Xây dựng quy trình giám sát rác thải nhựa trên bãi biển

Việt Nam hiện là nước có lượng rác thải nhựa thải ra môi trường biển đứng thứ tư trên thế giới - sau Trung Quốc, Indonesia, và Philippines. Rác thải nhựa làm mất mỹ quan của các khu vực ven biển, bãi biển; mất cân bằng sinh thái, thu hẹp nơi sinh sản và môi trường của một số loài sinh vật bản địa; và tạo môi trường phát triển cho sinh vật ngoại lai, vi sinh vật. Trước thực trạng đó, việc thu thập thông tin, số liệu phản ánh thực trạng rác thải nhựa ở vùng ven biển là rất cần thiết.

Trong khuôn khổ đề tài “Đánh giá mức độ tích lũy rác thải nhựa tại bãi biển tỉnh Thanh Hóa” (mã số: VAST06.03/20-21), các nhà khoa học ở Viện Địa lý thuộc Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam đã xây dựng quy trình giám sát rác thải nhựa cỡ lớn (>5mm) tại bãi biển; giám sát vi nhựa trong môi trường nước cửa sông, nước biển; giám sát vi nhựa trong trầm tích cửa sông, trầm tích bãi biển. Đồng thời, nhóm đã đánh giá mức độ tích lũy rác thải cỡ lớn tại ba bãi biển gồm: Sầm Sơn, Hải Tiến, Hải Hòa thông qua số lượng và mật độ.

Nhóm thực hiện phân loại rác thải nhựa cỡ lớn theo vật phẩm và tính chất polymer từ đó, xác định nguồn gốc xuất phát của rác trên bãi biển. Tiếp đó, xác định nồng độ vi nhựa có mặt trong môi trường nước, trầm tích và phân loại vi nhựa theo kích thước, màu sắc, hình dạng để từ đó xác định nguồn gốc xuất phát của vi nhựa và rủi ro sinh thái đối với hệ sinh thái thủy sinh.

Thông qua việc tính toán chỉ số chỉ số làm sạch bãi biển CCI (clean coast index), các bãi biển của tỉnh Thanh Hóa được xếp vào mức sạch trung bình đến bẩn. Vào mùa du lịch, các bãi biển có chỉ số CCI lớn hơn mùa vắng khách du lịch. Từ kết quả nghiên cứu, một số giải pháp giảm thiểu ô nhiễm rác thải nhựa cỡ lớn, vi nhựa ở bãi biển, môi trường nước, trầm tích phù hợp với điều kiện thực tiễn của tỉnh Thanh Hóa được đề xuất.

Đây cũng là lần đầu chỉ số CCI được áp dụng để đánh giá độ sạch của các bãi biển ở Việt Nam.