Mỹ tìm cách loại bỏ “hóa chất vĩnh cửu” PFAS khỏi nước uống

PFAS là một nhóm gồm hàng nghìn hợp chất có liên kết carbon-flo mạnh, gần như không thể phá hủy và có mặt trong dụng cụ nấu nướng chống dính, quần áo chống thấm, vật liệu công nghiệp và mỹ phẩm.

PFAS từng được ca ngợi là hóa chất kỳ diệu, nhưng mặt trái là độ bền của PFAS khiến chúng tích lũy trong môi trường và cơ thể con người mà theo các nghiên cứu, dù chỉ một lượng nhỏ cũng làm tăng nguy cơ mắc ung thư và các vấn đề sức khỏe khác.

Đề xuất của EPA chủ yếu nhằm vào 2 trong số các hợp chất PFAS nguy hiểm nhất, PFOA và PFOS, với giới hạn được đặt ra ở mức bốn phần nghìn tỷ. EPA cho rằng nồng độ thấp hơn bốn phần nghìn tỷ cũng gây rủi ro, nhưng hiện nay đây là nồng độ thấp nhất có thể phát hiện được bằng các xét nghiệm.

Theo tổ chức vận động chính sách Environmental Working Group, Washington DC, ô nhiễm PFAS đang ảnh hưởng đến nguồn nước của ít nhất 200 triệu người Mỹ, và khoảng 30.000 cơ sở công nghiệp có thể đang sử dụng các hợp chất trong họ PFAS.

Việc lọc các hóa chất PFAS để đáp ứng đề xuất mới của EPA sẽ có tác dụng bảo vệ sức khỏe cộng đồng, nhưng khó khả thi và tốn kém, trong khi các cơ sở xử lý nước còn có những ưu tiên khác, như thay thế các đường ống hiện có chất liệu chì.

EPA ước tính việc thực hiện đề xuất mới trên toàn quốc sẽ tiêu tốn khoảng 772 triệu USD mỗi năm. Nhưng một nghiên cứu do Hiệp hội Công trình Cấp nước Mỹ (AWWA) ủy quyền thì cho rằng chi phí này có thể vào khoảng 2,9 tỷ USD một năm và 58 tỷ USD trong 20 năm.

Hiện nay đã có một số công nghệ đầy hứa hẹn, từ hệ thống lọc carbon và trao đổi ion có thể tách các hóa chất PFAS khỏi nước uống đến các phương pháp điện hóa và khí hóa để phân hủy các hóa chất PFAS. Tuy nhiên, việc nhân rộng bất kỳ biện pháp nào trong số này ở quy mô thực tế vẫn là thách thức.

Michelle Crimi, kỹ sư môi trường tại Đại học Clarkson, đang hợp tác với Bộ Quốc phòng Mỹ để thử nghiệm một công nghệ làm sạch ô nhiễm PFAS trong nước ngầm trước khi chúng ngấm vào nguồn nước uống. Từ đầu năm nay tại Căn cứ Lực lượng Vũ trụ Peterson ở Colorado Springs, nước ngầm được dẫn qua một lò phản ứng do nhóm của Crimi phát triển, sử dụng sóng siêu âm để phá vỡ liên kết carbon-flo trong PFAS.

“Chúng tôi biết rằng cách này có hiệu quả trong phòng thí nghiệm, nhưng luôn có những điều cần học hỏi khi mở rộng quy mô trên thực địa", Crimi nói.

EPA lấy ý kiến ​​cho đề xuất giới hạn PFAS trong nước uống đến giữa tháng Tư.

Trong khi đó, Liên minh Châu Âu cũng đang xem xét luật cấm hoàn toàn việc sản xuất các hóa chất PFAS.