Phát triển các tổ chức trung gian hỗ trợ chuyển giao công nghệ, gia tăng hoạt động giao quyền sở hữu, sử dụng kết quả NCKH, hỗ trợ phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp,… là những giải pháp sẽ được Bộ KH&CN triển khai trong thời gian tới để phát triển thị trường KHCN
Thông tin trên được Thứ trưởng Bộ KH&CN Trần Văn Tùng đưa ra tại Hội nghị “Phát triển thị trường KH&CN” do Bộ KH&CN tổ chức ngày 14/11, tại Tp.HCM.
Ông Phạm Đức Nghiệm – Phó Cục trưởng Cục phát triển thị trường và doanh nghiệp (DN) KH&CN cho biết, trong những năm qua, công tác xây dựng, hoàn thiện hệ thống chính sách, pháp luật về phát triển thị trường KH&CN được triển khai nhằm đáp ứng ngày càng tốt hơn yêu cầu phát triển KT – XH. Đặc biệt là các vấn đề giao quyền sở hữu, quyền sử dụng các kết quả NCKH và phát triển công nghệ sử dụng ngân sách nhà nước, định giá các kết quả nghiên cứu, tài sản trí tuệ,…
Tính đến hết năm 2015, cả nước có khoảng 2.800 doanh nghiệp KH&CN. Trong đó, 204 DN được cấp giấy chứng nhận DN KH&CN, 23 DN CNC, 400 DN đang hoạt động tại các khu CNC. Cả nước hiện có 8 sàn giao dịch công nghệ, 63 trung tâm ứng dụng và phát triển công nghệ, 43 vườn ươm công nghệ và DN KH&CN. Các sự kiện chợ công nghệ, thiết bị (Techmart), kết nối cung cầu công nghệ (Techdemo), ngày hội khởi nghiệp công nghệ cũng đã tạo được hiệu ứng tích cực đối với thị trường KH&CN trong nước.
Thông qua các sàn giao dịch công nghệ, trong giai đoạn 2011 – 2015, có khoảng 500 hợp đồng và biên bản ghi nhớ được ký kết và thực hiện với giá trị khoảng 600 tỷ đồng. Qua các kỳ Techmart và Techdemo, hơn 2.000 hợp đồng và biên bản được ghi nhớ và ký kết với tổng giá trị giao dịch hơn 3.400 tỷ đồng. Tổng giá trị giao dịch công nghệ giai đoạn 2011 – 2015 đạt hơn 13.700 tỷ đồng, tăng 3 lần so với giai đoạn 2006 – 2010. Ở các địa phương, một số sàn giao dịch công nghệ hoạt động khá hiệu quả như tại Tp.HCM, Hải Phòng, Bắc Giang,…
Đối với loại hình tổ chức trung gian mới, cả nước hiện có 7 tổ chức thúc đẩy kinh doanh đang hoạt động tương đối hiệu quả trong việc đem đến những hỗ trợ toàn diện và tập trung hơn cho DN khởi nghiệp đổi mới sáng tạo. Bên cạnh đó, Chương trình phát triển thị trường KH&CN đến năm 2020 bắt đầu triển khai năm 2015 đã có những tác động tích cực, tạo ra giá trị gia tăng và hiệu quả đối với đời sống KT – XH. Theo đó, có 9 nhiệm vụ được phê duyệt năm 2015, 15 nhiệm vụ năm 2016.
Cũng theo ông Nghiệm, mặc dù đạt được những kết quả nhất định, nhưng công tác phát triển thị trường KH&CN vẫn còn gặp những khó khăn. Đó là mối liên kết giữa nghiên cứu với thị trường, nhà khoa học với DN còn yếu. Vai trò của các tổ chức trung gian chưa thể hiện được chức năng kết nối cung cầu, tư vấn chuyển giao công nghệ còn mờ nhạt. Hoạt động khởi nghiệp và hỗ trợ khởi nghiệp còn đang ở tình trạng tự phát, thiếu sự liên kết và chưa thực sự đủ mạnh để phát triển DN khởi nghiệp.
Phát biểu tại hội nghị, Thứ trưởng Trần Văn Tùng nhấn mạnh, một trong những biện pháp phát triển thị trường KH&CN một cách hiệu quả là thông qua hoạt động hỗ trợ khởi nghiệp đổi mới sáng tạo. Tuy nhiên, ở Việt Nam, khái niệm này vẫn còn khá mới mẻ. Cũng như các hoạt động xúc tiến chuyển giao công nghệ, để phát triển thành công từ ý tưởng sáng tạo, sản phẩm ban đầu rất cần có các định chế trung gian hỗ trợ DN như chia sẻ bí quyết kinh doanh công nghệ, tư vấn phát triển thị trường cho sản phẩm công nghệ,…
Vì vậy, trong thời gian tới, Bộ KH&CN, các Sở KH&CN, ngành KH&CN tập trung triển khai thực hiện một số giải pháp quan trọng để phát triển thị trường KH&CN. Đó là tiếp tục triển khai các biện pháp phát triển các tổ chức trung gian truyền thống hỗ trợ hoạt động chuyển giao công nghệ. Đặc biệt là các tổ chức xúc tiến CGCN tại các trường đại học, viện nghiên cứu, tổ chức môi giới công nghệ, định giá tài sản trí tuệ,… Tích cực tuyên truyền, gia tăng hoạt động giao quyền sở hữu, quyền sử dụng các kết quả nghiên cứu sử dụng ngân sách nhà nước để thúc đẩy thương mại hóa, đưa công nghệ, sản phẩm công nghệ vào thực tiễn. Đồng thời, xây dựng các chính sách, chương trình KH&CN quy mô quốc gia, tỉnh để hỗ trợ phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo. Trong đó, tập trung vào hỗ trợ thành lập và phát triển các mô hình tổ chức trung gian kiểu mới.
Thứ trưởng cũng cho biết, việc thiết lập các hình thức liên kết với thị trường quốc tế, nhằm gọi vốn, thoái vốn đầu tư cho khởi nghiệp đổi mới sáng tạo; Xây dựng cơ sở pháp lý cho hoạt động đầu tư mạo hiểm, hình thành hệ sinh thái khởi nghiệp,… cũng là những giải pháp ngành KH&CN cần tập trung thực hiện trong thời gian tới.
Tại Hội nghị, các đại biểu đã tập trung thảo luận các vấn đề mà địa phương hiện đang gặp phải những vướng mắc như đánh giá trình độ công nghệ, nhu cầu công nghệ trên địa bàn, cách thức phát triển tổ chức trung gian cho thị trường KH&CN, đánh giá công nghệ, giao quyền sử dụng các kết quả nghiên cứu,… Qua đó, các địa phương đã đưa ra những đề xuất để giải quyết những khó khăn trên. Đó là, cần hỗ trợ các địa phương trong việc đánh giá thực trạng phát triển thị trường KHCN; Có quy định chặt chẽ và hướng dẫn cụ thể đối với việc bảo hộ và phân chia quyền sở hữu các sản phẩm NCKH; Xây dựng cơ chế thúc đẩy kết nối thị trường KH&CN trong nước và nước ngoài;Tổ chức các lớp đào tạo về quản lý công nghệ;…