Việt Nam có tiềm năng lớn trong phát triển điện gió. Trong đó, Bình Thuận và Ninh Thuận là hai tỉnh được đánh giá là có tiềm năng lớn nhất và tốc độ gió cao. Tuy nhiên, hiện nay mới chỉ có 4 dự án điện gió đã có điện và được tích hợp vào hệ thống điện quốc gia.
Đây là thông tin được nêu tại Hội thảo "Năng lượng gió Việt Nam: Đầu tư và lợi nhuận từ gió” do Đại sứ
quán Đan Mạch phối hợp với Tập đoàn Vestas (Đan Mạch) tổ chức ngày 5/12
tại TPHCM.
Tiềm năng lớn nhưng thiếu qui hoạch...
Trong một nghiên cứu của Ngân hàng thế giới (WB) cho thấy, 8,6% diện tích đất liền của Việt Nam rất giàu tiềm năng, thuận lợi cho việc lắp đặt các tua-bin gió lớn. Trong khi đó, con số tương ứng của Cambodia là 0,2%, Lào 2,9% và Thái Lan 0,2%.
Việt Nam là nước có tiềm năng điện gió lớn nhất Đông Nam Á với tổng tiềm năng điện gió ước đạt hơn 513 nghìn MW, cao gấp 6 lần công suất dự kiến của ngành điện vào năm 2020 và lớn hơn nhiều so với tiềm năng các nước trong khu vực như Thái Lan (152.392 MW), Lào (182.252 MW) và Cambodia (26.000 MW).
Hiện nay, Việt Nam cho phép triển khai các dự án điện gió tại một số tỉnh Ninh Thuận, Bình Thuận, Bình Định, Cà Mau, Kiên Giang, Bạc Liêu... và một số đảo như: Trường Sa, Phú Quốc, Côn Đảo). Theo số liệu của Bộ Công thương, hiện có khoảng 100 dự án điện gió đăng ký đầu tư ở Việt Nam với tổng công suất hơn 7.000 MW. Nhưng hiện mới có 4 dự án điện gió được đưa vào khai thác với tổng công suất khoảng 159.2 MW. Trong đó nhà máy điện gió Bạc Liêu là (99.2 MW), Tuy Phong (30 MW), Phú Qúy (6 MW) và Phú Lạc (24 MW). Dự kiến, những dự án này nâng tổng tổng công suất lên khoảng 800 MW vào năm 2020, khoảng 2.000 MW vào năm 2025 và khoảng 6.000 MW vào năm 2030. Tuy nhiên, đây vẫn là một con số rất khiêm tốn so với tiềm năng năng lượng gió của nước ta.
Tại Hội thảo "Năng lượng gió Việt Nam: Đầu tư và lợi nhuận từ gió”, ông Nguyễn Ngọc Hưng - Phó Trưởng phòng Phòng Kinh tế, Dự báo và Quản lý nhu cầu năng lượng, Viện Năng lượng cho rằng, các rào cản phát triển điện gió chủ yếu do nước ta còn thiếu năng lực đánh giá và phát triển dự án, cơ sở hạ tầng kém.
Theo ông Hưng, Việt Nam còn phụ thuộc vào công nghệ, khó tiếp cận thông tin về tiềm năng các dạng năng lượng tái tạo (NLTT) và chưa có quy hoạch quốc gia cho NLTT. Ngoài ra, chính sách và cơ chế hỗ trợ cho NLTT còn thiếu, chưa đủ mạnh, giá điện thấp, vốn đầu tư ban đầu lớn, nhà đầu tư khó tiếp cận nguồn vốn cũng là những nguyên nhân khiến điện gió chưa phát triển.
Cần thể chế hóa chính sách thúc đẩy phát triển
Trước thực tế đó, ông Hưng cho rằng, Việt Nam cần xây dựng Luật NLTT để thể chế hóa việc phát triển NLTT. Đồng thời, xây dựng Chương trình phát triển NLTT, xây dựng các tiêu chuẩn, quy chuẩn quốc gia về công nghệ và thiết bị NLTT. Ngoài ra, tạo lập nguồn tài chính bền vững cho phát triển NLTT, xây dựng cơ chế giá linh hoạt... là những vấn đề mà Việt Nam cần tiếp tục hoàn thiện.
Cho rằng để phát triển được điện gió rất khó khăn, đặc biệt là nguồn vốn, ông Phạm Trọng Thực - Vụ trưởng Vụ NLTT (Tổng cục Năng lượng) nhận định, Việt Nam cần hợp tác với các tổ chức, doanh nghiệp quốc tế để thực hiện các dự án điện gió.
Bên cạnh đó, ông Thực cũng đề xuất, cần sự cam kết từ Bộ Công thương về việc mua bán điện dài hạn trong 20 năm để các nhà đầu tư yên tâm tại Việt Nam. Nếu trong thời gian này, dự án có lợi nhuận thì các doanh nghiệp có thể tiếp tục đầu tư và pháp luật Việt Nam bảo bộ cho vấn đề này.
Tại Hội thảo, ông Michael Perkins - Chuyên gia điện gió của Đan Mạch chia sẻ, năng lượng đầu ra là yếu tố quan trọng hàng đầu khi phát triển dự án về điện gió. Thông qua việc hiểu rõ điều kiện gió ở mỗi giai đoạn của quá trình phát triển, dự án có thể thu về giá trị tối đa, đồng thời giảm thiểu rủi ro phát triển. Theo ông Michael, để lập một dự án điện gió cần phải đánh giá đúng tiềm năng, đo lường chính xác, cụ thể và lựa chọn công nghệ tua bin gió phù hợp, tin cậy.
Được biết, Đan Mạch là quốc gia đầu tiên lắp đặt và đưa vào hoạt động các tua bin gió và hiện vẫn đi đầu trong ngành năng lượng gió trong nhiều thập kỷ qua. Đây là nước duy trì được đà tăng trưởng kinh tế mà không tăng tiêu thụ năng lượng từ nhiên liệu hóa thạch, cắt giảm được lượng phát thải khí CO2. Đan Mạch cũng là một trong những quốc gia đầu tiên trên thế giới xây dựng hệ thống năng lượng không phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch.