Trong thử nghiệm ban đầu trên chuột say rượu, so với những con vật đẻ cùng một lứa, con vật nào thiếu hormone FGF21 (yếu tố tăng trưởng nguyên bào sợi 21) mất nhiều thời gian hơn để hồi phục phản xạ đứng thẳng và giữ thăng bằng sau khi tiếp xúc với ethanol, các nhà khoa học phát hiện.
Tuy con người là loài duy nhất làm rượu để uống, song động vật thường có thể ăn phải ethanol do quá trình lên men đường tự nhiên từ trái cây chín và mật hoa, vì thế dường như FGF21 đã tiến hóa một phần để giúp chúng phục hồi nhanh hơn.
Loại hormone này cũng được gan kích hoạt trong một số trường hợp khác, chẳng hạn như đói và thiếu protein, để giữ đầu óc minh mẫn khi cơ thể đang phải vật lộn để có đủ dinh dưỡng.
Cùng với việc tăng cường sự tỉnh táo, nó cũng kích thích cơn khát để người say uống nhiều nước, ngăn ngừa mất nước và bảo vệ gan trước tổn thương do rượu.
Nghiên cứu trên chuột cho thấy hormone FGF21đã giúp các con vật “hồi phục” khỏi ảnh hưởng khi say rượu, tuy nhiên nó không có tác dụng phân hủy ethanol.
Với phát hiện này, các nhà khoa học tin rằng có thể giúp những người say xỉn tỉnh rượu tỉnh táo trở lại bằng mũi tiêm hormone FGF21.
“Chúng tôi hy vọng FGF21 có thể giúp điều trị cho nhiều bệnh nhân tới phòng cấp cứu trong tình trạng ngộ độc rượu cấp tính,” TS Steven Kliewer - tác giả nghiên cứu, nhà sinh học tại Trung tâm Y tế Tây Nam, Đại học Texas - cho biết. “Tăng độ minh mẫn và tỉnh táo sẽ giúp tránh được việc phải đặt nội khí quản - bệnh nhân bất tỉnh có thể bị nghẹn tới chết trong bãi nôn của họ - và để tăng tốc đánh giá và điều trị các tổn thương đồng thời gặp phải khác."
Trước đó, FGF21 đã được thử nghiệm lâm sàng trên người đối với các tình trạng khác.
Hormone FGF21 hoạt động bằng cách kích hoạt trực tiếp các tế bào thần kinh trong một vùng não gọi là “locus coeruleus”, vốn chịu trách nhiệm về các trạng thái thích và tỉnh táo.
David Mangelsdorf - giáo sư dược học tại Đại học Y khoa Tây Nam, Đại học Texas - cho biết: các nghiên cứu của nhóm cho thấy não là nơi hoạt động chính của hormon FGF21 và hiện nhóm đang khám phá sâu hơn các đường dẫn truyền thần kinh mà dựa vào đó FGF21 phát huy tác dụng làm tỉnh táo của nó.
Nghiên cứu được công bố trên tạp chí Cell Metabolism.