Vì sao tên lửa bị nổ của SpaceX lại quan trọng

Starship cất cánh từ bệ phóng ở miền nam Texas (Mỹ) ngày 20/4, bay lên độ cao 39 km, nhưng đã mất kiểm soát 4 phút sau khi cất cánh và SpaceX đã kích nổ tên lửa để chấm dứt chuyến bay.

Chuyến bay thử nghiệm lớn đầu tiên của tên lửa lớn nhất và mạnh nhất từng được chế tạo đã không thành công.

Tên lửa của SpaceX mạnh gần gấp đôi so với Hệ thống phóng không gian (SLS) - tên lửa không gian sâu mới của NASA, đã được phóng lần đầu tiên vào tháng 11/2022. Starship được thiết kế để đưa các thiết bị lớn hoặc nhóm nhiều phi hành gia vào không gian. SpaceX từng ước tính phương tiện này có thể vận chuyển hàng trăm người trong các sứ mệnh liên hành tinh, sau đó quay trở lại Trái đất.

Trong tương lai gần hơn, chính NASA cũng đặt mục tiêu sử dụng phương tiện này để đưa các phi hành gia nhiệm vụ Artemis lên bề mặt Mặt trăng, dự kiến vào năm 2025. Giới khoa học kỳ vọng kích thước và tải trọng khổng lồ của Starship có thể giúp mang theo những kính viễn vọng lớn vào không gian sâu.

Starship có tải trọng 100-150 tấn, so với 64 tấn của tên lửa thương mại mạnh nhất hiện nay, Falcon Heavy, cũng của SpaceX. Thậm chí, SpaceX muốn sử dụng Starship làm phương tiện khám phá Hỏa tinh.

“Chúng tôi thực sự hào hứng trước các triển vọng khoa học mà Starship đem lại", Julianna Scheiman, người phụ trách các sứ mệnh vệ tinh liên quan đến NASA tại SpaceX, cho biết.

Starship trông giống như một hình trụ kim loại khổng lồ, cao 120 mét, gồm 2 phần xếp chồng lên nhau là tàu Starship ở trên và động cơ đẩy Super Heavy ở dưới. Ngoài tải trọng lớn chưa từng có, nó được thiết kế để có thể tái sử dụng toàn bộ, cắt giảm chi phí đi vào vũ trụ. Hiện nay, các tên lửa chi phí thấp nhất cũng chỉ có thể tái sử dụng một phần.

“Trong các chuyến bao vào vũ trụ, chúng ta luôn bị hạn chế bởi khối lượng và chi phí. Tất cả những hạn chế đó về cơ bản sẽ được gỡ bỏ ở Starship", Jennifer Heldmann, nhà khoa học hành tinh tại Trung tâm nghiên cứu Ames của NASA, cho biết.

SpaceX đã có các tên lửa nhỏ hơn và có thể tái sử dụng một phần, chẳng hạn như Falcon 9 và Falcon Heavy, thường phóng vệ tinh cho chính phủ, công ty và các khách hàng tư nhân. SpaceX muốn dùng Starship để đưa các vật thể thậm chí còn lớn hơn, chẳng hạn như thế hệ tiếp theo của các vệ tinh liên lạc Starlink, vào vũ trụ.

Còn quá sớm để biết liệu SpaceX có thể hiện thực hóa tầm nhìn vận hành Starship thường xuyên với giá rẻ hay không. Nhưng thực tế là công ty đã đáp ứng các tiêu chí này ở các tên lửa nhỏ hơn, và bây giờ, một thuận lợi khác là NASA đang hỗ trợ phát triển Starship vì nó là một phần quan trọng trong chương trình Artemis khám phá Mặt trăng. Elon Musk, nhà sáng lập SpaceX, cho biết mục tiêu là mỗi chuyến bay Starship trong tương lai chỉ tiêu tốn 2 triệu USD.

Tuy nhiên, việc phát triển bất kỳ công nghệ tên lửa mới nào cũng là một thách thức, như chuyến bay ngày 20/4 cho thấy. SpaceX đã chế tạo một số Starship khác và có thể sẽ thử nghiệm lại trong tương lai gần.