Nhà giáo Phạm Toàn chia tay vai trò trưởng nhóm Cánh Buồm

Nhà giáo Phạm Toàn là người sáng lập nhóm Cánh Buồm và tập hợp ở đó những người làm việc hoàn toàn trên tinh thần tình nguyện để cùng nhau biên soạn một bộ SGK có khả năng phát triển năng lực tự học và tự giáo dục của người học. Không chỉ đặt mục tiêu biên soạn SGK, nhóm còn muốn tổ chức việc học thành quy trình gắn với phương châm “Làm mà học, làm thì học” (Learning by doing).

Từ năm 2010 đến nay, nhóm Cánh Buồm đã biên soạn các cuốn giáo khoa: Văn và Tiếng Việt cho bậc tiểu học và trung học cơ sở; Khoa học, Lối sống, và Tiếng Anh cho bậc tiểu học (riêng Tiếng Anh còn hai cuốn lớp 4 và lớp 5 đang làm). Tổng cộng đã có khoảng 100.000 bản SGK Cánh Buồm, trong đó nhiều nhất là các cuốn Văn và Tiếng Việt bậc tiểu học, được xuất bản bằng các nguồn lực xã hội do nhóm quyên góp. Bộ SGK Cánh Buồm cùng phương pháp học “Learning by doing” hiện đang được sử dụng tại một số trường ở Hà Nội và TP Hồ Chí Minh.

Trong một cuộc trả lời phỏng vấn, nhà giáo Phạm Toàn cho biết, nhóm tập trung vào làm SGK bậc tiểu học vì đó là bậc học khó nhất - bậc giáo dục trẻ em phương pháp học. Với sức có hạn, nhóm cũng chỉ tập trung vào một số môn học mà nhóm cho là khó soạn SGK nhất, bao gồm Văn, Tiếng Việt, và Lối sống.

Có thể nói, SGK Cánh Buồm tại thời điểm mới ra đời đã phá vỡ “thế độc quyền” về tư duy SGK của Bộ Giáo dục và Đào tạo trong suốt nhiều năm, góp phần cổ vũ cho xu hướng “nhiều bộ sách giáo khoa” mà gần đây Chính phủ đã có chủ trương và Bộ Giáo dục và Đào tạo đang triển khai.

Bên cạnh phát hành SGK giấy, từ tháng 10/2016, nhóm Cánh Buồm bắt đầu đưa lên mạng phiên bản điện tử với mong muốn sách được phổ biến rộng rãi hơn, đồng thời được góp ý, sửa chữa, thêm thắt… để trở thành mẫu mực, có thể tái bản dùng lâu dài.

Trong mọi hoạt động, nhà giáo Phạm Toàn, với tư cách trưởng nhóm Cánh Buồm, là người “lãnh đạo triệt để và toàn diện, còn chúng tôi chỉ xúm vào phụ họa thêm” như lời nói vui của anh Dương Trọng Tấn, một thành viên của Ban điều hành mới. “Cuốn nào ông cũng dựng khung, viết bài mẫu, phản biện cẩn thận để ‘ít sai’ nhất. Các bài trong sách ông đều yêu cầu đem ra thảo luận kĩ càng, nhiều bài duyệt hơn chục lần mới được thông qua,” anh Tấn kể. Ông cũng là người đứng ra huy động trí tuệ và đóng góp của cộng đồng để làm sách và in sách.

Tới đây, sau khi kết thúc biên soạn hai cuốn Tiếng Anh lớp 4 và lớp 5, nhóm Cánh Buồm sẽ nỗ lực hoàn thiện hệ thống sách bài tập, hướng dẫn triển khai, tập huấn giáo viên để việc đưa bộ sách vào thực tiễn thuận lợi hơn, anh Tấn cho biết.