Tỷ lệ nhiễm cúm mùa ở Canada đang cao gấp 10 lần so với cùng kỳ các năm trước. Số ca nhập viện hằng tuần trong tháng 11 cao gấp rưỡi mức kỷ lục trong 7 mùa cúm trở lại đây.

Điều bất thường là tỷ lệ nhập viện ở nhóm trẻ em từ 0–4 tuổi hiện cao hơn so với nhóm trên 65 tuổi. Có khoảng 5 trường hợp tử vong ở trẻ em được báo cáo - thông thường, đây là số ca tử vong cho cả mùa, trong khi bây giờ mùa cúm mới bắt đầu.

Số ca bệnh cúm cũng cao bất thường ở Mỹ, nhưng số ca nhập viện hoặc tử vong không tăng đột biến như ở Canada.

Ảnh minh họa

Có một số lý do giải thích cho tình trạng này. Thứ nhất, nhiều người không được tiếp xúc với virus cúm trong thời gian phong tỏa do đại dịch COVID-19, bởi vậy họ “thiếu hụt miễn dịch” và khả năng bị nhiễm cúm mùa sẽ cao hơn. Ngoài ra, chủng cúm chiếm ưu thế trong năm nay - cúm A H3N2 - gây bệnh nặng hơn so với các chủng khác. Cũng có thể việc nhiễm COVID-19 trước đó làm bệnh cúm trở nên nặng hơn ở bệnh nhân.

Cúm mùa thường lấy đi sinh mạng của khoảng 389.000 người trên toàn cầu mỗi năm; ảnh hưởng nghiêm trọng nhất đến những người trên 65 tuổi, tiếp theo là trẻ nhỏ và những người bị suy giảm miễn dịch.

Cúm gần như biến mất ở đỉnh điểm của đại dịch COVID-19 do các biện pháp can thiệp phi dược phẩm như đeo khẩu trang, đóng cửa trường học và giãn cách xã hội. Khi các biện pháp này được gỡ bỏ dần, virus cúm lây lan trở lại.

Mùa cúm diễn ra vào cuối năm 2021, kéo dài đến đầu năm 2022 tương đối nhẹ; nhưng mùa cúm cuối năm nay, thông thường sẽ kéo dài đến đầu năm sau, đang có xu hướng trở nên nghiêm trọng trên khắp Bắc bán cầu. Đặc biệt, ở Bắc Mỹ, các ca bệnh đã tăng mạnh kể từ tháng 10, một khởi đầu sớm bất thường.

Diễn biến mùa cúm ở Canada. Trục ngang đánh dấu các tuần trong năm. Đường màu cam là số trẻ em dưới 17 tuổi nhập viện do mùa cúm năm nay, vùng màu xám là số trẻ em nhập viện trung bình từ năm 2014-2020, đường màu xanh là số trẻ em nhập viện mùa cúm 2021-2022.

Sự nguy hiểm của virus A H3N2

Phần lớn các mẫu bệnh cúm được thu thập là A H3N2. Vaccine cúm tỏ ra kém hiệu quả hơn đối với chủng này, một phần là do chủng này biến đổi gen thường xuyên hơn các chủng khác. Tong khi các nhà khoa học đang nhân giống virus để tạo ra vaccine, H3N2 đã biến đổi.

H3N2 cũng nghiêm trọng hơn các chủng thông thường khác, gây ra số ca nhập viện nhiều gấp đôi so với chủng H1N1 trong 6 mùa cúm vừa qua. Trong mùa cúm cuối năm 2017, đầu năm 2018 ở Mỹ - mùa cúm tồi tệ nhất của quốc gia này trong hơn một thập kỷ - H3N2 cũng là chủng chiếm ưu thế. Mùa cúm đó dẫn đến hơn 710.000 ca nhập viện và 52.000 ca tử vong ở Mỹ, trong đó có hơn 500 trẻ em.

Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ (CDC) ước tính đã có 7.300–21.000 ca tử vong do cúm ở nước này trong mùa cúm đang diễn ra. Không ai biết con số sẽ còn tăng thêm bao nhiêu nữa.

Tình hình dịch cúm ở Úc có thể mang tính tham khảo cho khu vực Bắc Mỹ. Mùa cúm cuối năm nay ở Úc bùng phát mạnh, với H3N2 chiếm ưu thế, nhưng sau đó giảm dần. "Sau khi đẩy mạnh tiêm chủng, các trường hợp mắc cúm gần như biến mất", Robert Ware, nhà dịch tễ học lâm sàng tại Đại học Griffith, Queensland, Úc, cho biết. Số ca cúm ở Úc đạt đỉnh sớm hơn và cao hơn vào năm 2022 so với mức trung bình 5 năm, nhưng tổng số ca nhập viện thấp hơn.

Nguồn: