Một hội đồng đạo đức giám sát các thử nghiệm lâm sàng ở Vương quốc Anh mới đây đã cho phép một nhóm nghiên cứu chủ động lây nhiễm virus SARS-CoV-2 lên tình nguyện viên, nhằm đẩy nhanh tiến độ nghiên cứu vaccine chống lại các biến thể mới của virus này.
Chương trình tiêm chủng Covid-19 tại Anh, đến nay đã tiêm liều đầu tiên cho hơn 15 triệu người.
Các thử nghiệm chủ động lây nhiễm trên người từ lâu đã được sử dụng để nghiên cứu bệnh cúm và một số bệnh truyền nhiễm khác. Chúng cho phép so sánh nhanh chóng các loại vaccine khác nhau. So với các thử nghiệm diện rộng hiện nay (tiêm vaccine nhưng không cố tình gây bệnh lên tình nguyện viên, mà để họ sinh hoạt và có nguy cơ lây nhiễm bệnh từ cộng đồng như người bình thường), phương pháp chủ động lây nhiễm cũng sẽ giúp các nhà nghiên cứu dễ xác định xem tại sao một vaccine có tác dụng hoặc không.
Tuy nhiên, rủi ro của phương pháp này là Covid-19 có thể gây tử vong, ngay cả ở những người khỏe mạnh, trẻ tuổi và đến nay vẫn chưa có thuốc đặc trị có thể cứu sống tình nguyện viên trong trường hợp bệnh trở nặng nghiêm trọng.
Nhiều nhà nghiên cứu phản đối quyết định mới của Anh lưu ý rằng, ngay cả các ca nhiễm SARS-CoV-2 nhẹ cũng có thể để lại hậu quả lâu dài, đồng thời họ cho rằng có thể giải đáp những câu hỏi về vaccine thông qua các thử nghiệm diện rộng thông thường.
Tuy nhiên nhiều tình nguyện viên ở Vương quốc Anh và các nơi khác tuyên bố sẵn sàng tham gia vào các nghiên cứu chủ động lây nhiễm.
Chính phủ Anh tài trợ cho nhóm nghiên cứu vừa được cấp phép 33 triệu Bảng (hơn 46 triệu USD). Nhóm sẽ chọn 90 tình nguyện viên khỏe mạnh từ 18 đến 30 tuổi và cho họ tiếp xúc với những liều lượng SARS-CoV-2 khác nhau, sau đó cách ly và theo dõi họ 24 giờ/ngày. Nghiên cứu viên chính của thử nghiệm, nhà miễn dịch học Christopher Chiu, Đại học Imperial College London, cho biết, những người bị nhiễm bệnh sẽ nhanh chóng được điều trị bằng remdesivir, một loại thuốc được chấp thuận ở một số quốc gia để điều trị bệnh nhân Covid. “Chúng tôi sẽ tiến hành đo tải lượng virus hai lần mỗi ngày để có thể xem liệu remdesivir có hiệu quả hay không nếu bắt đầu điều trị sớm," Chiu nói.
Remdesivir mới chỉ được thử nghiệm ở những bệnh nhân nhập viện, với nhiều kết quả không đồng nhất, nhưng có bằng chứng cho thấy thuốc sẽ hiệu quả hơn nếu được sử dụng sớm. Tuy nhiên, ngay cả khi remdesivir có tác dụng ngăn ngừa bệnh ở người tình nguyện, việc điều trị cho tất cả những người mới nhiễm bệnh là không khả thi vì nó tương đối đắt và hầu hết bệnh nhân Covid sẽ chỉ có các triệu chứng nhẹ hoặc không có triệu chứng và không cần điều trị.
Mục đích chính của thử nghiệm chủ động lây nhiễm trên người nhằm nghiên cứu vaccine đã được tinh chỉnh, sao cho có thể chống lại các chủng biến thể SARS-CoV-2 mới xuất hiện gần đây. Tuy nhiên, vì lí do an toàn, nghiên cứu chủ động lây nhiễm trên người đầu tiên này của Anh sẽ sử dụng SARS-CoV-2 phân lập được vào mùa hè năm 2020, trước khi các chủng biến thể xuất hiện.
Chiu cho biết: “Chúng tôi hiện đang xem xét sẽ thử nghiệm biến thể nào tiếp theo để đem lại nhiều thông tin nhất cho việc thiết kế lại vaccine."
Nguồn:
Hoàng Nam tổng hợp