Sản xuất phân hữu cơ từ phân ruồi lính đen

TS Lâm Văn Hà - Phó Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Đất, Phân bón và Môi trường phía Nam - cho biết, hiện nay nhu cầu phân bón hữu cơ tại Việt Nam vào khoảng 50 triệu tấn/năm. Tuy nhiên, nguồn sản xuất và nhập khẩu phân hữu cơ chỉ khoảng 3,2 triệu tấn. Trong những năm tới, lượng phân hữu cơ thiếu hụt rất nhiều, vì vậy việc nghiên cứu tìm ra những nguồn nguyên liệu để sản xuất phân hữu cơ có chất lượng tốt là điều cấp thiết.

Phân ruồi lính đen chứa nhiều chất dinh dưỡng, là nguồn nguyên liệu rất tốt để sản xuất phân bón hữu cơ. Cụ thể, kết quả đánh giá hàm lượng các chất dinh dưỡng trong phân ruồi lính đen được nuôi từ bã hèm bia và có phối trộn với cám ăn gia cầm cùng với một số rác hữu cơ (rau củ quả) như sau: pH 5,25; OM: 65,5%, Nts: 2,1%; Axit Humic: 1,93%; Axit Fulvic: 4,61%; K2Ots: 1,2%; P2O5ts: 2,57%; CaO: 3,75%; MgO: 1,28%; Zn: 77,3ppm; các kim loại năng (Cd, Pb, As, Hg) không phát hiện. Đây là các thông số rất tốt làm nguồn nguyên liệu compost để sản xuất phân bón hữu cơ sinh học.

Ruồi lính đen sinh trưởng và phát triển tốt trong điều kiện không gian hẹp ở khí hậu nhiệt đới như ở Việt Nam. Hiện nay, các nơi nuôi ruồi lính đen chủ yếu tập trung ở khu vực phía Nam, một số ít ở phía Bắc và Tây Nguyên. Trên thị trường đã xuất hiện phân hữu cơ từ phân ruồi lính đen, nhưng các sản phẩm chủ yếu ở dạng nguyên liệu thô, quy mô sản xuất nhỏ lẻ và chưa được đầu tư theo quy mô công nghiệp.

Công thức phối trộn được nhóm nghiên cứu đưa ra gồm: 68% phân ruồi, 30% than sinh học, chế phẩm vi sinh, 2% phụ gia. Tất cả được định lượng và đưa vào máy để đảo trộn, khi đạt độ ẩm đạt 50% thì được lên men theo phương pháp ủ bán hiếu khí. Kiểm tra định kỳ độ ẩm, nhiệt độ và thực hiện đảo trộn nguyên liệu (định kỳ 7 ngày 1 lần). Sau đó, thu hồi sản phẩm sau lên men đưa qua hệ thống sấy khô để phân đạt độ ẩm theo tiêu chuẩn là 25%.

Kết quả phân tích chất lượng, cho thấy đạt tiêu chuẩn của phân hữu cơ sinh học: pH: 7,23; MO: 57,07; Nts: 2,46; Axit humic: 3,79; axit fulvic: 3,55; K2Ots: 6,94; P2O5ts: 5,34 và tỉ lệ C/N: 11,74. Không phát hiện kim loại nặng (Cd, Pb, As và Hg) và vi sinh vật gây hại (salmonella và E.coli). Các vi sinh vật hữu ích (Streptomyces spp và Bacillus subtilis) đều ở mức cao đạt từ 108 cfu/g trở lên.

Theo TS Hà, thử nghiệm cho thấy, phân hữu cơ được sản xuất từ phân ruồi lính đen có tác dụng cải thiện độ pH và độ ẩm của đất xám bạc màu cao hơn so với phân gà và phân trùn quế. Đồng thời, khả năng giữ ẩm cho đất cũng tốt hơn so với phân trùn quế.

Ngoài ra, thử nghiệm trên cây mồng tơi tại Hóc Môn, TPHCM, cho thấy, trên 1 ha rau mồng tơi, bón 20 tấn phân gà/vụ thì cho năng suất 3,4 tấn, đạt doanh thu 269 triệu đồng; còn nếu bón 20 tấn phân ruồi/vụ, cho năng suất 4 tấn và doanh thu 325 triệu đồng. Thử nghiệm trên cây chè ô long tại Bảo Lâm, Lâm Đồng cũng cho kết quả tương tự: cùng bón 3 tấn phân/ha/vụ chè, thì phân ruồi cho năng suất 3,6 tấn, doanh thu 90 triệu đồng; còn bón phân gà cho năng suất 3 tấn, doanh thu 75 triệu đồng.

Với việc làm chủ được quy trình sản xuất phân hữu cơ từ phân ruồi lính đen và tiềm năng ứng dụng lớn, nhóm nghiên cứu mong muốn hợp tác với các đơn vị, doanh nghiệp để có thể chuyển giao công nghệ sản xuất phân ruồi tự động hóa, quy mô công nghiệp.