Năm 2021 có vẻ là một thời điểm thú vị cho các khám phá không gian. Tham vọng quay trở lại Mặt trăng của NASA ngày càng tăng và ngành công nghiệp vũ trụ tư nhân tiếp tục phát triển nhanh chóng hơn bao giờ hết.
Dưới đây là 10 nhiệm vụ không gian dự kiến sẽ diễn ra đáng chú ý nhất trong năm tới. Tuy nhiên, việc thám hiểm không gian rất khó đoán trước và rất có thể nhiều nhiệm vụ trong số này sẽ bị hoãn trong nhiều tháng hoặc thậm chí nhiều năm.
Bộ ba nhiệm vụ trên sao Hỏa
Sao Hỏa sẽ chào đón sự xuất hiện của đồng thời ba sứ mệnh - mỗi sứ mệnh được khởi động và vận hành bởi một quốc gia khác nhau. Có tàu quỹ đạo Hope của Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất UAE, tàu thám hiểm Perseverance của NASA và nhiệm vụ Tianwen-1 (với tàu quỹ đạo, tàu đổ bộ và tàu thăm dò) của Trung Quốc. Cả ba nhiệm vụ sẽ đến quỹ đạo sao Hỏa vào tháng Hai, trong đó Perseverance dự kiến hạ cánh xuống sao Hỏa ngay cuối tháng, tiếp theo là Tianwen-1 vào tháng Tư.
Các nhà khoa học kỳ vọng, các nhiệm vụ này sẽ trả lời các câu hỏi về khí quyển, như tại sao hành tinh này lại xả ra hydro và oxy. Tianwen-1 và Perseverance sẽ tìm kiếm dấu hiệu của sự sống trong quá khứ hoặc hiện tại và tìm hiểu cả địa chất sao Hỏa. Các sứ mệnh trên sao Hỏa của NASA đã khá phổ biến, nhưng đây sẽ là lần đầu tiên Trung Quốc và UAE có được cái nhìn cận cảnh về hành tinh này.
Hình minh họa tàu Perseverance đổ bộ xuống sao Hỏa.
Chuyến thử nghiệm Starliner thứ hai của Boeing
Starliner của Boeing là một trong các tàu mà NASA hy vọng sẽ sử dụng để đưa đón các phi hành gia đến và đi từ Trạm Vũ trụ Quốc tế (ISS), cùng với Crew Dragon của SpaceX. Vụ thử nghiệm phóng Starliner lên ISS vào tháng 12/2019 đã thất bại, tàu đốt hết nhiên liệu quá sớm và không kịp vào quỹ đạo. Phần mềm của tàu có nhiều lỗi, và theo các chuyên gia, một số lỗi thậm chí có thể dẫn đến việc phá hủy hoàn toàn con tàu.
Nhưng Boeing dự kiến sẽ phóng thử Starliner một lần nữa vào tháng 3 tới, sau khi đã xem xét lại toàn bộ mã của con tàu và kiểm tra nghiêm ngặt lại hệ thống. Nếu mọi việc suôn sẻ, Starliner có thể đưa người lên ISS vào cuối năm nay.
Dịch vụ tải trọng Mặt trăng thương mại (CLPS) của NASA
Chương trình Artemis của NASA, tiếp nối chương trình Apollo, không chỉ bao gồm một vài chuyến đi nhanh lên Mặt trăng và quay trở về. Artemis có sự tham gia của ngành công nghiệp tư nhân, và dự định đưa con người định cư trên Mặt trăng. Dịch vụ Tải trọng Mặt trăng Thương mại (CLPS) thuộc chương trình này là cơ hội cho các công ty nhỏ muốn làm điều gì đó với Mặt trăng: đưa một tải trọng nhỏ lên Mặt trăng hoặc tiến hành một số nghiên cứu khoa học về Mặt trăng.
Tàu đổ bộ Peregrine của công ty Astrobotic Technology (được phóng trên tên lửa Vulcan Centaur mới của nhà sản xuất tên lửa United Launch Alliance) sẽ đưa 28 lô hàng CLPS đầu tiên lên Mặt trăng vào tháng 6. Nếu mọi việc suôn sẻ, đây sẽ là tàu vũ trụ tư nhân đầu tiên hạ cánh thành công lên Mặt trăng. Công ty phương tiện tự hành Intuitive Machines cũng sẽ phóng tàu đổ bộ Nova-C lên mặt trăng vào tháng 10 (trên tên lửa Falcon 9 của SpaceX).
Hồi kết của Juno
Tàu vũ trụ Juno của NASA đã quay quanh sao Mộc từ tháng 7/2016, cung cấp dữ liệu về khí quyển sao Mộc: trường hấp dẫn, từ trường và địa chất. Juno đã cho chúng ta thấy một số điều đáng ngạc nhiên về hành tinh lớn nhất trong hệ Mặt trời, cũng như cung cấp một số khung cảnh ngoạn mục về những đám mây có màu sắc rực rỡ của sao Mộc từ trên cao. Nhưng nhiệm vụ sẽ kết thúc vào ngày 30/7, khi Juno sẽ lao vào bầu khí quyển của sao Mộc, thu thập càng nhiều dữ liệu càng tốt trước khi sức ép dữ dội của hành tinh xé nát con tàu vũ trụ.
Vài tháng gần đây có tin đồn rằng một số người ở NASA đang tìm cách gia hạn sứ mệnh đến tháng 9/2025, để Juno có thể thu thập thêm dữ liệu về một số mặt trăng của sao Mộc và nghiên cứu chúng. Nếu thành công thì Juno sẽ trì hoãn được màn kết thúc bạo lực thêm vài năm nữa.
Cực nam của sao Mộc do Juno quan sát.
Luna 25
Nhiệm vụ cuối cùng mà người Nga phóng lên mặt trăng là Luna 24, vào năm 1976. Có lẽ để đáp lại sự phát triển nhanh chóng của chương trình Artemis của NASA và chương trình thăm dò mặt trăng của Trung Quốc, Nga đã hồi sinh chương trình Luna với nhiệm vụ thứ 25, dự kiến phóng vào tháng Mười. Luna 25 hướng đến cực nam của Mặt trăng và thử nghiệm một loại công nghệ hạ cánh mới mà Nga có kế hoạch sử dụng cho các nhiệm vụ robot trong tương lai.
SpaceX Axiom Space 1
Nhiệm vụ này sẽ sử dụng SpaceX Crew Dragon để đưa một phi hành đoàn lên ISS trong thời gian ít nhất tám ngày. Đây là lần đầu tiên SpaceX đưa công dân vào không gian. Một số nguồn tin cho biết trong nhiệm vụ này có thể xuất hiện... Tom Cruise.
Kính viễn vọng không gian James Webb
Kính James Webb là một trong những sứ mệnh khoa học tham vọng nhất từng có. Kế nhiệm Kính viễn vọng Không gian Hubble, nhưng James Webb tập trung vào việc thực hiện các quan sát hồng ngoại hiện đại từ quỹ đạo Trái đất và có tiềm năng phi thường trong việc nghiên cứu bầu khí quyển của các hành tinh xa xôi, đồng thời điều tra xem liệu chúng có thể có dấu hiệu hóa sinh do sự sống ngoài hành tinh tạo ra hay không.
Artemis 1 / SLS 1
Cuối cùng thì Orion, tàu vũ trụ mà NASA đang xây dựng để đưa con người trở lại Mặt trăng vào một ngày nào đó (có lẽ chưa xảy ra trong vài năm tới), sẽ đi vào không gian. Trong nhiệm vụ Artemis 1, một tàu Orion không người lái sẽ thực hiện nhiệm vụ kéo dài 25,5 ngày: lên Mặt trăng trong vài ngày và trở lại Trái đất. Nhiệm vụ này nhằm kiểm tra phần cứng, phần mềm và hệ thống hỗ trợ sự sống của tàu Orion. Tàu có hai hình nộm được buộc vào ghế, được trang bị các cảm biến để đo mức độ bức xạ mà phi hành đoàn bên trong cabin phải tiếp xúc suốt chuyến đi.
Artemis 1 cũng là nhiệm vụ để thử nghiệm Hệ thống Phóng Không gian (SLS), tên lửa mạnh nhất từng được chế tạo.
Trạm vũ trụ Trung Quốc
Giai đoạn tiếp theo của chương trình Tiangong của Trung Quốc là một trạm vũ trụ quỹ đạo có kích thước bằng 1/5 ISS. Trung Quốc có kế hoạch phóng module đầu tiên vào năm 2021 - một module cốt lõi được gọi là Tinahe. Đây là nhiệm vụ đầu tiên trong số 11 nhiệm vụ được thực hiện trong vòng hai năm để xây dựng hoàn chỉnh trạm vũ trụ và sẵn sàng đưa vào sử dụng trong ít nhất một thập kỷ.
LauncherOne
Công ty Virgin Orbit đang muốn thử nghiệm phương tiện phóng LauncherOne trong năm nay. Đây là công nghệ phóng từ trên không, một máy bay đưa tên lửa lên không trung và thả nó ra, tên lửa sẽ khởi động và bay nốt quãng đường còn lại. Kế hoạch thử nghiệm đầu tiên vào tháng 5 năm ngoái đã bị hoãn vì đường dây phóng tên lửa bị lỗi; sau đó kế hoạch thử lại vào tháng 12/2020 cũng bị hoãn do Covid-19.
Nguồn: