Theo bạn, MoMo là một ứng dụng tài chính (fintech) hay là gì? Cách đây 10 năm khi ra đời, MoMo được gắn liền với khái niệm Mobile Money với việc định vị trong đầu người dùng là dùng để chuyển tiền và thanh toán hóa đơn. Nhưng giờ đây, miêu tả kỹ hơn về MoMo, người ta có thể tròn mắt ngạc nhiên về phạm vi hoạt động của nó: Bà nội trợ dùng MoMo để thanh toán các loại hóa đơn, dân văn phòng dùng đặt vé máy bay, tàu hỏa, chuyển tiền. Giới trẻ dùng để đặt vé xem phim hoặc mua Vietlot. Một vài người dùng MoMo để làm từ thiện theo cách mà ứng dụng này hướng dẫn họ. Có vài người sử dụng MoMo để gia nhập cộng đồng cùng nhau dậy sớm và đi bộ. Mỗi ngày họ dậy sớm hay đi bộ theo đúng quy định, MoMo sẽ bỏ ra một số tiền vào quỹ từ thiện chung. Tất cả những người này đều có thể trò chuyện hoặc cập nhật trạng thái của nhau qua tính năng chia sẻ thông tin (newfeed) như cách các mạng xã hội đang vận hành.
“Chúng tôi sẽ không trở thành một mạng xã hội nhưng sẽ cung cấp mọi tính năng của một mạng xã hội cho người dùng bởi chúng tôi muốn xây dựng một cộng đồng và thúc đẩy họ chuyển tiền cho nhau nhiều hơn.” – ông Hoàng Đức Minh – người phụ trách phần Donation MoMo chia sẻ trong webinar Vén màn bí ẩn đằng sau sự thành công từ những siêu ứng dụng đình đám nhất hiện tại tại Việt Nam được tổ chức ngày 20/3.
Để đạt được mục tiêu của mình, MoMo đã không làm theo cách đơn thuần, như quảng cáo và cổ vũ người dùng theo kiểu “hãy chuyển tiền đi” như lối mòn của nhiều ứng dụng. MoMo đã chọn một cách khác là thông qua các trò chơi để xây dựng một cộng đồng mà ở đó mọi người có thể cùng nhau xây dựng những thói quen tốt trong cuộc sống hiện đại. Hành động cuối cùng mà họ hướng đến là chuyển tiền, thanh toán nhiều hơn.
Một trong những hình ảnh quen thuộc của MoMo chính là heo đất. Chú heo này trở thành nơi cất giữ tiền từ thiện của mỗi người dùng. Khi họ đi mua sắm, tiền được hoàn được cộng vào heo đất, người dùng chăm chỉ hoàn thành các nhiệm vụ như dậy sớm, đi bộ hay chăm chỉ cho heo ăn… cũng đều được cộng tiền. “Chúng tôi ghi nhận có những người mỗi tháng vào ứng dụng 100 lần, tức là mỗi ngày họ vào 3 lần. Cứ mỗi khi có tiền họ lại bấm vào tính năng quên góp để tiền được chuyển đến quỹ từ thiện. MoMo có thể không phải cộng đồng từ thiện quyên góp nhiều nhất nhưng chắc chắn là cộng đồng từ thiện lớn nhất Việt Nam” – anh Hoàng Đức Minh chia sẻ.
Tương tự, VPBank – ứng dụng của Ngân hàng Thương mại Cổ phần Việt Nam Thịnh vượng cũng đang cung cấp nhiều dịch vụ phong phú cho khách hàng. Nếu như trước đây, nghĩ tới ngân hàng, người dùng chỉ nghĩ tới việc chuyển khoản, nhận tiền, gửi tiết kiệm thì giờ đây, các nhu cầu giao dịch tài chính của khách hàng trở nên phức tạp hơn nhiều. Một trong những tính năng nổi bật của VPBank là tích điểm nhận quà (Royalty) –mọi giao dịch qua ứng dụng sẽ nhận được điểm và có khả năng đổi thành quà khi đạt yêu cầu.
“Hơn 70% lượt khách hàng truy cập ứng dụng để tra cứu thông tin, mua vé máy bay, thanh toán hóa đơn hay thậm chí là mở một khoản vay online” – anh Nguyễn Duy Tường – phụ trách bộ phận Marketing số VPBank cho biết. Với tốc độ tăng trưởng dữ liệu và giao dịch nhanh như “tên lửa”, đặc biệt dưới tác động của Covid-19, nhu cầu giao dịch của năm 2020 tăng gấp đôi so với năm 2019, thậm chí trên ứng dụng VNPAY số lượng còn tăng 600%, anh Tường cho biết các ứng dụng tài chính đương nhiên phải phát triển để phục vụ nhu cầu. Nêu ví dụ về ngân hàng Tinkoff (Nga)– một điển hình về tài chính số của thế giới, không hề có chi nhánh nhưng lại đang phục vụ hàng chục triệu khách hàng, anh Tường cho biết, đây sẽ là mô hình của ngân hàng trong tương lai. Khi đó, các ngân hàng không coi trọng dịch vụ tài chính mà tập trung làm cho cuộc sống của khách hàng trở nên tiện lợi và đủ đầy hơn với các tính năng như chuyển tiền, thanh toán hóa đơn, thương mại điện tử, xây dựng phong cách sống và thậm chí còn có ngân hàng dành cho trẻ em.
Anh Tường giải thích về sự khác biệt: “Trong quá khứ, bạn muốn vay tiền mua ô tô phải tới ngân hàng gặp nhân viên giao dịch, mở tài khoản ngân hàng, nộp hồ sơ chứng minh khả năng chi trả, tài sản thế chấp hoặc tín chấp, chờ phê duyệt của bộ phận đầu tư, cho vay. Tất cả có thể sẽ phải mất nhiều ngày. Với nền tảng mới của digital banking, bạn chỉ cần sử dụng một giải pháp mà ứng dụng cung cấp là có thể tiếp cận được với giải pháp cho vay, hoàn thiện thủ tục và được giải ngân trong vòng 30-60 phút”.
Để đưa ra được các quyết định cho vay, ngân hàng số thực tế không cần đến các giấy tờ chứng minh, thứ họ có là dữ liệu của người dùng từ trước tới nay. Bằng việc sử dụng công nghệ như AI hay học máy, hệ thống sẽ chấm điểm khách hàng và đưa ra quyết định cho vay ngay lập tức. Bởi theo anh Tường, các siêu ứng dụng với một hệ thống liên kết dịch vụ trong hệ sinh thái của mình sẽ cá nhân hóa từng người và mỗi sản phẩm được tùy chỉnh để giải quyết gần như ngay lập tức nhu cầu của khách hàng.
Siêu ứng dụng sẽ là tương lai của tài chính số?
Những siêu ứng dụng như MoMo hay VPBank liệu có phải xu hướngcủa tài chính số hay không? Câu trả lời là có. Bởi các nghiên cứu chỉ ra, 75% thế hệ Millennials (sinh vào quãng những năm 1980-1990) có xu hướng ưu tiên sử dụng dịch vụ số và trải nghiệm của khách hàng ngày càng trở nên quan trọng hơn. Ông Tan Yinglan, đối tác sáng lập tại công ty đầu tư mạo hiểm Insignia Ventures từng nhận định: “Siêu ứng dụng chắc chắn có tiềm năng phát triển ở Đông Nam Á” và điều này càng có thêm niềm tin để khẳng định hơn nữa khi Việt Nam thuộc top các quốc gia ưu tiên sử dụng điện thoại di động (mobile first) ở Đông Nam Á.
Trong lĩnh vực ngân hàng, theo anh Nguyễn Duy Tường, các siêu ứng dụng sẽ phát triển theo ba nấc: ngân hàng đóng vai trò trung tâm; ngân hàng trở thành trung tâm cung cấp và liên kết các dịch vụ phục vụ nhu cầu của người dùng; người dùng đóng vai trò trung tâm, siêu ứng dụng cung cấp mọi tính năng để giữ chân họ ở lại lâu nhất.
“Khi đã phát triển tới hình thái thứ ba, người dùng sẽ không còn quan tâm tới chuyện đâu là ngân hàng, đâu là nhà cung cấp dịch vụ, với họ giao dịch chỉ đơn giản là giao dịch mà thôi” anh Tường nói và tin rằng đây vừa là cơ hội vừa là thách thức của lĩnh vực được xem là bảo thủ trong cuộc cách mạng chuyển đổi số.
Trong khi đó, anh Hoàng Đức Minh thì cho biết sau 10 năm xây dựng, lãnh đạo MoMo đang hướng tới xây dựng một tầm nhìn mới cho ứng dụng này: “Chúng tôi gọi mình là thành phố MoMo với 23 triệu dân cùng nhau xây dựng một cộng đồng mà ở đó, các cư dân sống khỏe mạnh hơn, thông minh hơn, tử tế hơn. Mọi hành động họ làm tốt cho bản thân cũng là làm điều tốt cho người khác. MoMo là người đứng ở giữa thúc đẩy điều đó. Việc này khiến những người dùng muốn tải app, muốn sử dụng MoMo hằng ngày và họ có bạn bè, có cộng đồng để cùng nhau làm nhiều việc có ích” – đại diện MoMo chia sẻ.
Nếu như một trong những điều kiện quan trọng nhất để xây dựng siêu ứng dụng là ‘Dữ liệu người dùng lớn và Tích hợp mảng thanh toán điện tử’ thì MoMo dường như đều đang có cả.
Khẳng định cộng đồng của MoMo hoàn toàn sống tự nhiên mà không cần bất cứ động thái quảng cáo nào để thu hút hay lôi kéo người dùng có lẽ là lí do khiến ông Hoàng Đức Minh tự tin khẳng định: “Với lợi thế lớn là người dùng đều đã liên kết tài khoản ngân hàng, đã có tiền trong ví, và MoMo lại có đủ dữ liệu người dùng thì việc chuyển từ nền tảng dịch vụ sang nền tảng cộng đồng để tạo ra các giá trị là điều mà MoMo có thể làm được”.