Người đào bitcoin dùng nhiều điện hơn cả một quốc gia

Sự quan tâm gần đây của các quỹ lớn ở Phố Wall như JPMorgan và Goldman Sachs, cùng với sự ủng hộ của Elon Musk đã lên đẩy giá bitcoin lên cao. Nhiều nhà đầu tư đánh cược rằng loại tiền điện tử này sẽ được chấp nhận rộng rãi hơn trong tương lai gần. Cùng với giá trị của bitcoin, lượng năng lượng khổng lồ mà quá trình đào bitcoin - hay quá trình một máy tính giải các thuật toán để xác thực giao dịch và nhận về bitcoin - tiêu thụ đã tăng vọt trong năm ngoái.

Thậm chí, khi giá trị của tiền điện tử này gần đây đã giảm sau khi vượt qua mức kỷ lục 50.000 USD, mức năng lượng được sử dụng để "đào" ra nó vẫn tiếp tục tăng vọt, tương đương với lượng phát thải carbon hằng năm của Argentina, theo Chỉ số tiêu thụ điện Bitcoin của Cambridge, một công cụ do các nhà nghiên cứu tại Đại học Cambridge phát triển để đo lường mức sử dụng năng lượng của bitcoin.

Trước đây, người ta có thể đào bitcoin trên một máy tính bình thường. Nhưng như cách bitcoin được thiết kế bởi người tạo ra nó (không ai biết ai hoặc nhóm người nào đã tạo ra bitcoin), chỉ có một số lượng bitcoin hữu hạn để đào: 21 triệu bitcoin. Càng nhiều bitcoin đã được đào, các thuật toán phải giải để có được bitcoin càng trở nên khó hơn.

Giờ đây, hơn 18,5 triệu bitcoin đã được đào, và một chiếc máy tính trung bình không còn thể khai thác bitcoin nữa. Thay vào đó, việc đào bitcoin hiện yêu cầu thiết bị máy tính đặc biệt mạnh, và những chiếc máy tính này tốn rất nhiều điện để chạy.

Benjamin Jones, giáo sư kinh tế tại Đại học New Mexico, người nghiên cứu tác động môi trường của bitcoin, cho biết: hằng năm, lượng điện được sử dụng để khai thác bitcoin còn nhiều hơn lượng điện được sử dụng bởi một quốc gia, như Ireland. “Hàng chục terawatt điện được sử dụng mỗi năm chỉ cho bitcoin… Đó là rất nhiều điện,” Jones nói.

Các nhà bảo vệ môi trường cho rằng đào bitcoin là một nguyên nhân gây lo ngại đặc biệt bởi vì những người đào bitcoin sẽ đi đến bất cứ nơi nào có điện rẻ nhất, và đó thường là những nơi sử dụng than. Theo ĐH Cambridge, tính đến nay, Trung Quốc có lượng bitcoin khai thác được nhiều hơn so với bất kỳ quốc gia nào. Và khoảng 2/3 lượng điện của nước này vẫn là từ than đá.

Vì không có cơ quan chính phủ hoặc tổ chức nào chính thức theo dõi nơi khai thác bitcoin và nguồn điện được sử dụng để đào bitcoin, không có cách nào để biết liệu người khai thác đang sử dụng điện được cung cấp bởi năng lượng tái tạo hay nhiên liệu hóa thạch.

Các dàn máy tính dùng để khai thác có thể di chuyển từ nơi này sang nơi khác tùy thuộc vào nơi có năng lượng rẻ nhất, do đó cũng rất khó theo dõi việc đào bitcoin.

Trung tâm Tài chính Thay thế của ĐH Cambridge ước tính, mức tiêu thụ điện hằng năm của bitcoin dao động trên 115 terawatt-giờ (TWh), còn trang Digiconomist thì đưa ra ước tính ở mức 80 TWh. Một giao dịch bitcoin phát thải lượng carbon tương đương với 680.000 giao dịch Visa hoặc 51.210 giờ xem YouTube, theo trang Digiconomist.

Một nghiên cứu từ Vương quốc Anh được công bố vào năm ngoái cho thấy, năm 2019, sức mạnh máy tính cần để khai thác bitcoin đã tăng gấp bốn lần so với năm trước đó, và việc khai thác đã ảnh hưởng đến giá điện ở một số thị trường.

Những người ủng hộ Bitcoin cho rằng bất kỳ chi phí môi trường nào đi kèm với việc đào bitcoin đều xứng đáng với những tác động to lớn mà nó có thể có đối với xã hội.

“Bitcoin sẽ không thể hoàn thành vai trò của nó như một hệ thống lưu trữ và chuyển giao giá trị toàn cầu một cách an toàn mà không tốn kém chi phí duy trì”, theo bài viết đáp trả những chỉ trích về lượng điện bitcoin tiêu thụ từ Ria Bhutoria, giám đốc nghiên cứu tại dịch vụ tài chính Fidelity Digital Assets.

“Máy tính và điện thoại thông minh có dấu vết carbon lớn hơn nhiều so với máy đánh chữ và điện báo. Đôi khi một công nghệ mang tính cách mạng và quan trọng đối với nhân loại đến mức xã hội phải chấp nhận sự đánh đổi”, nhà đầu tư Tyler Winklevoss viết trên Twitter.

Một số người thì chỉ ra rằng không cần phải đánh đổi giữa tiền điện tử và môi trường. Những người tạo ra ethereum, loại tiền điện tử được coi là phổ biến thứ hai sau bitcoin, đã hứa sẽ thay đổi thuật toán của đồng tiền để làm cho việc khai thác thân thiện với môi trường hơn.

Vitalik Buterin, nhà khoa học máy tính đồng sáng lập tiền ảo ethereum, nói với IEEE Spectrum rằng khai thác tiền điện tử có thể là “một sự lãng phí tài nguyên lớn. Có những người có nhu cầu sử dụng điện thực sự, trong khi tài nguyên đang bị tiêu tốn bởi những thứ này."

Hiện tại, trong khai thác của ethereum, các máy tính mạnh nhất cũng có lợi thế hơn vì có khả năng xác thực giao dịch nhanh hơn. Các nhà phát triển Ethereum đang cố gắng thay đổi hệ thống để các thợ đào có thể tham gia vào một nhóm, và các thành viên nhóm được chọn ngẫu nhiên để xác thực giao dịch và đổi lại nhận được một ether. Phương pháp này, được gọi là “bằng chứng cổ phần”, đảm bảo sẽ sử dụng ít điện hơn để khai thác tiền tệ vì những người đào được phân bổ các nhiệm vụ khác nhau, chứ không cần cạnh tranh và dẫm chân nhau trong cùng một nhiệm vụ để tìm ra người hoàn thành nhanh nhất.

Nhưng bitcoin vẫn ngự trị như loại tiền điện tử hàng đầu và với sự chứng thực từ các công ty và ngân hàng đầu tư lớn, tác động môi trường của tiền tệ này chỉ có khả năng tăng lên mà thôi. Khi nói đến điện, “máy tính không quan tâm. Máy tính chỉ lấy điện để chạy, nhưng nguồn điện đó tạo ra sự khác biệt rất lớn [đối với môi trường],” Camilo Mora, giáo sư địa lý và môi trường tại Đại học Hawaii, nói.