Các nghiên cứu trước đây đã chứng minh virus làm thay đổi mùi của thực vật, nhưng chưa giải thích được tại sao côn trùng luôn bị thu hút bởi những cây nhiễm bệnh.
Một nghiên cứu mới đây được tài trợ bởi Liên minh châu Âu và Hội đồng Nghiên cứu môi trường tự nhiên (Anh) đã làm sáng tỏ điều này.
Các nhà sinh học tại Đại học Bristol (Anh) đã sử dụng một loạt bức ảnh chụp với bộ lọc phân cực và xác định rằng, lá của những cây bị nhiễm virus ít phân cực ánh sáng hơn so với lá của những cây khỏe mạnh. Loài rệp hút nhựa cây hoặc côn trùng có hại cho thực vật nhờ vào đó mà nhận ra cây bị nhiễm bệnh. Sau đó khi bay sang cây khỏe mạnh, chúng sẽ lây virus cho cây. Nguyên nhân của hiện tượng giảm phân cực ánh sáng xuất phát từ lớp sáp của biểu bì lá.
Các nhà khoa học lưu ý virus ở cây nhiễm bệnh do rệp có sơ đồ gene khác với virus ở cây nhiễm bệnh không phải do côn trùng.
Sự lây lan của mầm bệnh thực vật làm giảm đáng kể năng suất cây trồng và ngày càng đe dọa an ninh lương thực. Biết được cơ chế virus lây lan, các nhà khoa học có thể giảm thiểu và ngăn chặn quá trình lây truyền bệnh.
Giáo sư Gary Foster thuộc Đại học Bristol (Anh) nói: “Sự lây truyền virus ở thực vật do côn trùng gây nên có ảnh hưởng rất lớn đối với nông nghiệp và môi trường”.
Những phát hiện này được kỳ vọng sẽ khuyến khích các nhà khoa học nghiên cứu sâu hơn để giảm bớt mối lo về an ninh lương thực toàn cầu. Nó có thể được sử dụng để bổ sung cho một nghiên cứu trước đó với kết luận: Lá cây có thể phát hiện các sóng ánh sáng và điều chỉnh tốc độ tăng trưởng cho phù hợp khi cạnh tranh với các cây lân cận. Khi tốc độ tăng trưởng được cải thiện và nguy cơ nhiễm virus giảm, năng suất cây trồng có thể tăng đáng kể.
Nghiên cứu được công bố trên tạp chí PLoS ONE vào ngày 24/4 vừa qua.
Lê Mai (Theo PLoS ONE)