Nhóm tác giả tại Viện Khoa học vật liệu ứng dụng đã nghiên cứu công nghệ chế tạo các hệ nano chứa cao dược chất ứng dụng làm thuốc chống ung thư hướng đích.
Một trong những phương pháp điều trị ung thư được quan tâm nhiều hiện nay là liệu pháp hướng đích bằng cách sử dụng các hạt nano làm “vật tải” trong việc tải thuốc và nhả thuốc đúng địa chỉ. Ứng dụng công nghệ nano, các nhà khoa học có thể tạo ra các hệ chất mang thuốc có kích thước 20 - 200 nm, với một phần lipid trên bề mặt, vừa có tính tan, vừa có tính thấm tốt qua màng tế bào để vào mạch máu, giúp hàm lượng hoạt chất trong máu tăng lên nhiều lần. Bên cạnh đó, việc gắn thêm tác nhân hướng đích trên bề mặt đưa tới tế bào ung thư chủ động làm tăng hiệu lực thuốc, giảm liều và giảm tác dụng phụ.
Trong đề tài “Nghiên cứu công nghệ chế tạo các hệ nano chứa cao dược chất ứng dụng làm thuốc chống ung thư hướng đích”, nhóm tác giả tại Viện Khoa học Vật liệu Ứng dụng đã nghiên cứu tổng hợp nano liposome làm hệ mang thuốc hướng đích.
Theo GS.TS Nguyễn Cửu Khoa, Chủ nhiệm đề tài, liposome là những hạt lipid có cấu trúc vi thể, với thành phần chính là phospholipid và cholesterol. Đây là những chất tương hợp sinh học, phù hợp làm chất mang cho cả dược chất thân nước và thân dầu, có thể phân giải được trong cơ thể, nên ưu việt trong ứng dụng làm chất mang thuốc. Ngoài ra, liposome không độc, không gây ra kháng nguyên và có khả năng phân hủy sinh học. Vì thế, có thể xem liposome là hệ mang thuốc lý tưởng.
Các nghiên cứu trước đây cho thấy nhiều hoạt chất có nguồn gốc từ thực phẩm như Shogaol từ gừng, Fucoidan từ rong nâu, Apigenin từ cần tây... có khả năng ức chế sự phát triển các tế bào ung thư. Các hoạt chất này có ưu điểm không gây tác dụng phụ, dễ kiếm, giá thành thấp nhưng do một số tính chất hóa lý như tính tan kém, cấu trúc cồng kềnh, nên khả năng thấm qua màng tế bào thấp. Do đó nồng độ hoạt chất trong máu rất nhỏ, dẫn tới không đủ hoạt lực để sử dụng làm thuốc. Để tăng hiệu quả sử dụng hoạt chất, nhóm tác giả đã nghiên cứu, tổng hợp sản phẩm nano liposome gắn tác nhân hướng đích có chứa cao dược liệu, ứng dụng trong hỗ trợ điều trị các căn bệnh ung thư.
Theo đó, nhóm tác giả đã tách chiết, nâng cao hàm lượng các dược chất trong các cao nguyên liệu, để chế tạo hệ nano liposome hướng đích với tác nhân là Folic acid (FA). Đồng thời, nhóm sản xuất thử nghiệm 3 loại viên nang cứng chứa nano liposome-FA hướng đích mang cao gừng (Shogaol), cao rong nâu (Fucoidan) và cao cần tây (Apigenin).
GS.TS Nguyễn Cửu Khoa, cho biết, sở dĩ nhóm chọn FA làm tác nhân hướng đích bởi FA dễ kiếm, ứng dụng được cho nhiều loại tế bào ung thư. Ngoài ra, FA cần thiết cho sự tổng hợp và sao chép DNA, phân chia, phát triển của tế bào, đặc biệt là trong các tế bào phân chia nhanh chóng hoặc tế bào ung thư.
Kết quả thử nghiệm độc tính cấp trên chuột nhắt trong 14 ngày, không thấy chuột nào tử vong khi cho uống liều cao nhất có thể. Về kết quả đánh giá tính hướng đích đến tế bào ung thư cho thấy, lượng liposome-FA xâm nhập vào tế bào ung thư vú (MCF-7) cao hơn so với liposome thông thường. Điều này chứng tỏ liposome-FA có tính hướng đích cao hơn so với liposome thông thường.
Đề tài đã được Sở KH&CN TPHCM nghiệm thu.