Kinh nghiệm điều trị và giảm tải bệnh viện là các lí do giảm tỷ lệ tử vong do Covid chứ không phải các loại thuốc “mới”. Thậm chí một số nhà nghiên cứu cho rằng sẽ không có thuốc chữa Covid hiệu quả cao, mà chìa khóa nằm ở hạn chế lây nhiễm.

Tỷ lệ sống sót ở bệnh nhân nặng cao hơn so với những tuần đầu đại dịch

Ở Bệnh viện Apollo, Chennai, Ấn Độ, vào tháng 4, tỷ lệ tử vong ở bệnh nhân Covid-19 được chăm sóc đặc biệt lên tới 35%, và khoảng 70% bệnh nhân phải dùng máy thở đã chết. Nhưng hiện nay, ở bệnh viện này, tỷ lệ tử vong khi được chăm sóc đặc biệt giảm xuống còn 30%, và tỷ lệ bệnh nhân thở máy tử vong là khoảng 45–50%.

Trên khắp thế giới, những câu chuyện tương tự đang xuất hiện. Charlotte Summers, bác sĩ chăm sóc đặc biệt tại Đại học Cambridge, Vương quốc Anh, nói rằng dữ liệu do Dịch vụ Y tế Quốc gia (NHS) của Anh cho thấy tỷ lệ tử vong giảm.

Bác sĩ chăm sóc đặc biệt Derek Angus tại Đại học Pittsburgh ở Pennsylvania cũng cho biết nhóm thống kê của bệnh viện này nhận thấy tỷ lệ tử vong giảm theo thời gian.

Ở Anh, tỷ lệ tử vong (đường màu cam) giảm khi số ca nhập viện (cột màu xanh) giảm, cho thấy một nguyên nhân tỷ lệ tử vong giảm là vì bệnh viện không bị quá tải và có nhiều thời gian theo dõi và chăm sóc bệnh nhân hơn.

Nhưng không ai biết chắc vì sao tỷ lệ tử vong lại giảm. Vẫn chưa có thuốc chữa Covid, cũng không có công nghệ mới hay những tiến bộ vượt bậc trong phác đồ điều trị căn bệnh này (tính đến nay Covid đã lây nhiễm 50 triệu người và giết chết hơn 1,2 triệu người trên khắp thế giới). Các nhà khoa học chỉ ra một vài nguyên nhân tiềm năng. Tại nhiều bệnh viện, các bác sĩ ngày càng tiến bộ hơn trong việc điều trị Covid-19, đặc biệt là khi các hệ thống chăm sóc sức khỏe không bị quá tải. Tuy nhiên, những thay đổi tích cực này sẽ nhanh chóng biến mất, và tỉ lệ tử vong sẽ tăng trở lại, nếu những làn sóng lây nhiễm mới xuất hiện.

Hiện nay tỷ lệ sống sót của bệnh nhân Covid-19 nặng cao hơn so với những tuần đầu đại dịch.

Bharath Kumar Tirupakuzhi Vijayaraghavan, bác sĩ tại Bệnh viện Apollo, cho rằng tỷ lệ tử vong tại đây được cải thiện là do kinh nghiệm được tích lũy, việc sử dụng steroid (thuốc chống viêm) hiệu quả hơn và tránh xa các loại thuốc cũng như quy trình chưa được chứng minh.

Marcus Schultz, chuyên gia chăm sóc đặc biệt tại Trung tâm Y tế Đại học Amsterdam, Hà Lan, đồng ý và nói thêm, các bác sĩ đã mất nhiều thời gian để nhận ra rằng phương pháp điều trị tiêu chuẩn là một trong những phương pháp hiệu quả nhất.

Chăm sóc đúng cách quan trọng hơn các tiến bộ y tế

Theo một số nhà nghiên cứu chăm sóc đặc biệt, sẽ không tìm ra thuốc chữa Covid hiệu quả cao, vì giới khoa học đã trải qua nhiều thập kỷ thất bại trong nỗ lực tìm kiếm 'thần dược' chữa suy hô hấp cấp tính. “Ngoài vaccine, sự khác biệt về kết quả điều trị sẽ xuất phát từ những cách mới trong cung cấp oxy hoặc giúp bệnh nhân trao đổi khí," Schultz nói.

Eddy Fan, bác sĩ chăm sóc đặc biệt tại University Health Network, Toronto, Canada, cho biết trong những ngày đầu của đại dịch, các bác sĩ đã cảnh giác quá mức trước tình trạng suy yếu nhanh chóng của một số người mắc Covid-19. "Bệnh nhân yếu đi rất nhanh, người ta nghĩ ngay đến việc đặt họ vào máy thở và ống thở để ngăn chặn tình trạng xấu thêm."

Tuy nhiên, khi nhìn lại, cách làm đó của các bác sĩ lâm sàng có thể đã quá liều lĩnh. Schultz nhớ lại đã từng yêu cầu bệnh nhân ngừng nói chuyện điện thoại để có thể đặt họ vào máy thở, nhưng thông thường người cần dùng máy thở vốn sẽ không đủ khỏe để nói chuyện điện thoại. Khi các bác sĩ quen dần với việc điều trị cho bệnh nhân Covid-19, họ nhận ra không cần thiết phải thông khí quá sớm, Fan nói.

Các trung tâm chăm sóc sức khỏe thuộc NHS có tỷ lệ tử vong thấp nhất là các trung tâm đã sử dụng máy thở, nhưng không quá sớm, mà tuân theo các giao thức tiêu chuẩn về thời điểm sử dụng.

Cuối cùng, Summers và những người khác cho rằng tỷ lệ tử vong có thể giảm chủ yếu do áp dụng các phương pháp chăm sóc sức khỏe tiêu chuẩn, hơn là các tiến bộ y tế. "Quan trọng là những chi tiết nhỏ," Angus nhấn mạnh.

Điều này có nghĩa là tỷ lệ tử vong thấp hay cao phụ thuộc vào các biện pháp giảm lây nhiễm (tránh gây quá tải các bệnh viện để các bác sĩ có thời gian chữa trị cho bệnh nhân). Tại Singapore, nơi tỷ lệ tử vong do Covid-19 thuộc hàng thấp nhất thế giới, bác sĩ chăm sóc đặc biệt Jason Phua, Bệnh viện Alexandra, cho biết chìa khóa thành công của nước này là ngăn chặn lây nhiễm, để các bệnh viện không bao giờ bị quá tải. Các báo cáo ban đầu về tỷ lệ tử vong ở Vũ Hán là 97% đối với những người bị Covid-19 phải thở máy, Phua nói. Tại Singapore, tỷ lệ tử vong trong các đơn vị chăm sóc đặc biệt dưới 15%. “Tôi không nghĩ đó là do chúng tôi sử dụng đúng loại thuốc,” ông nói. "Mà do những nước khác đã bị quá tải."

Để đối phó với đại dịch, nhiều bệnh viện đã nhanh chóng mở rộng số lượng giường chăm sóc đặc biệt, nhưng vẫn cần điều nhân viên từ các chuyên khoa khác sang. Theo thời gian, những nhân viên này quen hơn với việc chăm sóc đặc biệt, học cách nhận biết dấu hiệu cho thấy tình trạng bệnh nhân sắp xấu đi.

Theo các chuyên gia y tế, lý tưởng nhất là giảm tỷ lệ tử vong do Covid-19 ở các bệnh nhân cần chăm sóc đặc biệt xuống 10-20%. Nhưng kể cả với tỷ lệ này thì số người chết vẫn tương đối cao, đặc biệt ở những người lớn tuổi. Vì thế, ngăn chặn sự lây nhiễm từ đầu vẫn là cách tốt nhất để giảm tử vong do Covid-19.

Nguồn: