Các loại vitamin phổ biến trong thức ăn.
Những vitamin tan trong nước bao gồm vitamin C và các phức hợp vitamin B gồm 8 loại khác nhau. Những chất này tan trong nước của hoa quả, rau củ và ngũ cốc nên con đường hấp thụ vào cơ thể khá đơn giản. Sau khi cơ thể tiêu hóa thức ăn, các vitamin B và C sẽ được hấp thụ trực tiếp vào máu. Do huyết tương vốn là môi trường nước nên vitamin C và B được vận chuyển thuận lợi, có thể di chuyển tự do bên trong cơ thể.
Đối với vitamin tan trong chất béo (A, D, E, K) có nhiều trong các thực phẩm làm từ sữa, bơ và dầu,… thì con đường vào máu phức tạp hơn một chút. Chúng đi vào trong dạ dày và ruột nơi có mật – một chất có tính axit được sản xuất ở gan. Mật phá vỡ chất béo để cơ thể hấp thụ chúng qua thành ruột. Do vitamin tan trong chất béo không thể di chuyển trong môi trường nước của máu, chúng cần một thứ gì đó để di chuyển. Đó chính là protein dính trên vitamin đóng vai trò như “người vận chuyển”, giúp đưa vitamin tan trong chất béo đi vào máu và vận chuyển quanh cơ thể.
Sự khác biệt giữa hai loại vitamin tan trong nước và tan trong chất béo quyết định cách chúng đi vào máu, cũng như cách chúng được dự trữ và đào thải khỏi cơ thể. Cơ thể có thể vận chuyển vitamin tan trong nước theo máu một cách dễ dàng, nên hầu hết các vitamin này sẽ được đào thải qua thận. Do đó, đa phần vitamin tan trong nước cần được hấp thụ mỗi ngày qua thức ăn. Tuy nhiên, vitamin tan trong chất béo ở lại lâu hơn trong cơ thể. Chúng được dự trữ trong gan và tế bào chất béo. Cơ thể dùng những bộ phận này như nhà kho, dự trữ vitamin rồi đem ra sử dụng khi cần thiết. Vì thế, chúng ta không nên hấp thụ quá nhiều những vitamin này.
Nếu không có vitamin, con người sẽ thiếu rất nhiều chất, dẫn đến các vấn đề nghiêm trọng như suy nhược, tổn thương dây thần kinh, các bệnh tim mạch, còi xương hoặc hoại huyết. Nhưng việc sử dụng quá nhiều vitamin cũng gây độc nên bạn đừng nghĩ nạp nhiều vitamin là tốt. Trên thực tế, chúng ta chỉ nên cung cấp vừa đủ lượng vitamin cho cơ thể.