Đối với việc tiêm chủng corona, một số người đang chờ đợi các loại vaccine dựa trên các công nghệ khác so với các loại vaccine hiện có. Đó là Novavax.
Vaccine Novavax hoạt động thế nào?
Theo Viện Paul Ehrlich (PEI), Nuvaxovid bao gồm các phần tử giống như virus chứa protein đột biến của virus corona. Cơ thể nhận ra các protein lạ này và hệ thống miễn dịch sẽ được kích hoạt, các kháng thể đặc hiệu và tế bào T được hình thành. Điều này có nghĩa là bạn đã chuẩn bị tốt hơn trước một sự lây nhiễm thực sự. Các chế phẩm mRNA hoạt động theo cách khác. Tại đây, các tế bào cơ thể được kích thích với sự trợ giúp của các đoạn mã vật liệu di truyền để tự sản sinh ra protein đột biến nhằm kích hoạt phản ứng miễn dịch
Vaccine mới của Novavax hoạt động tốt thế nào?
Một nghiên cứu của Novavax cho thấy hiệu quả của vaccine đối với bệnh tật là 90%, có nghĩa là các đối tượng trong nhóm được tiêm chủng ít mắc bệnh hơn 90% so với các đối tượng trong nhóm đối chứng. Tiêm chủng hai lần cách nhau ba tuần.
Tuy nhiên, các kết quả này dựa chủ yếu vào thử nghiệm với biến thể Alpha, loại này hiện nay hầu như đã bị biến thể Delta lấn lướt hoàn toàn. Theo giới chuyên gia, biến thể Omicron mới sẽ ảnh hưởng mạnh mẽ đến quá trình lây nhiễm trong thời gian tới. Do đó loại vaccine này cũng sẽ phải được điều chỉnh để phù hợp với biến thể Omicron.
Tại sao một số người lại chờ loại vaccine này?
Một số người muốn tiêm chủng với vaccine được chế tạo theo phương pháp cổ điển. Họ thiếu tin tưởng vào công nghệ mRNA mới, điển hình là các vaccine của hãng Moderna và Biontech/Pfizer. Họ lo ngại các loại vaccine này có thể gây ảnh hưởng phụ lâu dài mà ngày nay chưa biết. Tuy nhiên các chuyên gia tin rằng hầu như không có khả năng các vaccine đã được phê duyệt sẽ gây ra những ảnh hưởng lâu dài mà chưa được biết đến.
Thuật ngữ vaccine bất hoạt nghĩa là gì?
Vaccine bất hoạt chứa các mầm bệnh đã bị tiêu diệt, tức là không còn khả năng sinh sản. Chúng cũng có thể chỉ chứa các thành phần hoặc phân tử riêng lẻ của những mầm bệnh này. Điển hình như thuốc để tiêm chủng chống viêm gan A và cúm. Cơ thể không phân biệt giữa vaccine đã chết và mầm bệnh do đó kích hoạt hệ thống miễn dịch để bảo vệ chống lây nhiễm. Một số người cho đến nay không chịu tiêm chủng thấy cách tiếp cận này có vẻ “tự nhiên hơn” so với vaccine mRNA.
Tuy nhiên thuật ngữ này không được sử dụng nhất quán. Nếu định nghĩa là virus thực sự hoặc ít nhất các bộ phận của nó phải được bao gồm trong vaccine, thì Novavax sẽ không phải là vaccine chết theo nghĩa hẹp. Bởi vì thành phần quan trọng được cho là kích hoạt phản ứng miễn dịch không được lấy từ một loại virus thực sự, mà là một loại protein virus đã biến đổi gene.
Mặt khác, người ta cũng có thể nói rằng tất cả các vaccine không có mầm bệnh sống - tức là sinh sản - đều là vaccine chết. Vì thế theo các chuyên gia thì “tất cả vaccine COVID-19 được chấp thuận cho đến nay đều là vaccine chết”.
Còn vaccine chống COVID-19 có thể ra mắt nay mai?
Một số sản phẩm đã được đánh giá trong cái gọi là quy trình đánh giá luân phiên của EMA. Có thể lấy ví dụ vaccine của các nhà sản xuất Sinovac và Valneva (Pháp) có chứa virus corona đã bị bất hoạt.
Có nên chờ đợi các loại vaccine khác không?
Nhà miễn dịch học Watzl cho rằng, “Nếu ai đó chỉ muốn được tiêm một loại vaccine như vậy, thì điều đó vẫn tốt hơn là hoàn toàn không được tiêm chủng. Nhưng ông cho rằng việc chờ đợi là không khôn ngoan - sớm nhất là đến năm sau, Valneva vào quý 2 năm 2022. Do đó: Nên tiêm phòng ngay bây giờ hơn là chờ đợi”.
Ngay cả người đứng đầu nhà sản xuất Valneva cũng khuyên người thân không chờ đợi vaccine của hãng ông mà nên tiêm chủng càng sớm càng tốt với các loại vaccine đã được phê duyệt.
Có vaccine "sống" không?
Có đấy, thí dụ vaccine chống quai bị, sởi và rubella, Chúng chứa các mầm bệnh thật sự, còn khả năng sinh sản nhưng đặc tính gây bệnh của chúng đã bị triệt tiêu.