Trong giai đoạn hiện nay, tiếp cận với AI không đơn thuần chỉ là câu chuyện của các nhà nghiên cứu, đặc biệt không đơn thuần chỉ của các nhà toán học, công nghệ thông tin. AI cần được tiếp cận ở góc độ rộng hơn rất nhiều, từ người dân, quản lý nhà nước, cơ chế chính sách, khuôn khổ pháp luật,.. để AI phục vụ cho cuộc sống.
Trong hai ngày 27 - 28/11, Ngày Hội Trí tuệ nhân tạo Việt Nam 2020 (AI4VN 2020) đã được tổ chức tại TPHCM với chủ đề "Trí tuệ nhân tạo (AI) ứng phó với đại dịch Covid-19".
Sự kiện do Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, UBND TPHCM, Báo điện tử VnExpress tổ chức, nhằm tạo diễn đàn để các nhà khoa học, doanh nghiệp chia sẻ công nghệ mới về AI, tiềm năng ứng dụng, kiến nghị giải pháp để phát triển công nghệ AI cho Việt Nam. Sự kiện thu đã hút hơn 500 đại biểu là các nhà quản lý, chuyên gia, nhà khoa học, công nghệ, doanh nghiệp... tham dự.
AI cần được tiếp cận ở nhiều góc độ
Phát biểu khai mạc sự kiện, Thứ trưởng Bộ KH&CN Bùi Thế Duy cho biết, ở Việt Nam, AI được quan tâm đến từ lâu (cách đây 30- 40 năm), đã có nhiều nhà khoa học nghiên cứu về AI. Trước đây, AI được xếp như là một ngành khoa học hàn lâm, dành cho những nhà toán học và công nghệ thông tin xuất sắc, thường tách biệt với cuộc sống bên ngoài, tách biệt với doanh nghiệp và người dân, do AI là lĩnh vực khó, chưa có nhiều ứng dụng gần với cuộc sống. Tuy nhiên, trong những năm gần đây, sự hội tụ của nhiều công nghệ như dữ liệu lớn, công nghệ điện toán đám mây, học máy, ... đã đưa AI gần với cuộc sống hơn, tạo ra nhiều thành tựu mới, làm thay đổi hoàn toàn cuộc sống của con người.
Theo Thứ trưởng, hiện nay, con người sẽ giao tiếp nhiều với máy tính nhiều hơn. Máy tính cùng các thiết bị điện tử đang dần hỗ trợ, thay thế con người, giúp cuộc sống của con người tốt đẹp hơn, giúp những nhà quản trị của doanh nghiệp đưa ra những quyết định sáng suốt hơn, giúp những người dân có điều kiện sinh sống tốt đẹp hơn, kể cả những người tàn tật có thể trở lại cuộc sống bình thường dễ dàng hơn.
"Trong giai đoạn hiện nay, tiếp cận với AI không đơn thuần chỉ là câu chuyện của các nhà nghiên cứu, đặc biệt không đơn thuần chỉ của các nhà toán học, công nghệ thông tin. AI cần được tiếp cận ở góc độ rộng hơn rất nhiều, từ người dân, quản lý nhà nước, cơ chế chính sách, khuôn khổ pháp luật,.. để AI phục vụ cho cuộc sống", Thứ trưởng nhấn mạnh.
Cũng theo Thứ trưởng, đại dịch Covid-19 dù gây ra nhiều khó khăn nhưng cũng đặt ra đòi hỏi, cơ hội để thúc đẩy chuyển đổi số ở Việt Nam nhanh hơn bao giờ hết. Đơn cử, nếu như trước đây, Việt Nam mất hơn 10 năm để quảng bá, triển khai học trực tuyến và chưa thành công thì nay, chỉ trong tháng 3/2020, việc học trực tuyến đã được triển khai đồng loạt từ cấp tiểu học, trung học đến bậc đại học. Các cơ quan nhà nước, doanh nghiệp cũng có sự thay đổi khi các sự kiện, hội họp, làm việc đều chuyển sang phương thức trực tuyến.
Tuy nhiên, đại dịch cũng dẫn tới những đứt gãy trong sản xuất kinh doanh, nguồn cung cấp nguyên vật liệu cho doanh nghiệp, thị trường thế giới, các nguồn đầu tư. "Làm thế nào để ứng dụng AI vào việc kết nối trở lại cho các doanh nghiệp, thúc đẩy sự trở lại của nền kinh tế. Khi các doanh nghiệp quay trở lại hoạt động bình thường, thì người dân, người lao động mới có được cuộc sống trở lại cuộc sống bình thường mới", Thứ trưởng nói.
Đại diện cho thành phố tiên phong trong chuyển đổi số gắn với trọng tâm, từ xây dựng đề án thành phố thông minh (2020 - 2025, tầm nhìn đến năm 2030) đến ban hành riêng chương trình chuyển đổi số, ông Nguyễn Việt Dũng, Giám đốc Sở KH&CN TPHCM cho biết nhu cầu của thành phố là tụ hội được các nguồn lực. Sự kết nối nguồn lực từ cộng đồng quốc tế, các bộ, ngành trung ương và cộng đồng nghiên cứu khoa học trí tuệ sáng tạo là yếu tố cần thiếtđể hỗ trợ TP HCM trong quá trình xây dựng đô thị thông minh, đô thị sáng tạo và đặc biệt là ứng dụng công nghệ AI vào các lĩnh vực quản trị nhà nước, dịch vụ công, sản xuất kinh doanh, cũng như các lĩnh vực trong đời sống, xã hội, ông Dũng cho biết.
Chú trọng đào tạo nguồn nhân lực AI
Để đáp ứng được những đòi hỏi ấy về chuyển đổi số, PGS. TS Trần Minh Triết, ĐHQG TP HCM cho rằng, đào tạo là một trong những vấn đề cần được tập trung quan tâm, để học sinh, sinh viên có khả năng tiếp cận những vùng tri thức mới, những kiến thức, kỹ năng cần thiết để vận dụng trong cuộc sống. Đặc biệt là quá trình đào tạo cần sự liên kết nhiều ngành, lĩnh vực khác nhau, bởi AI chỉ phát huy được sức mạnh khi có sự kết hợp với những kiến thức chuyên môn các lĩnh vực khác.
Thúc đẩy đào tạo để khắc phục một khó khăn hiện nay là lực lượng nghiên cứu AI ở Việt Nam còn rất mỏng, theo TS Bùi Hải Hưng, Viện trưởng Viện VinAI Research. Một trong những trở ngại là họ chưa có môi trường để thể hiện và bệ phóng để phát huy, dù tất cả đều trẻ, tài năng, thông minh. Vì vậy, ông Hưng cho rằng, có bốn vấn đề cần chú trọng nếu muốn phát triển AI: nhân sự vừa chất lượng, vừa đủ số lượng; đội ngũ nghiên cứu chuyên sâu; đào tạo thế hệ trẻ chuyên về AI để tiếp nối; kết nối giữa nghiên cứu và ứng dụng, tạo ra được sản phẩm.
GS Yoshua Benjo, Thành viên sáng lập Element AI, Canada lưu ý yêu cầu, điều kiện về đào tạo, đó là nhân lực AI phải có nền tảng cơ bản về khoa học máy tính và toán tốt. GS Yoshua Benjo khuyên các sinh viên, dù chưa tốt nghiệp, vẫn nên tham gia các dự án về AI ở các môn học hoặc tự học, để có kinh nghiệm và kiến thức. Đồng thời, sinh viên nên thường xuyên đến thư viện để cập nhật, tiếp cận những tri thức mới.
Ngoài phiên toàn thể, các hội thảo chuyên đề cũng được tổ chức trong hai ngày với các nội dung như Ứng dụng AI trong y tế, giáo dục, tài chính ngân hàng; Đào tạo nguồn nhân lực AI; Xây dựng hệ sinh thái AI tại TPHCM; Hệ thống cơ sở hạ tầng tính toán cho AI...