơ thể người bệnh.
Bài đăng số 1286 (số 14/2024) KH&PT
Anh Vũ