Do tình trạng giao thông kém an toàn, nhiều học sinh, từ mầm non đến THCS, ở các quận trung tâm Hà Nội đều không tự đi bộ hoặc đạp xe đến trường. Điều này có thể thay đổi, bắt đầu bằng những việc rất nhỏ.

Ô nhiễm không khí (ONKK) đang trở thành một mối quan tâm lớn của người dân Hà Nội. Các hoạt động giao thông sôi động ở thủ đô không chỉ gây ô nhiễm khí thải và tiếng ồn mà còn làm cho việc đi bộ và xe đạp của người dân, đặc biệt là trẻ em, trở nên kém an toàn. Thực tế, nhiều học sinh, từ mầm non đến THCS, ở các quận trung tâm Hà Nội đều không tự đi bộ hoặc đạp xe đến trường.

Nếu nhìn lại những bức ảnh chụp các thế hệ từ 50 năm trước trở lại, không khó để nhận thấy Hà Nội đã thay đổi rất nhiều. Kiến trúc sư Trần Huy Ánh, người đau đáu với các ý tưởng công cộng cho trẻ em, bộc lộ trăn trở: "Hà Nội ngày xưa có thể nghèo nhưng là một thành phố rất nhân tính. Trẻ con có thể đi mọi nơi, không ai ngăn cản chúng cả. Thậm chí đến các hàng hiên trước cửa nhà cũng được xây để khiến trẻ em hay người đi đường có thể đi mà không bị ướt."

"Đô thị đang phát triển nhưng dần dần giảm các giá trị đó đi. Điều này được thể hiện ngay trong những kiến trúc không quan tâm đến con người sống ở thành phố, chẳng hạn như đường xá trở nên đông đúc và ít vỉa hè hơn, cây xanh giảm và cửa hàng choán hết không gian, không có mái hiên...", ông than thở. "Sự phi nhân tính không chỉ ở trong cấu trúc đô thị mà còn ở hình ảnh con người, ví dụ trẻ con đi học bị tắc đường, phải ngồi trên xe máy chật chội, mệt mỏi, hứng chịu mùi khét lẹt trước cổng trường."

"Tuy nhiên, nếu nỗ lực, chúng ta có thể thay đổi" - KTS Trần Huy Ánh khẳng định. "Bắt đầu từ những việc rất nhỏ như thay đổi cách trẻ em đi học. Cải thiện hành trình đến trường sẽ giúp các em thay đổi cách nhìn nhận về thành phố mình đang sống ngay từ tấm bé, và chính người lớn, chính các bậc cha mẹ sẽ là người quyết định có tạo ra được một thành phố sạch hay không cho con mình."

Từ năm 2019, KTS Trần Huy Ánh đã tham gia vào một chương trình mang tên “Đường đến trường an toàn” do UBND quận Hoàn Kiếm chủ trì, với mục đích phối hợp các bên - từ chính quyền, công an, trường học, phụ huynh, học sinh, và nhiều tổ chức cộng đồng - nhằm gìn giữ không gian đến trường an toàn cho trẻ em.

Chương trình mới được triển khai trên quy mô tương đối nhỏ tại khu vực phường Hàng Trống, nơi tập trung 5 trường học gồm: Tiểu học Tràng An, Tiểu học Trần Quốc Toản, Mầm Non 19/8 và Nhà trẻ dòng Thánh Mến, Trường THCS Hoàn Kiếm.

Khu vực 5 trường học tại phường Hàng Trống đang triển khai chương trình | Ảnh: BTC
Khu vực 5 trường học tại phường Hàng Trống đang triển khai chương trình "Đường đến trường an toàn"| Ảnh: BTC

Nhiều hoạt động đa dạng đã được triển khai, bao gồm: ban hành các kế hoạch triển khai, phân luồng đảm bảo an toàn giao thông – đô thị và vệ sinh môi trường trước các cổng trường học và các tuyến phố; chỉnh trang hè phố, sơn kẻ vạch đường riêng đảm bảo hành lang an toàn cho người đi bộ; mở rộng không gian tại vườn hoa Sơn Tây tạo điều kiện thuận lợi cho công tác đưa - đón tại cổng trường; vẽ mỹ thuật các bức tranh dân gian của Hàng Trống trên đường phố nhằm khuyến khích người dân đi bộ trên vỉa hè; theo dõi chất lượng không khí tại trường học; tổ chức các hoạt động truyền thông tới học sinh, phụ huynh, nhà trường về chất lượng không khí...

Theo những người thực hiện, chương trình không chỉ khuyến khích người dân đi bộ để cải thiện sức khỏe và bảo vệ chất lượng không khí hít thở mà còn góp phần làm cho đường phố của Thủ đô được xanh sạch hơn do giảm mật độ giao thông cơ giới, giảm ùn tắc giao thông, tiết kiệm năng lượng, giảm bớt khí thải độc hại từ ô tô, xe máy.

Dưới đây là một số hình ảnh về chương trình “Đường đến trường an toàn” tiếp tục được triển khai từ năm 2019 đến nay (Nguồn: BTC)

Điều phối giao thông trong giờ cao điểm trước cổng trường tiểu học Trần Quốc Toản, Q. Hoàn Kiếm
Điều phối giao thông trong giờ cao điểm trước cổng trường tiểu học Trần Quốc Toản, quận Hoàn Kiếm.

Các phương tiện được yêu cầu giữ khoảng cách với lối đi lại của học sinh, có rào chắn và các biển báo đảm bảo khu vực an toàn trước cổng trường vào các giờ đưa/đón trẻ
Các phương tiện được yêu cầu giữ khoảng cách với lối đi lại của học sinh, có rào chắn và các biển báo đảm bảo khu vực an toàn trước cổng trường vào các giờ đưa/đón trẻ.

Mở rộng không gian tại vườn hoa Sơn Tây để đảm bảo học sinh có không gian đứng chờ, đi bộ an toàn.
Mở rộng không gian tại vườn hoa Sơn Tây để đảm bảo học sinh có không gian đứng chờ, đi bộ an toàn.

Thành lập câu lạc bộ/nhóm phụ huynh tham gia tình nguyện hỗ trợ đưa đón học sinh tới trường an toàn.
Thành lập câu lạc bộ/nhóm phụ huynh tham gia tình nguyện hỗ trợ đưa đón học sinh tới trường an toàn.

Sơn vạch kẻ đường trên tuyến đường Quang Trung - Nhà Chung để dành 1/3 vỉa hè cho trẻ đi bộ
Sơn vạch kẻ đường trên tuyến đường Quang Trung - Nhà Chung để dành 1/3 vỉa hè cho trẻ đi bộ.

Mặc dù vẫn chung đường với các phương tiện đỗ xe trên vỉa hè, phần đường kẻ riêng cho phép học sinh đi hàng đôi với nhau đến trường
Mặc dù vẫn phải "chung đường" với các phương tiện đỗ xe trên vỉa hè, phần đường kẻ riêng cho phép các học sinh đi hàng đôi với nhau đến trường.

Người lớn cùng trẻ nhỏ đến trường
Người lớn cùng trẻ nhỏ đến trường.

Tổ chức cuộc thi Vẽ tranh về “Đường đến trường của em” thu hút được gần 1,300 bức tranh của học sinh từ khối 1-5 trường tiểu học Trần Quốc Toản
Học sinh thi Vẽ tranh về “Đường đến trường của em”, thu hút được gần 1,300 bức tranh từ khối 1-5 ở trường tiểu học Trần Quốc Toản.

Tổ chức các buổi tuyên truyền tới học sinh/phụ huynh về Ô nhiễm không khí và một số giải pháp bảo vệ sức khỏe
Các buổi tuyên truyền tới học sinh/phụ huynh về Ô nhiễm không khí và một số giải pháp bảo vệ sức khỏe.

Vẽ mỹ thuật đường phố với sự tham gia của học sinh trường Trần Quốc Toản và Tràng An
Vẽ mỹ thuật đường phố về nghệ thuật dân gian với sự tham gia của học sinh trường Trần Quốc Toản và Tràng An.

Trẻ em thích thú với những hình khối trò chơi dân gian được tạo ra trên đường đến trường
Trẻ em thích thú với những trò chơi dân gian được tạo ra trên đường đến trường.

Và tương tác với các trò chơi trong không gian vỉa hè rộng rãi
Và tương tác với các trò chơi trong không gian vỉa hè rộng rãi.

Chương trình "Đường đến trường an toàn" được triển khai từ năm 2019 dưới sự chủ trì của UBND quận Hoàn Kiếm, điều phối bởi Tổ chức Sống và Học tập vì Môi trường và Cộng đồng (Live & Learn), với sự tham vấn về chuyên môn đến từ Hội KTS Hà Nội, HealthBridge,... và sự phối hợp sát sao từ các phòng/ban liên quan của quận cùng Ban giám hiệu các trường...

Từ ngày 7-12/12/2020, UBND quận Hoàn Kiếm đang phát động tuần lễ “Gia đình cùng cùng trẻ em đi bộ tới trường an toàn” để nâng cao nhận thức và kêu gọi người dân hành động vì một không gian sống tốt hơn cho trẻ nhỏ.

Người dân có thể hưởng ứng hoạt động này bằng cách tuân thủ quy định và biển giao thông theo chỉ dẫn của lực lượng chức năng, giảm thiểu xe cơ giới tiếp cận gần trường, tăng cường đi bộ đến trường, và tham gia các hoạt động truyền thông cộng đồng trên mạng xã hội với hashtag ​#dibodentruong #chungtayvikhongkhisach.