Từ hai loại dược liệu là dâm dương hoắc và mật nhân, nhóm tác giả ở Bệnh viện Y học cổ truyền TPHCM đã bào chế viên nén bao phim, có tác dụng tăng cường sinh dục nam, thuận tiện cho người sử dụng.
Dâm dương hoắc và mật nhân là hai trong những dược liệu được sử dụng trong việc hỗ trợ và điều trị tình trạng suy giảm chức năng sinh dục ở nam giới. Trong đó, dâm dương hoắc có vị ngọt tính ôn, có tác dụng bổ thận, tráng dương, khu phong, trừ thấp,… Icariin và epimedin C là những hoạt chất sinh học chính có trong dâm dương hoắc với nhiều tác dụng quý như tăng testosterone, bảo vệ thần kinh, điều trị loãng xương. Mật nhân có tá dụng bồi bổ khí huyết, chủ trị thiếu máu, ăn uống kém, khó tiêu, sinh lý yếu,… Mật nhân có thành phần hóa học đặc trưng là quassinoid, trong đó nổi bật với hợp chất eurycomanon với tác dụng tăng khả năng tổng hợp testosteron ở tế bào Leydig (tế bào sản xuất testosterone).
Hai dược liệu nói trên đã được đông y sử dụng trong điều trị suy giảm chức năng sinh dục nam; tuy nhiên phần lớn dưới dạng thuốc sắc, gây bất tiện cho việc sử dụng cũng như tuân thủ điều trị của người bệnh. Trước thực tế đó, nhóm tác giả Bệnh viện Y học cổ truyền TPHCM đã thực hiện đề tài “Nghiên cứu bào chế viên nén bao phim từ cao chiết Dâm dương hoắc (Extractum Herba Epimedii) và cao chiết Mật nhân (Herba Radix Eurycomae longifoliae) có tác dụng tăng cường sinh dục nam”.
Từ hai dược liệu ban đầu là Dâm dương hoắc và Mật nhân, nhóm tác giả đã chiết xuất hai loại cao tương ứng. Cao chiết có dạng bột mịn, đồng nhất, màu nâu, với mùi dược liệu, dễ hút ẩm. Đồng thời, phân lập được 3 hợp chất có trong các loại cao là eurycomanone, epimedin C và icariin, với độ tinh khiết trên 95 %, hàm lượng lần lượt là 96,9 %, 90,3 %, 97,2 %.
Để cân bằng hiệu quả tác động đến khả năng sinh dục nam và tính an toàn của sản phẩm, nhóm đã chọn tỷ lệ phối hợp khối lượng cao dâm dương hoắc và cao mật nhân là 8:1 để phát triển sản phẩm viên nén bao phim dâm dương hoắc-mật nhân (MD). Đồng thời, nhóm cũng đã xây dựng tiêu chuẩn cơ sở (TCCS) cho viên nén bao phim MD, với hạn sử dụng 18 tháng.
Thử nghiệm tác dụng hướng sinh dục nam của viên nén MD trên chuột nhắt đực gây suy sinh dục bằng cách cho uống natri valproat, sau đó cho chuột sử dụng viên nén MD. Sau 2 tuần điều trị, nồng độ protein huyết tương, testosteron huyết tương, tỷ lệ tinh trùng di động và mật độ tinh trùng của chuột thử nghiệm tăng tương tự khi dùng testosteron. Ngoài ra, sau 90 ngày thử nghiệm, các cơ quan tim, phổi, gan, thận, hệ thống tiêu hóa của chuột không có hiện tượng bất thường.
Theo DS. Nguyễn Phương Nam, Chủ nhiệm đề tài, suy giảm chức năng sinh dục nam là một trong những căn bệnh khá phổ biên về nội tiết ở nam giới, đặc biệt ở người cao tuổi. Vì vậy, nhu cầu cũng như thị trường cho sản phẩm này là rất lớn. Trong khi đó, các thuốc tây y điều trị bệnh này chỉ mang tính tức thời, chứ không trị căn nguyên mà còn thường kèm theo nhiều tác dụng phụ. Do vậy, người tiêu dùng thường tìm đến các sản phẩm từ dược liệu bởi độ an toàn khi sử dụng lâu dài.
Đề tài nghiên cứu đã được Sở KH&CN TPHCM nghiệm thu trong năm qua. Nhóm tác giả mong muốn sớm được các đơn vị chức năng cho phép triển khai kết quả nghiên cứu vào công tác điều trị, thử nghiệm trên bệnh nhân, sử dụng thuốc nội bộ tại Bệnh viện Y học cổ truyền TPHCM để ghi nhận hiệu quả và kết quả điều trị, từ đó định hướng cho việc đăng ký thuốc.