Tuần vừa qua, lũ lụt thảm khốc ở miền Tây nước Đức và Bỉ đã khiến hơn 180 người chết, hàng trăm người hiện vẫn đang mất tích và con số tử vong tăng lên mỗi ngày.
Hậu quả của trận lụt gần đây ở Bad Muenstereifel, Đức.
Mới đây, một nghiên cứu dựa trên mô hình máy tính cho thấy, ở châu Âu, các cơn bão di chuyển chậm có thể trở nên phổ biến hơn 14 lần so với hiện nay vào năm 2100, trong kịch bản xấu nhất. Cơn bão di chuyển càng chậm thì lượng mưa đổ xuống càng nhiều trên một khu vực nhỏ và nguy cơ lũ lụt nghiêm trọng càng lớn.
Từ trước, các nhà nghiên cứu đã biết rằng nhiệt độ không khí cao hơn do biến đổi khí hậu làm cho bầu khí quyển giữ nhiều hơi ẩm hơn, dẫn đến mưa nhiều và lớn hơn so với trước đây. Tuy nhiên, nghiên cứu mới nhất là nghiên cứu đầu tiên đánh giá vai trò của các cơn bão di chuyển chậm trong việc gây ra những trận mưa như trút nước ở châu Âu.
Phần lớn miền Tây nước Đức hứng chịu trận mưa lớn kéo dài liên tục từ đêm 15/7 dẫn đến lũ quét cục bộ phá hủy các tòa nhà và cuốn trôi xe ô tô.
Nghiên cứu mới, được công bố trên tạp chí Geophysical Research Letters, sử dụng mô hình máy tính của Cơ quan Khí tượng Vương quốc Anh để đánh giá sự thay đổi của các cơn bão di chuyển chậm theo kịch bản lượng khí thải carbon không bị cắt giảm mà tiếp tục tăng lên.
Theo đó, các cơn bão trong tương lai thậm chí di chuyển còn chậm hơn so với những cơn bão đã quét qua Đức, Hà Lan và các nước khác trong tuần qua, kéo theo mưa lớn hơn và lũ lụt nghiêm trọng hơn.
Cũng theo nghiên cứu, các cơn bão di chuyển chậm trên đất liền sẽ xảy ra thường xuyên hơn, nhiều nhất là vào mùa hè. Abdullah Kahraman tại Đại học Newcastle, Anh, tác giả chính của nghiên cứu,nói: “Vào mùa hè, đặc biệt là vào tháng 8, số cơn bão tăng cao nhất trên phần lớn lục địa châu Âu".
Đáng ngạc nhiên nữa là ngay cả các khu vực phía bắc của châu Âu, với khí hậu lạnh hơn, cũng bị ảnh hưởng. “Chúng tôi nhận thấy toàn bộ châu Âu, bao gồm cả Vương quốc Anh và Scandinavia, đều có khả năng hứng chịu nhiều hơn các cơn bão di chuyển chậm", Kahraman nói.
Cường độ và quy mô của những trận lũ lụt gần đây ở Tây Âu đã khiến các nhà khoa học khí hậu bị sốc. Không ai có thể ngờ rằng các trận bão lũ kỷ lục lại xảy ra trên diện rộng và xảy ra sớm như vậy.
Thủ tướng Đức Angela Merkel đã đến thăm một trong những khu vực bị ảnh hưởng nặng nề nhất hôm 18/7 và nói: “Chúng ta phải tăng tốc độ trong cuộc chiến chống biến đổi khí hậu”.
“Kết quả lần này cho thấy khí hậu sẽ khắc nghiệt như thế nào nếu con người không thực sự thay đổi về lượng khí thải”, Kahraman nói.
Phân tích này là một trong những phân tích đầu tiên mô hình hóa khí hậu của toàn châu Âu. Nhóm nghiên cứu dự kiến sẽ tiếp tục xem xét cường độ xuất hiện các cơn bão di chuyển chậm thay đổi như thế nào trong các kịch bản khác, chẳng hạn như nếu cắt giảm lượng khí thải trong tương lai, nhưng nhìn chung họ cho biết tần suất xuất hiện các cơn bão như vậy có thể vẫn sẽ gia tăng.