Tồn đọng đơn xin bảo hộ là vấn đề mà đa số đại diện môi giới bảo hộ sở hữu trí tuệ (SHTT) trên thế giới gặp phải; và vấn đề này có thể được giải quyết nếu sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI).

Đó là nội dung bài viết của Tyron Stading - Giám đốc bộ phận dữ liệu của CPA Global, một công ty hàng đầu thế giới về công nghệ và quản trị SHTT - đăng trên tờ Ipwatchdog. Dưới đây là bản lược dịch.

Làm thủ công: Tốn tiền, nhiều sai sót

Trong việc giải quyết đơn xin bảo hộ quyền SHTT, có 2 khâu tốn rất nhiều thời gian và công sức mà hiện giờ vẫn khá phổ biến cách làm thủ công, đó là quản trị hồ sơ SHTT của các công ty/đại diện luật và tìm kiếm, phân tích dữ liệu về SHTT của cơ quan chuyên trách về SHTT.

Quản trị hồ sơ SHTT của các công ty/đại diện môi giới bảo hộ là một công việc vô cùng rủi ro. Mỗi công ty luật hay các văn phòng công ty có liên quan tới SHTT có thể lưu trữ dữ liệu của hàng nghìn sản phẩm. Và mỗi sản phẩm lại có rất nhiều bộ hồ sơ về SHTT khác nhau.

Chẳng hạn, một bằng sáng chế được một công ty nộp đơn bảo hộ ở nhiều quốc gia. Đi theo nó là hệ thống các đơn vị môi giới bảo hộ - những người thuộc nằm lòng các trình tự đặc biệt để có thể xin bảo hộ ở từng quốc gia riêng biệt - giúp công ty đạt được mục tiêu. Trong quá trình này, có rất nhiều giấy tờ phát sinh, bằng nhiều loại ngôn ngữ khác nhau.

Tất cả những thông tin này sau đó sẽ dược xem xét một cách thủ công và được đưa vào hệ thống quản lý SHTT. Thường quy trình này dễ làm nảy sinh sai sót trong quá trình xử lý dữ liệu.

Toàn cảnh cuộc họp lần thứ 53 nhóm công tác về hợp tác các nước ASEAN (AWGIPC 53). Ảnh: Loan Lê

“Đây mới chỉ là một đơn đăng ký bảo hộ sáng chế nộp tại nhiều nước. Nếu như nộp nhiều đơn cùng lúc thì hẳn bạn sẽ hiểu được khối lượng công việc cần thiết sẽ lớn tới đâu. Khối lượng công việc lớn càng tạo điều kiện cho sự xuất hiện sai sót - một trong những yếu tố phải được hạn chế tới mức thấp nhất đối với các đại diện môi giới bảo hộ cũng như cơ quan chứng nhận bảo hộ, bởi một sai sót nhỏ của họ có thể dẫn tới thiệt hại hàng triệu USD cho công ty” - Tyron Stading nói.

Ngoài việc quản trị hồ sơ SHTT, một thách thức không nhỏ nữa đặt ra cho các cơ quan SHTT là phải tìm kiếm, đối chiếu đơn đăng ký bảo hộ với những bằng sáng chế, văn bản bảo hộ đã được đưa ra trước đó.

Theo Tổ chức SHTT thế giới (WIPO), tốc độ tăng trưởng số đơn xin bảo hộ quyền SHTT từ năm 2014-2015 là 7,8% và tình hình gia tăng số đơn xin bảo hộ đã diễn ra trong ít nhất 20 năm qua. Việc tìm kiếm những thông tin cần thiết trong biển dữ liệu ngày càng phình ra vẫn luôn là một nan đề.

Ứng dụng trí tuệ nhân tạo

Trong bối cảnh đó, AI là giải pháp lý tưởng trong việc xử lý, quản trị hồ sơ bảo hộ. Do có thể xử lý nhiều dữ liệu cùng lúc, trí tuệ nhân tạo sẽ giúp công việc trở nên nhẹ nhàng và chính xác hơn.

Với việc tự động hóa quá trình gửi dữ liệu SHTT và đảm bảo mỗi mục trong hồ sơ SHTT có một định dạng duy nhất, những người có trách nhiệm tại các công ty đại diện môi giới bảo hộ trên toàn thế giới và các mạng lưới đại lý bảo hộ chỉ cần phân loại và tìm kiếm thông tin theo nhu cầu.

Nhờ quá trình phân loại khoa học này, việc tìm kiếm thông tin liên quan sẽ trở nên nhanh chóng và chính xác hơn, đặc biệt với sự trợ giúp của hệ thống AI và máy tự học. Hai hệ thống này giúp tự động hóa quá trình tìm kiếm dữ liệu, lưu trữ và sử dụng những dữ liệu đã lưu trữ trước đó để nâng cao tính chính xác cho những tìm kiếm trong tương lai.

Chẳng hạn, một công ty đang muốn khai thác triệt để giá trị SHTT của sản phẩm ở một khu vực mới. Họ cần tìm thông tin về mặt mạnh, yếu của thị trường tại từng quốc gia liên quan tới dữ liệu SHTT của đối tượng cạnh tranh với sản phẩm của mình, từ đó đưa ra cái nhìn toàn cảnh để quyết định nên nộp đơn bảo hộ ở đâu sẽ có lợi nhất. Nếu như trước kia việc này mất nhiều tháng trời thì nay với sự trợ lực của AI, công việc nghiên cứu thị trường này có thể chỉ tốn vài phút.

Được giải phóng khỏi loại công việc tay chân gây tốn thời gian, các công ty luật và chuyên gia về SHTT sẽ có thời gian tập trung hơn cho việc nghiên cứu dữ liệu, hiểu hơn về những mặt mạnh và yếu của công ty mình, công ty đối thủ, từ đó đưa ra những quyết định mang tính chiến lược cho sự phát triển của công ty.